Sejm X kadencji rozpoczął prace 13 listopada br. Nowo wybrani parlamentarzyści złożyli ślubowanie poselskie, Izba wybrała posła Szymona Hołownię na marszałka Sejmu, poznaliśmy nazwiska nowych wicemarszałków.

(fot. Kancelaria Sejmu)

W Pałacu Prezydenckim 13 listopada br. prezydent Andrzej Duda przyjął dymisję Rady Ministrów, która do czasu powołania nowego rządu będzie sprawować obowiązki oraz desygnował Mateusza Morawieckiego na premiera z misją sformułowania większości sejmowej i utworzenia rządu.

Jak i kiedy zostanie powołany nowy rząd wg art. 154 Konstytucji RP.

Wybory parlamentarne odbyły się w niedzielę, 15 października br. przy rekordowej frekwencji 74,38 proc. W jaki sposób powinien zostać powołany nowy rząd? Zgodnie z art. 154 Konstytucji RP, prezydent desygnuje prezesa Rady Ministrów.

Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu prezydent RP zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów. Miało ono miejsce 13 listopada br. I dalej:

Cyt: Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.

Prezes Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie ust. 1 lub nieudzielenia jej wotum zaufania w trybie ust. 2 Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych w ust. 1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

Zatem przy niepowołaniu Rady Ministrów lub nieudzielenia jej wotum zaufania to Sejm wybiera prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych członków Rady Ministrów spośród kandydatów zgłoszonych przez posłów. 

Gdyby i tym razem nie doszło do powołania Rady Ministrów, na mocy art. 155 Konstytucji RP, prezydent w ciągu 14 dni powołuje prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków rządu oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez prezydenta udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania także i w tym trybie, prezydent skraca kadencję Sejmu (co pociąga za sobą automatyczne skrócenie kadencji Senatu) i zarządza wybory do Sejmu i Senatu.

Co czeka nas w 2024 r. w kalendarzu wyborczym?

Na wiosnę 2024 r. wybierzemy wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz rady gmin, powiatów i radnych sejmików wojewódzkich. Wybierzemy też posłów do Parlamentu Europejskiego.

Przypomnijmy że wybieraliśmy samorządowców 21 października 2018 r. Kadencja wójtów, burmistrzów i prezydentów miast trwa pięć lat, ale wybory samorządowe nie odbędą się w 2023 r. Dwie ustawy wydłużyły kadencję władz samorządowych do 30 kwietnia 2024 r. Termin ogłosi premier w rozporządzeniu, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej.

Jak wynika z Kodeksu wyborczego wybory do rad (gmin, powiatów itd.) zarządza się nie wcześniej niż na cztery miesiące i nie później niż na trzy miesiące przed upływem kadencji rad (30 kwietnia 2024 r.).  Do urn możemy pójść  31 marca, 1 kwietnia (nieprawdopodobne, bo wtedy wypadają Święta Wielkanocne), 7 kwietnia, 14 kwietnia lub 21 kwietnia 2024 r. 

Kadencja europarlamentarzystów trwa pięć lat; ostatnie wybory w Polsce odbyły się 26 maja 2019 r. Jeśli chodzi o termin wyborów, to określili go w maju br. ambasadorowie państw członkowskich przy Unii Europejskiej. Zdecydowali, że wybory mają się odbyć między 6 a 9 czerwca 2024 r.