Nieszczelne domy i kamienice

Przepisy z Europejskiego Zielonego Ładu obejmują m.in. kwestie związane z nieruchomościami. PORT PC i think-tank Instytut Reform w raporcie „Rozpakowujemy RePowerEU. Kierunek na zdrowe i przyjazne energetycznie domy” podają, że w Polsce na 6,3 mln budynków jednorodzinnych 1,7 mln (!) nie ma żadnej izolacji cieplnej ścian, a 347 tys. ma bardzo niski standard ocieplenia. Koszty termomodernizacji będą ogromne. A jeśli właściciela nie będzie na to stać? Straci własność?

Od 2030 r. wszystkie nowe budynki wg EPBD (Energy Performance of Buildings Directive, dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków) będą musiały być zeroemisyjne. Budynki – wg eurokratów –  odpowiadają za 36 proc. emisji gazów cieplarnianych w Unii. Zgodnie z dyrektywą PE państwa członkowskie będą musiały do 2030 r. wyremontować 16 proc. budynków niemieszkalnych o najgorszej charakterystyce energetycznej, a do 2033 roku 26 proc. takich budynków.

Miliony Polaków będą musiały wyremontować swoje domy, aby sprostać wyznaczonym przez eurokratów normom. Osoby, których przerosną koszty termomodernizacji, nie będą mogły nawet sprzedać budynku niespełniającego norm.

Gaz teraz nie pachnie

Zgodnie z unijną dyrektywą EPBD (Energy Performance of Buildings Directive) za sześć lat właściciele domów nie będą mogli montować kotłów gazowych (2030 r. to ostatni rok, w którym piece gazowe będą montowane w nowych budynkach mieszkalnych), od 2040 r. – będzie zakaz ich używania. Tyle że piece na gaz są u nas bardzo popularne i jeszcze do niedawna były uważane za ekologiczną (!) alternatywę dla pieców węglowych. Jest nawet program dofinansowań na wymianę pieca „Czyste Powietrze”, realizowany ze środków Unii Europejskiej przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Odchodzenie od gazu przyśpieszyło, gdy w 2022 r. większość krajów z Unii Europejskiej zrezygnowało z rosyjskiego gazu. Przed 24 lutego 2022 r. kraje UE pozyskiwały z Rosji 35–40 proc. zapotrzebowania na gaz. Według Eurostatu udział importu gazu ziemnego z Rosji zmalał w ostatnim kwartale ubiegłego roku z 35 do niespełna 13 proc. Gdy rosyjski Gazprom przerwał dostawy, spowodowało to gwałtowny wzrost ceny tego surowca do 370 USD (340 euro) za 1 mWh. Państwa UE stopniowo zastąpiły więc rosyjskie dostawy gazu transferem z USA, Norwegii i Kataru. Od maja 2022 r. UE zagroziła Rosji całkowitym uniezależnieniem się od rosyjskich paliw kopalnych, co ujęto w planie REPowerUE do 2030 r.

Bieg spraw przyśpieszyło wysadzenie we wrześniu 2022 r. leżących na dnie Bałtyku trzech z czterech nitek łączących Rosję z Niemcami gazociągów Nord Stream i Nord Stream 2. Do wybuchów doszło w strefach ekonomicznych Szwecji i Danii. Akt sabotażu został określony w USA i kilku państwach Zachodu „niebezpiecznym atakiem na infrastrukturę energetyczną Europy”. A jeśli gaz znów popłynie, to na powrót będzie eko?

Droga od pieca do…

Gaz ziemny w UE odgrywa największą rolę w ogrzewaniu budynków (40 proc.). Ropa naftowa do celów grzewczych to 14 proc., natomiast węgiel ponad 3 proc. U nas według CBOS 46 proc. Polaków wykorzystuje piece gazowe lub kotły węglowe do ogrzewania. Na wsiach, gdzie sieci grzewcze nie docierają, z tego rodzaju źródeł energii korzysta 77 proc. mieszkańców.

Od 2030 r. instalacje grzewcze, w tym kotły, będą mogły być instalowane w nowych budynkach, o ile wykorzystują energię odnawialną lub bezemisyjną. Do 2040 r. trzeba będzie zrezygnować z kotłów na paliwa kopalne, czyli kotłów gazowych, węglowych, ale także tych na olej opałowy i ekogroszek. Renowacja systemów grzewczych obejmie wymianę lub modernizację źródła ciepła i systemu ogrzewania: urządzenia pompujące, izolacja rurociągów, urządzenia sterujące, do urządzeń końcowych (grzejniki, konwektory). Polska do tej daty wprowadzi także zakaz ogrzewania domów, zarówno starych, jak i nowych, przy użyciu węgla i ekogroszku.

Dodatkowy podatek za piece gazowe od 2027 r., gdy wzrosną opłaty za emisje CO₂ (tzw. ETS 2), sprawi, że inwestycja w piec gazowy będzie mniej opłacalna. 

Nie wiemy jeszcze, co nam będzie groziło za posiadanie czy brak wymiany pieca gazowego. Kary finansowe dotyczą jedynie posiadaczy tzw. kopciuchów, czyli kotłów bezklasowych lub kotłów III i IV klasy.

Dopuszczalne źródła ogrzewania

Bezemisyjne źródła ogrzewania budynków i domów, oparte na odnawialnych źródłach energii oraz  – zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001 –  energia ze źródeł odnawialnych niekopalnych pochodzą z energii wiatru, energii promieniowania słonecznego (cieplna i fotowoltaiczna), energii aerotermalnej, geotermalnej i hydrotermalnej, z energii pływów, z fal oceanów, hydroenergii, z biomasy (po 2040 r. można będzie ogrzewać domy przy użyciu pelletu, drewna kominkowego), gazu pochodzącego z wysypisk śmieci i oczyszczalni ścieków oraz biogazu. Dyrektywa promuje ogrzewanie przy użyciu energii słonecznej, czyli kolektorów słonecznych lub paneli fotowoltaicznych i wykorzystania ich do zasilenia pomp ciepła.

(Fragment raportu autorstwa red. Artura S. Górskiego, opublikowanego w majowym „Magazynie Solidarność” cdn.)