Problemy z 1 procentem

Do końca kwietnia rozliczamy PIT-y i przekazujemy 1 procent podatku na działalność organizacji pożytku publicznego. Wiele osób pyta, jak należy powiedzieć: Mam kłopot z przekazaniem 1%. Która forma jest poprawna: jednego procenta czy jednego procentu?

 

Odpowiedź na powyższe pytanie jest krótka – obie formy są poprawne. Można powiedzieć:

„Mam kłopot z przekazaniem 1 (jednego) procenta” oraz „Mam kłopot z przekazaniem 1 (jednego) procentu”.

Zrozumiałe są jednak wątpliwości osób posługujących się językiem polskim, ponieważ stosowanie w dopełniaczu (w liczbie pojedynczej) formy procenta lub procentu stanowi wyjątek od zasady.

Wyjątkowo – tylko wtedy, gdy rzeczownik procent występuje z liczebnikiem jeden, można wymiennie stosować w dopełniaczu dwie formy: procenta lub procentu; np. zabrakło mu jednego procenta lub zabrakło mu jednego procentu.

Natomiast bez liczebnika „jeden” wyraz „procent” w dopełniaczu liczby pojedynczej zawsze przybiera formę: „procentu”, np.:

Te krople nie zawierają wysokiego procentu alkoholu.

Nie znalazł brakującego procentu.

Jest to zgodne z odmianą słowa procent przez przypadki

Rzeczownik procent odmienia się przez przypadki następująco:

 

 

przypadekw liczbie pojedynczejw liczbie mnogiej
M.procentprocenty
D.procentuprocentów
C.procentowiprocentom
B.procentprocenty
N.procentemprocentami
Msc.procencieprocentach
W.procencie!procenty!

 

 

Gdyby nie było odstępstw od tej odmiany rzeczownika procent, wtedy użytkownicy polszczyzny nie mieliby kłopotów, ale, niestety, żeby poprawnie posługiwać się tym wyrazem trzeba znać jeszcze dodatkowe zasady.

 

„Procenty” w połączeniu z liczebnikami

Najwięcej problemów mamy z procentami w liczbie mnogiej.

1. Wyraz procent – w połączeniu z liczebnikami oznaczającymi całości (typu: dwa trzy, pięć, sześćdziesiąt) w mianowniku, dopełniaczu i bierniku (w liczbie mnogiej) występuje w formie procent.

Przykłady:

Dziewięćdziesiąt cztery procent wyborców wzięło udział w głosowaniu.

Jan nie ma pięciu procent (Nie! procentów) poparcia.

Anna zrezygnowała z dziesięciu procent wynagrodzenia.

Na wykresie widzę tylko pięć procent.

2. Inna jest sytuacja, gdy wyraz procent (w liczbie mnogiej) łączy się z liczebnikami w celowniku, narzędniku lub miejscowniku, ponieważ wtedy zachowuje tradycyjne końcówki fleksyjne, np. w:

l celowniku, np.: Sześciu procentom uczniów nauczyciele wręczyli nagrody.

l narzędniku, np. Spotkaliśmy się z pięćdziesięcioma procentami pracowników.

l miejscowniku, np. Miał rację w dziewięćdziesięciu procentach.

 

Z ułamkami zawsze „procent”

Jeżeli rzeczownik „procent” występuje w połączeniu z liczebnikami ułamkowymi, to zawsze przyjmuje formę mianownikową procent, np.:

l 20,5% – Dwadzieścia i pół procent zysków należy do niego.

l 30,3% – Z trzydziestoma i trzema dziesiątymi procent wygra wybory.

l 0,8% – Zadowolił się ośmioma dziesiątymi procent.

Barbara Ellwart

 

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej