40 lat temu Sejm PRL formalnie zdelegalizował NSZZ „Solidarność”, opierając się na wprowadzonym sprzecznie z Konstytucją PRL prawie stanu wojennego.

Sejm PRL 8 października 1982 r. przyjął ustawę o związkach zawodowych, delegalizując wszystkie istniejące organizacje, na czele z NSZZ „Solidarność”. Wywołało to falę protestów w całym kraju.

Sejm PRL, przy 12 głosach przeciwnych i 10 wstrzymujących się, uchwalił „Ustawę o związkach zawodowych i organizacjach rolników”. W świetle ustawy wszystkie związki zawodowe, istniejące przed 13 grudnia 1981 r., w tym NSZZ „Solidarność”, rozwiązano. W nowej ustawie znalazło się wiele zapisów, które teoretycznie stwarzały warunki do powołania związków zawodowych – na terenie zakładu pracy. Art. 2. punkt 1 zawierał zapis: „Związki zawodowe są niezależne od organów administracji państwowej i gospodarczej” lub art. 6. punkt 1: „Związki zawodowe reprezentują i bronią praw i interesów pracowników w zakresie warunków pracy i płac oraz warunków socjalno-bytowych i kulturalnych”. Artykuły zapisane w ustawie pozostawały pustymi słowami.

Decyzja o rozwiązaniu „Solidarności” wywołała falę protestów, szczególnie 13 października 1982 r. Do starć z ZOMO doszło m.in. w Gdańsku, gdzie aresztowano 270 osób, we Wrocławiu i w Nowej Hucie w Krakowie. Tam zginął 20-letni uczeń hutniczego technikum, pracownik walcowni blach w Hucie im. Lenina Bogdan Włosik, zastrzelony poza obszarem walk ulicznych, w okolicy kościoła w Krakowie Bieńczycach. Strzelał kapitan SB Andrzej Augustyn, który sięgnął po pistolet i oddał śmiertelny strzał na wprost w nadbiegającego Włosika. Śmierć młodego robotnika spowodowała demonstracje i walki uliczne w Nowej Hucie.

W dniu pogrzebu 20 października 1982 r. na cmentarz Grębałowski w Krakowie przyszło kilkanaście tys. ludzi. Uroczystość stała się manifestacją przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego

Zabójca Bogdana Włosika pracował w SB do 1987 r. i w wieku 40 lat przeszedł na emeryturę. W 1991 r. został skazany na 8 lat więzienia, sąd zaostrzył wyrok do 10 lat. Wyszedł na wolność po 5 latach.

Delegalizacja „Solidarności” wywołała też protesty za granicą. Zareagował m.in. prezydent USA Ronald Reagan. W 1986 r. NSZZ „Solidarność” została afiliowana do Międzynarodowej Konfederacji Wolnych Związków Zawodowych (MKWZZ) i Światowej Konfederacji Pracy (ŚKP).