NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” 9 lutego 2024 r. ogłosił 30–dniowy strajk generalny rolników – do 10 marca br., który spotkał się z poparciem społeczeństwa. 20 lutego br. nastąpi kumulacja protestu. Rolnicy odczuwają skutki nieuczciwej konkurencji ze strony ukraińskich oligarchów i agrokoncernów – właścicieli latyfundiów. Żądają zmian unijnej polityki rolnej wobec Ukrainy oraz opartej na tzw. Zielonym Ładzie. 15 lutego br. Prezydium ZRG NSZZ „S” podjęło uchwałę popierającą chłopskie protesty.

– Byt ekonomiczny polskiej wsi a tym samym bezpieczeństwo żywnościowe Polaków są obecnie zagrożone w wyniku braku racjonalnej polityki rolnej na szczeblu europejskim i krajowym – czytamy w stanowisku Prezydium ZRG NSZZ „Solidarność”.  

Strajk prowadzą też inne organizacje, jak „Oszukana wieś”, znana min. z  protestów na przejściach granicznych polsko-ukraińskich i polsko–niemieckich. Protesty ogarnęły niemal całą Europę – od Sekwany po Bug a unijny komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski (PiS) nie poczuwa się do przyjęcia odpowiedzialności (dymisji) za obecną sytuację, ale pisze, że Zielony Ład to program jego i jego partii. Tymczasem np. 19 lutego 2024 r. rolnicy zablokowali stolicę Czech – Pragę. Warszawa zostanie zablokowana 27 lutego br. 20 lutego br. stanie 100 blokad w całej Polsce (m.in. na wysokości Elbląga, Nowego Dworu, Starogardu Gd. oraz w centrum Gdańska, a także na rondzie w Żukowie).

Wiemy, że to dopiero początek długiej drogi do zwycięstwa. Dlatego też, niniejszym komunikatem pragniemy podziękować za udział i poparcie naszych wspólnych postulatów. W oparciu o zebrane materiały i dane z terenu, diagnoza nasza jest jednoznaczna.

Problemem opłacalności produkcji rolnej, przetwórczej i pozostałych branż w naszym kraju jest niekontrolowany napływ towarów z Ukrainy, które są wwożone wobec otwarcia granicy Unii Europejskiej z tym krajem.

Na dzień 20 lutego br., w ramach 30–dniowego strajku generalnego rolników, ogłaszamy, że wszystkie działania protestacyjne, będą skoncentrowane na całkowitej blokadzie wszystkich przejść granicznych Polski z Ukrainą i protestów w terenie.

Będą blokowane nie tylko przejścia graniczne, ale i również węzły komunikacyjne i drogi dojazdowe do przeładunkowych stacji kolejowych oraz portów morskich.

Jednocześnie występujemy z apelem do całego społeczeństwa RP o wsparcie protestujących rolników związku NSZZ RI „Solidarność”, bo nasze działania mają tylko jeden cel:

ZAPEWNIĆ BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCIOWE KRAJU, POPRZEZ ZAPEWNIENIE SPOŁECZEŃSTWU ZDROWEJ I NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI POLSKIEJ ŻYWNOŚCI

Prezydium NSZZ RI „Solidarność” jednogłośnie podjęło uchwałę o  ogłoszeniu strajku generalnego rolników na terenie kraju od 9 lutego 2024 r., blokad przejść granicznych Polski z Ukrainą, wraz z blokadami dróg i autostrad w poszczególnych województwach. Kolejna jego odsłona – 20 lutego br.

Rolnicy domagają się m.in.

1. zastosowania odstępstwa  od norm GAEC 7 oraz GAEC 8  na zasadach zmiany do Planów Strategicznych WPR. Odstąpienie od konieczności stosowania w płodozmianie trzech upraw oraz ugorowania 4 proc. powierzchni gruntów w przypadku gospodarstw  powyżej 10 ha.
2. wprowadzenia przejrzystych, jednoznacznych  oraz trwałych przepisów dotyczących systemów wsparcia bezpośredniego na kolejne lata, w tym przepisów prawa dotyczących szczegółowych zasad realizacji ekoschematów.   
3. jak najszybszego określenia stawek dopłat ekochematowych.
4. jak najszybszego  zakończenie obsługi wniosków o wypłatę płatności bezpośrednich za 2023 rok  oraz przywrócenie terminu rozpatrzenia spraw do końca lutego roku następującego.
5. wyrównania poziomu dopłat w całej Unii Europejskiej, tak by w każdym kraju dopłaty do ha podstawowej produkcji finansowane z budżetu Unii były takie same.
6. czasowego odstąpienia od kar za niespełnienie warunków związanych z niewywiązaniem się z obowiązków wynikających z zasad warunkowości oraz wynikających z niewywiązania się z całkowitych powierzchni ekoschematów.
7. pozostawienia największego Terminala Zbożowego w  rękach polskich producentów. Nie wyrażamy zgody na wydzierżawianie portów innym Państwom w sytuacji gdzie dostęp do portów dla polskich rolników i handlowców jest ograniczany.
8. wdrożenia krajowego systemu walki z niekorzystnymi skutkami wystąpienia suszy rolniczej , jak również wdrożenie klarownego i sprawiedliwego systemu wyliczania strat suszowych w rolnictwie.
9. kontynuowania polityki związanej z kontrolą ilości i jakości płodów rolnych przywożonych do Polski, tak by polskich i europejskich rynków nie zalewały tanie płody rolne z rynków wschodnich, które zawierają substancje niebezpieczne i zakazane do stosowania w produkcji w Polsce.
10. wprowadzenia systemowych regulacji dotyczących dzierżaw z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, tak by grunty rolne były faktycznie przekazywane do dzierżawy rolnikom posiadającym potencjał rozwojowy gospodarstwa.
11. wprowadzenia stałego systemu dopłat dla rolników do sprzedawanych płodów rolnych w przypadku gdy  rynkowe wahania cen wpłyną na znaczne ich obniżenie w formie dopłat do sprzedanych płodów wyrównujących cenę do ustalonej minimalnej ceny sprzedaży gwarantującej opłacalność produkcji (w czerwcu ub.r. zainicjowano interwencyjny skup zboża po cenie minimalnej 1400 zł za tonę – dop. red.).
12. wdrożenia środków  pomocowych  dla sektora hodowli zwierząt inwentarskich w celu dostosowania do zamieniających się warunków  dobrostanowych.
13. wsparcia lokalnych podmiotów skupujących płody rolne w inwestycjach zwiększających ich potencjał przechowalniczy oraz możliwości skupowe, tak aby nigdy więcej nie doszło do jakichkolwiek przestojów oraz ograniczeń w skupie wynikających z nieprzygotowanej infrastruktury technicznej w tym zwiększenie kwoty na centra dystrybucyjne w ramach KPO.
14. rewaloryzacji kwot związanych z zwrotem akcyzy za paliwo rolnicze z kwoty  1,46  zł do poziomu co najmniej 2,00 zł  oraz adekwatne do cen zakupu materiału siewnego oraz kosztów siewu zwiększenie dopłat do materiału siewnego z 65 zł/ha obowiązującej w 2022 r. do kwoty 250 zł/ha  zbóż.
15. podwyższenia limitu pomocy de minimis z 200 tyś euro do 300 tyś euro w tym pomocy de minimis w rolnictwie z 20 tyś euro do 30 tyś euro.
16. zwiększenia limitu pomocy na  wsparcie krajowe w postaci kredytów preferencyjnych oraz obniżenie oprocentowania kredytów na zakup gruntów oraz inwestycje w gospodarstwach rolnych.
17. podjęcia działań w zakresie zmian założeń „Zielonego Ładu” tak by uwzględnić w nim szereg sytuacji kryzysowych oraz dostosowanie wymagań środowiskowych do ekonomicznej sytuacji rolników.
18. wsparcie sektora produkcji tytoniu, wystosowanie w imieniu polskich producentów tytoniu stanowczego stanowiska do Komisji Europejskiej i WHO w celu odejścia od tworzenia i wdrażania przepisów zmierzających do zakazu uprawy tytoniu w Unii Europejskiej.
19. ustanowienie uregulowań prawnych  wprowadzających kary za wprowadzanie do obrotu żywności/pasz pochodzących z ukraińskiego, nieprzebadanego zboża w tym zbóż technicznych.
20. wprowadzenie ceł zaporowych na produkty rolne z Ukrainy i innych krajów spoza Unii Europejskiej.

Spożywcy z rolnikami

Członkowie Sekretariatu Przemysłu Spożywczego i Rolnictwa, zgodnie z przyjętym stanowiskiem Nadzwyczajnego Kongresu, wspierają rolników podczas protestów. Działających wspólnie w ramach Krajowego Sekretariatu Przemysłu Spożywczego i Rolnictwa NSZZ „Solidarność” nie mogło zabraknąć w strajkach sektora rolnictwa. W imieniu Rady Sekretariatu jej przewodniczący Zbigniew Sikorski wystosował pismo do premiera Donalda Tuska, w którym Rada wzywa do podjęcia, w trybie pilnym, zdecydowanych działań zmierzających do uregulowania palących problemów, które dotykają polską wieś i rodzimą produkcję rolną.

Rolnictwo na Ukrainie

Jego struktura nie przypomina znanej nam z Polski i z innych krajów Unii Europejskiej. Komu pomaga „unijna Bruksela” zerowymi stawkami celnymi na importowane z Ukrainy artykuły rolno-spożywcze i brakiem kontyngentów? Na pewno nie ukraińskim chłopom. Specyficzna jest bierna polityka rolna ukraińskiego rządu. Trwa tam bezwzględna gra interesów oligarchów, miliarderów, którzy uwłaszczyli się na olbrzymich areałach rolnych kołchozów.

Przykład skali to Jurij Kosiuk, numer 9 w rankingu najbogatszych ludzi na Ukrainie, główny akcjonariusz notowanego na giełdzie w Londynie agroholdingu MHP, największego ukraińskiego producenta i eksportera mięsa drobiowego (marka Nasza Riaba). MHP to też kilkaset tysięcy hektarów gruntów rolnych. Przychody z eksportu wystrzeliły holdingowi od 2022 r. do 1,6 mld USD (o 330 mln USD dzięki otwarciu rynku Unii Europejskiej na drób). 163 tys. ton mięsa od MHP wjechało do UE z Ukrainy w ub.r. – wg. Krajowej Rady Drobiarstwa-Izby Gospodarczej.

Latyfundia

Do ukraińskiego wielkoobszarowego rolnictwa dołączyły holenderskie, niemieckie, izraelskie i francuskie firmy z biznesu rolno-spożywczego, skupując olbrzymie areały ziemi. 25 tysięcy ukraińskich rolników Wszechukraińskiej Rady Rolnej ostatnio podpisało petycję do prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełeńskiego przeciwko nowemu prawu umożliwiającemu kupienie “od ręki” do 10 000 ha ziemi.  

– Kto podczas wojny na Ukrainie ma środki na zakup 10 000 hektarów ziemi? Zwiększenie limitu gruntów rolnych, które można kupić na jednej ręce doprowadzi do wykupu ziemi przez oligarchów i skorumpowanych ludzi. Średni i mali rolnicy nie mają środków na zakup ziemi i nie mają możliwości zaciągania kredytów, w związku z czym zostaną odcięci od możliwości zakupu ziemi, na której pracują. Dlatego dzisiaj niezwykle ważne jest, aby chronić rolników, którzy dają z siebie wszystko, aby wesprzeć Siły Zbrojne, a nie tych, którzy zarabiają na korupcji i wojnie – pisze Andrij Dykun z Wszechukraińskiej Rady Rolnej. 

Presja

Na Ukrainie producenci rolni nie mają ograniczeń w stosowaniu pestycydów (środków chemicznych). Związkowcy zwracali na to uwagę m.in. 11 kwietnia 2023 r. podczas zorganizowanego pod skrzydłami NSZZ RI „SOLIDARNOŚĆ” spotkania związków zawodowych rolniczych ze Słowacji, Czech, Bułgarii oraz Rumunii i zawartym porozumieniu, wg którego, te organizacje mają wywierać na rządy presję, aby ograniczać wwożoną żywność (m.in. po zbożu i kukurydzy – maliny, rzepak, kurczaki i jaja z Ukrainy). Szczegółowe badania fitosanitarne importowanej żywności z Ukrainy oraz środków używanych tam do zasilania upraw, odbywają się we wszystkich krajach graniczących z Ukrainą dopiero w tym roku.

– Cierpliwość nasza się wyczerpała. Stanowisko Brukseli z 31 stycznia 2024 r. jest nie do przyjęcia. Trwa też bierność władz Polski wobec współpracy z Komisją Europejską oraz zapowiedzi respektowania decyzji Komisji Europejskiej w sprawie importu płodów rolnych i artykułów spożywczych z Ukrainy – czytamy w komunikacie NSZZ RI „Solidarność”.

Nowy rząd musi znaleźć wyjście z arcytrudnej sytuacji, tym bardziej, że przekonywał, że rozwiązanie problemów ma lub je rychło znajdzie. Rolnik nie planuje z dnia na dzień – jest czas siewu i jest czas zbioru!

– Nie ma też zgody na wdrażanie „Europejskiego Zielonego Ładu”, unijnej strategii „od pola do stołu” i Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej w proponowanym kształcie. Rząd Polski, musi mieć jasny plan dla produkcji rolnej, opłacalności produkcji, odbudowy polskiego przetwórstwa i polskiego handlu. O to będziemy walczyć aż do skutku. Polskie, rodzinne gospodarstwa rolne są podstawą bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Zdrowa polska żywność, którą produkuje polski rolnik to podstawa do wyżywienia i zdrowia obywateli RP

– podaje Prezydium NSZZ RI „Solidarność” apelując o SOLIDARNOŚĆ społeczności rolniczej:

Wzywamy naszych członków do wspólnego działania i wyrażenia naszego sprzeciwu wobec obecnej sytuacji.  NSZZ RI „Solidarność” apeluje o jedność oraz podjęcie konstruktywnych działań dla dobra całej społeczności rolniczej. W związku z zapowiedzianymi protestami rolniczymi, NSZZ RI „Solidarność” informuje o czasowych blokadach dróg na terenie całego kraju od 9 lutego do 10 marca 2024 roku. Prosimy rodaków o wyrozumiałość i świadomość sytuacji w jakiej wszyscy się znaleźliśmy. Walczymy o nasze wspólne dobro, jakim jest uchronienie przed upadkiem i bankructwem polskich rodzinnych, niejednokrotnie wielopokoleniowych gospodarstw rolnych.

W ramach możliwości, prosimy o unikanie podróży w każdorazowo wymienionych obszarach. NSZZ RI „Solidarność” apeluje o pokojową formę wyrażania niezadowolenia i współpracę ze związkowymi koordynatorami strajku.

Przypomnijmy, że od 6 listopada br. do 9 stycznia br. trwał Strajk Przewoźników na przejściach granicznych z Ukrainą w Hrebennem, w Dorohusku i w Korczowej.