Menedżer, menadżer czy manager?

Coraz częściej używamy zapożyczonego z języka angielskiego słowa: manager; słyszymy: „Kowalski to świetny menadżer”, „Menedżer zespołu załatwił dobry kontrakt”, „Zatrudnili go na stanowisku menadżera”, albo „Ten dyrektor to marny menedżer” i w pierwszej chwili nic nie budzi naszych wątpliwości, ale gdy trzeba zapisać te zdania, wówczas pojawiają się pytania: Co te słowa właściwie znaczą?, Która forma jest poprawna?, Czy można stosować je wymiennie? Czy każdej formie odpowiada inne znaczenie?. W tym momencie zaczynają się kłopoty, bo na niektóre pytania brak odpowiedzi, a w różnych słownikach znajdujemy odmienne informacje.

W najnowszych słownikach – czyli tych, na które obecnie możemy się powoływać – na przykład w „Słowniku języka polskiego” PWN (http://sjp.pwn.pl) czytamy:

menedżer, menadżer, manager [wym. menedżer, menadżer]

  1. «osoba zarządzająca przedsiębiorstwem lub jego częścią»
  2. «osoba zajmująca się organizowaniem występów artysty, sportowca, zespołów artystycznych lub sportowych i dbająca o ich interesy»”.

A zatem: rzeczownik o postaci menedżer, menadżer, manager występuje w dwu znaczeniach, jako osoba zarządzająca (kierownik, dyrektor,…) lub organizator występów artysty, sportowca (impresario) i w obu znaczeniach możemy stosować wymiennie postaci podane w haśle.

DLA DOCIEKLIWYCH

Dociekliwych użytkowników języka nie zadowoli jednak tylko ta definicja, bo bez wyjaśnienia pozostaje wiele zagadnień. Oto przykładowe trzy pytania.

Dlaczego niektórzy na organizatora występów artystów mówią menażer?

Do niedawna w słownikach występowały dwa artykuły hasłowe: menażer (w znaczeniu: organizator występów artysty, sportowca…) oraz menedżer (w znaczeniu: kierownik, dyrektor wielkiego przedsiębiorstwa kapitalistycznego…), natomiast obecnie w najnowszych słownikach słowu: menedżer przypisuje się obydwa znaczenia, zaś menażer nadal występuje jako osobny wyraz hasłowy, bez zmiany znaczenia.

Co znaczy słowo menedżer?

Rzeczownika menedżer używamy, mówiąc lub pisząc: o osobie zajmującej się organizacją, zarządzaniem, o fachowcu od zarządzania, o osobie z uzdolnieniami organizacyjnymi, o kimś biegłym w zarządzaniu – a więc nie tylko o kierowniku i dyrektorze dużego przedsiębiorstwa; poza tym o osobie zajmującej się organizowaniem występów artysty (sportowca) – dbającej o jego interesy finansowe; a także słowo to występuje w znaczeniu nazwy stanowiska lub funkcji w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa.

Dlaczego obcojęzyczne nazwy stanowisk sprawiają trudności?

Wyrazu menedżer jako nazwy stanowiska – nie da się jednoznacznie przetłumaczyć na język polski i to powoduje trudności z posługiwaniem się tym zapożyczeniem.

Bo – czy menedżer to: stanowisko dyrektora, kierownika (stojącego wysoko/najwyżej w hierarchii), któremu podlega zespół ludzi, czy jest to kierownik do spraw czegoś, który kieruje własnymi pracami (np. w j. ang.: Human Resources Manager to szef działu kadr, a Brand Manager to opiekun marki), a może specjalista do spraw…? Przy czym w języku angielskim wyraz Specjalist nie jest tożsamy z Manager. Do tej pory językoznawcy nie rozstrzygnęli na przykład, czy w nazwie stanowiska powinno się zastępować angielski przymiotnik polskim przymiotnikiem. Jest to istotne choćby dlatego, że zgodnie z prawem, umowa o pracę powinna być zawierana w języku polskim.

Reasumując, zapożyczony rzeczownik menedżer sprawia kłopoty nie tylko użytkownikom języka, ale także językoznawcom, którzy widzą potrzebę prowadzenia dalszej pracy naukowej na tematy związane z tym wyrazem. Wobec tego obecnie muszą wystarczyć nam wyjaśnienia zamieszczone w najnowszych słownikach, zdrowy rozsądek i śledzenie rozstrzygnięć w poradnikach językowych.

Barbara Ellwart

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej