Na uniwersytecie i w szkole
Które formy są poprawne, a których nie powinniśmy stosować: studiuje na uniwersytecie czy studiuje w uniwersytecie; pracuje w uniwersytecie czy na uniwersytecie, studiuje w wyższej szkole pedagogicznej czy na wyższej szkole pedagogicznej? Kiedy można powiedzieć: idzie na uniwersytet, a kiedy – idzie do uniwersytetu.
Kiedy w uniwersytecie i do uniwersytetu, a kiedy na uniwersytecie i na uniwersytet?
Wyrażenia przyimkowe: na uniwersytecie i w uniwersytecie budzą wątpliwości, ponieważ zbyt często są stosowane zamiennie; bez uwzględnienia kontekstu znaczeniowego czy stylistycznego.
Rzeczywiście, czasami można stosować te konstrukcje składniowe wymiennie, np. „Regulamin studiów w uniwersytecie…” lub „Regulamin studiów na uniwersytecie…”, ale to dotyczy tylko niektórych sytuacji.
Słowniki poprawnej polszczyzny wprowadzają rozróżnienie między wyrażeniem „na uniwersytecie” i „w uniwersytecie”, podając, kiedy stosuje się przyimek „w” lub „do”, a kiedy „na”.
Z przyimkiem „w” lub „do”
Gdy mówimy o uniwersytecie jako o miejscu, wówczas uzasadnione jest stosowanie formy: „w uniwersytecie”, chociaż poprawne jest także zdanie: Kupiłam książkę w księgarni na uniwersytecie. Jeżeli chcemy podkreślić, że coś dzieje się wewnątrz uczelnianego budynku lub dotyczy tego budynku, wówczas mówimy:
- w uniwersytecie trwają prace remontowe;
- umówiliśmy się w uniwersytecie (czyli w budynku uniwersytetu), a nie w centrum handlowym;
- dojdzie do uniwersytetu (budynku) i zapyta się o dalszą drogę;
Uwaga! Gdy mowa będzie o studiach (a nie o budynku), wtedy powiemy: „Teraz Jan idzie na uniwersytet lub na politechnikę”, czyli że Jan podejmie studia albo na uniwersytecie, albo na politechnice.
Z przyimkiem „na”
Zgodnie z zaleceniami sformułowanymi w „Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN” z 2012 r., z czasownikami typu: „studiować’, „wykładać” należy używać konstrukcji składniowych z przyimkiem „na”, np.:
- studiuje na uniwersytecie, na politechnice, na wyższej uczelni;
- wykłada na uniwersytecie, na politechnice i na akademii medycznej;
- wstąpił na uniwersytet (‘wstąpił na studia uniwersyteckie’);
- rozpoczął studia na uniwersytecie;
- uczęszcza na uniwersytet (‘studiuje na uniwersytecie’);
Wymiennie: „na” lub „w”
Czasownik „pracować” najczęściej łączy się z wyrażeniami: na uniwersytecie, na politechnice, na akademii medycznej; np. „on pracuje na uniwersytecie”, ale w oficjalnych pismach i wypowiedziach dopuszcza się także stosowanie konstrukcji z przyimkiem „w”, np. „pracują w wyższej uczelni”, „pracuje w uniwersytecie” – analogicznie do konstrukcji: pracuje w sklepie, pracuje w biurze.
W szkole
Jeżeli w nazwie uczelni występuje rzeczownik szkoła, wówczas stosujemy przyimek „w” (tak jak w zdaniu: „Uczę się w szkole podstawowej”.).
Przykładowo:
- pracuje w wyższej szkole pedagogicznej (a nie: na wyższej szkole pedagogicznej);
- studiuje w wyższej szkole wychowania fizycznego;
- studiuje w Szkole Głównej Handlowej.
Uwaga! W skrócie SGH (Szkoła Główna Handlowa) słowo „szkoła” nie jest „wyeksponowane” i dlatego studenci mogą mówić, że studiują na SGH.
Barbara Ellwart