Czas lub okres
Unikajmy okresu czasu!
W słownikach wyrażenie okres czasu uznaje się za niepoprawne. Zaleca się stosowanie wyrazów: okres lub czas, np. W tym czasie (a nie: okresie czasu) studiowałem. To był pracowity okres w moim życiu.
Obrazowo opisuje to wyrażenie prof. Mirosław Bańko „okres jest miarą czasu, tak samo jak bochenek jest miarą chleba”*), a ja do tego dodam, że jeśli mówi się bochenek, to już wiadomo, że chodzi o chleb.
Ostrożnie z czasokresem
Niepoprawne jest także używanie słowa czasokres, zamiast: czas lub okres. Na przykład ostatnio słyszałam: W tym czasokresie zakład niczego nie wyprodukował, a powinno być: W tym okresie (lub: w tym czasie) zakład niczego nie wyprodukował.
DLA DOCIEKLIWYCH
Wyraz czasokres można uznać za poprawnie zbudowany, jeżeli znaczy „kres (koniec) czasu”.
Mimo to czy mimo tego?
Mimo z rzeczownikiem
Krótki przyimek mimo sprawia kłopoty nie tylko uczniom.
Z reguły poprawnie używany jest w połączeniach z rzeczownikiem, na przykład:
Mimo choroby przyszedł do pracy.
Mimo deszczu zawody odbyły się.
Wyszedł z domu mimo mojego zakazu.
– czyli zgodnie z zasadą, że przyimek mimo rządzi dopełniaczem i występuje w znaczeniu przyzwalającym: mimo (czego?) deszczu (rzeczownik w dopełniaczu).
Wyjątki: mimo to i mimo wszystko
W dwóch wyrażeniach: mimo to i mimo wszystko, mimo łączy się z biernikiem, a zatem mówimy i piszemy: mimo to (a nie: mimo tego); mimo (co?) to (zaimek to w bierniku), na przykład:
Nie byłem głodny, a mimo to zjadłem wszystko.
Mimo wszystko pojechałem z nimi do kina.
Mimo to, że lub mimo tego, że
Obie konstrukcje: mimo to, że i mimo tego, że są obecnie używane wymiennie i obie są uznawane za poprawne.
Częste stosowanie mimo tego, że świadczy o ograniczaniu łączenia mimo z wyrazami w bierniku (dwa wyjątki: mimo to i mimo wszystko) i tendencji do łączenia z wyrazami w formie dopełniacza.*)
Uwaga
Wyraz mimo występuje także:
- w funkcji spójnika przyzwalającego, równoznacznego z: chociaż, na przykład: Nie kupiłem tego obrazu, mimo że bardzo mi się podobał oraz
- w powszechnie używanym wyrażeniu: mimo woli, który znaczy: odruchowo, bezwiednie, bez uprzedniego zamiaru; na przykład w zdaniu: Obejrzałem się mimo woli i zobaczyłem go.
Barbara Ellwart
*) por.: http://poradnia.pwn.pl