Instytucją realizującą w Polsce szereg działań związanych ze zdrowiem publicznym jest Państwowa Inspekcja Sanitarna, nazywana także „Sanepidem”. Podlega ona bezpośrednio ministrowi zdrowia. Zakres obowiązków Państwowej Inspekcji Sanitarnej obejmuje przede wszystkim nadzór nad różnymi aspektami związanymi ze zdrowiem publicznym.

Na początku warto sprawdzić, jaki jest zakres odpowiedzialności Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS). Sprawuje ona kontrolę m.in. nad:

• higieną pracy w zakładach pracy;
• higieną środowiska;
• higieną radiacyjną;
• higieną wypoczynku i rekreacji;
• higieną procesów nauczania i wychowania.

Do tego nadzoruje warunki higieniczno-sanitarne w obiektach świadczących opiekę zdrowotną oraz warunki zdrowotne żywności, żywienia i produktów kosmetycznych. Na czele PIS stoi Główny Inspektor Sanitarny.

Pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej posiadają szereg uprawnień. Wśród nich znajduje się m.in. możliwość przeprowadzania kontroli zgodności powstających obiektów budowlanych z obowiązującymi przepisami. Ponadto Państwowy Inspektor Sanitarny ma prawo wstępu do:

• zakładów pracy;
• budowanych nieruchomości;
• obiektów użyteczności publicznej;
• obiektów handlowych;
• ogrodów działkowych i innych nieruchomości;
• środków transportu i obiektów z nimi związanych.

Wszystko po to, aby sprawdzić w nich stan higieny i zweryfikować to z obowiązującym prawem. Jednocześnie urzędnicy mogą zażądać pisemnych wyjaśnień, okazania szeregu dokumentów oraz pobierać na miejscu próbki przeznaczone do badań laboratoryjnych.

Zgodnie z przepisami Państwowy Inspektor Sanitarny ma prawo wejść do prywatnego domu lub mieszkania, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie występowania w nim choroby zakaźnej lub takową stwierdzono. Ponadto prawo to przysługuje również wtedy, gdy istnieje podejrzenie zagrożenia zdrowia domowników czynnikami środowiskowymi lub w mieszkaniu prowadzona jest działalność usługowa, lub produkcyjna. Organ ten może przeprowadzić także badania dotyczące produktów wprowadzanych na rynek takich jak m.in.: artykuły spożywcze, artykuły chemiczne czy produkty kosmetyczne.

W trakcie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych Państwowy Inspektor Sanitarny nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień.  W sytuacji, w której naruszenie wymagań powodowało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, nakazuje unieruchomienie zakładu pracy lub jego części (stanowiska pracy, maszyny lub urządzenia), zamknięcie obiektu użyteczności publicznej, wyłączenie z eksploatacji środka transportu, wycofanie z obrotu środka spożywczego, materiału i wyrobu  przeznaczonego do kontaktu z żywnością, produktu kosmetycznego, lub innego wyrobu mogącego mieć wpływ na zdrowie ludzi albo podjęcie lub zaprzestanie innych działań. Decyzję w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

Szczegółowe obowiązki i uprawnienia Państwowej Inspekcji Sanitarnej regulowane są przez Ustawę o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985 roku z późniejszymi poprawkami.

Źródło: https://inzynieriabhp.pl/uprawnienia-panstwowa-inspekcja-sanitarna/