Agorafobia, klaustrofobia…
Co znaczą słowa typu: agorafobia, akrofobia, ochlofobia, ablutofobia, ailurofobia, klaustrofobia i jaka jest etymologia tych wyrazów. Czy lęk przed guzikami ma swoją nazwę?
Fobie
Wymienione rzeczowniki stanowią nazwy rodzajów fobii.
Fobia to zaburzenie nerwicowe, którego objawem jest uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami, związany z unikaniem przyczyn go wywołujących i utrudniający funkcjonowanie w społeczeństwie. Fobie wywoływane są przez pewne sytuacje lub obiekty zewnętrzne wobec osoby przeżywającej lęk, które w praktyce nie są niebezpieczne.
W języku polskim wyraz fobia pochodzi od nowołacińskiego słowa phobia, które wywodzi się z grec. phóbos (a to z kolei ze starogreckiego φόβος) – znaczącego ‘strach, lęk’.
Agorafobia i klaustrofobia
Agorafobia to chorobliwy lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni lub w zatłoczonych miejscach. Cierpiący na agorafobię odczuwa strach przed wyjściem z domu, wejściem do sklepu, pójściem do teatru, restauracji, na koncert lub mecz.
Słowo agorafobia pochodzi od greckiego: agora – ‘miejsce zgromadzeń, rynek, plac’ i phóbos – ‘strach’.
Przeciwieństwem agorafobii jest klaustrofobia (łac. claustrum – ‘zamknąć’), czyli chorobliwy lęk przed przebywaniem w pomieszczeniach małych lub zamkniętych, np. w małym pokoju, w windzie, w wąskim korytarzu.
Ochlofobia
Lęk przed tłumem nazywa się ochlofobią (gr. ókhlos – ‘tłum’). Osoby, które cierpią na ochlofobię, starają się unikać zgromadzeń, zatłoczonych dworców, przepełnionych autobusów.
Akrofobia
Akrofobia (gr. ákron – ‘szczyt’) – potocznie nazywana lękiem wysokości – to lęk przed przebywaniem na dużej wysokości i przed spadnięciem. Co ciekawe, specjaliści twierdzą, że ten lęk nie towarzyszy oglądaniu zdjęć, filmów, graniu w gry wideo.
Ablutofobia
Ablutofobia (łac. ablutio – ‘obmycie’) to strach przed myciem, kąpielą.
Ailurofobia (od gr. ailouros – kot) polega na obrzydzeniu i strachu przed kotami. Cierpiący na ailurofobię może nie tylko odczuwać lęk przed samymi zwierzętami, ale także zdjęciami i obrazkami przedstawiającymi koty lub literaturą o podobnej tematyce i wszystkim, co może kojarzyć im się z kotami. Prawdopodobnie na ailurofobię cierpieli m.in.: Napoleon Bonaparte, Aleksander Wielki, Juliusz Cezar, Czyngis-chan, Mussolini i Hitler.
Różne fobie
Ludzie cierpią na różne fobie. Przyczyną lęku mogą być ludzie, np. kaligynefobia to strach przed pięknymi kobietami. Bywają lęki przed: zwierzętami (np. psami – kynofobia), roślinami (np. antrofobia – strach przed kwiatami), zjawiskami przyrody (antlofobia – strach przed powodzią), przed sytuacjami, czynnościami (np. amaksofobia to strach przed jazdą samochodem) itd. A jaką nazwę nosi lęk przed guzikami?
Lęk przed guzikami
Moja znajoma uchodzi za osobę niezwykle odważną; sama zwiedza różne zakątki świata, uprawia ekstremalne sporty, pracuje w zawodzie wymagającym odwagi. Jakież było moje zdziwienie, gdy dowiedziałam się, że panicznie boi się guzików. Nosi ubrania zapinane na zamki i napy. Nie znosi widoku guzików. Jeśli to tylko możliwe, wychodzi z pomieszczenia, w którym są guziki, albo stara się nie dotykać ich i nie patrzeć na nie. Nawet zdjęcia guzików wywołują u niej obrzydzenie. Ten paniczny strach przed guzikami to bardzo rzadki przypadek stanów lękowych – nazywany koumpounofobią. Podobno na tę fobię cierpi jedna na 75 tysięcy osób.
Barbara Ellwart