– Na naszą odporność psychiczną w ostatnim czasie wpływa wiele czynników. Mieliśmy do czynienia z sytuacjami stresowymi związanymi z pandemią i okresem popandemicznym. Ogromny wpływ na nas ma też wojna w Ukrainie i trwający od 7 października konflikt między Izraelem a palestyńskim Hamasem. Dlatego bardzo ważne jest budowanie odporności,  tak w sferze zawodowej, jak i życiu prywatnym – mówiła dr Agata Borowska-Pietrzak podczas kolejnej audycji wyemitowanej  w Radiu Gdańsk w ramach projektu „Godna praca to bezpieczna praca”. Projekt realizowany jest przez Region Gdański NSZZ „Solidarność”, a finansowany w ramach funduszy norweskich.

Rozmowę przeprowadził dziennikarz Radia Gdańsk Tomasz Sosnowski.

– Czy pracodawca może mieć wpływ na  budowanie odporności psychicznej pracownika?

–  Oczywiście. Należy zastanowić się, co buduje naszą odporność. Przede wszystkim buduje ją nasze dzieciństwo, rodzice, nasza rodzina. Buduje nasze doświadczenie życiowe, czyli to, co nas w życiu po kolei spotyka. Ale również też otoczenie, środowisko i przede wszystkim pracodawca, bo przecież tak naprawdę połowę naszego życia spędzamy w pracy. Więc jak najbardziej pracodawca, dział HR, dział BHP powinny pomóc nam w budowaniu tej odporności. A proszę mi wierzyć, narzędzi do budowania odporności jest naprawdę bardzo wiele.

– Jakie na przykład?

– Przede wszystkim to jest cała grupa szkoleń. Jako pracownik naukowy i edukator miałam okazję uczestniczyć w rocznym kursie, który był organizowany przez Akademię Pedagogiki Specjalnej i Fundację Elned, która zaprosiła przedstawicieli Community Stress Prevention z Izraela i ci trenerzy uczyli nas, w jaki sposób możemy pomóc pracownikom czy studentom w budowaniu odporności. Tych technik jest bardzo wiele, począwszy od takich bardzo prostych, jak ćwiczenia oddechowe, dalej arteterapia, czyli malowanie czy rysowanie. Mamy też narzędzia zdecydowanie bardziej specjalistyczne. Moim ulubionym narzędziem jest tak zwany Model Basic Ph, który polega na identyfikacji sześciu kanałów, za pomocą których ludzie reagują w sytuacjach kryzysowych. Rozpoznanie tych kanałów na przykład u swoich pracowników może nam pomóc wydobyć silne ich strony, czyli to, jak sobie radzą ze stresem.

To są takie kanały jak wiara, czyli ludzie w sytuacji stresowej się modlą, to jest ekspresja emocji, czyli wyrażanie swoich uczuć. Prowadzę warsztaty dla studentów, którzy często mówią, że w sytuacji kryzysowej płaczą. To jest sposób wyrazu ich uczuć. Ważna jest sfera społeczna, czyli znajomi, rodzina. Istotne jest także, aby mieć skłonność do przyjmowania zadań na siebie dla poczucia jakiegoś celu czy poczucia własnej wartości. Fantazja, czyli wyobraźnia. Lubię przywoływać film pod tytułem „Życie jest piękne”, gdzie pewien Żyd wraz ze swoim dzieckiem trafia do obozu koncentracyjnego i aby to dziecko uchronić przed tym całym złem, tłumaczy mu, że to jest zabawa. Czyli użycie tej wyobraźni, fantazji też może nam pomóc w przeżywaniu i budowaniu naszej odporności. No i sfera poznawcza. Planowanie, nauka, bardzo często po katastrofach, np. po trzęsieniu ziemi w Turcji mówiliśmy osobom, które straciły całe swoje majątki, a byli to nasi studenci, że będzie lepiej, a to, co się odbuduje, będzie lepsze, bardziej dogodne. Takie dawanie ludziom nadziei w sytuacjach kryzysowych bardzo pomaga. Ostatni kanał to kanał fizyczny, czyli sport, ale także jedzenie, czy też zdarzenia negatywne, jak na przykład bójka czy też palenie papierosów. Jeżeli to jest sport czy na przykład taniec, który bardzo łagodzi nasze emocje, pozwala pozbyć się stresu, to zorganizowanie przez pracodawcę jakiejś małej przestrzeni do ćwiczeń albo umożliwienie pracownikom uczestnictwa w takich zajęciach – to są takie metody, które pozwalają nam na budowanie odporności. Oczywiście tych narzędzi jest bardzo dużo, trudno powiedzieć o wszystkich, skierowane są zarówno do dzieci, młodzieży, jak i do dorosłych.

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.