Nowelizacja ustawy budżetowej na 2023 r. przyjęta przez Radę Ministrów 9 czerwca br. urealnia jego wykonanie i koryguje zbyt optymistyczne prognozy wzrostu PKB i spadku poziomu inflacji. Projekt nowelizacji ustawy budżetowej na 2023 r. trafił 12 czerwca br. do Sejmu. Stan finansów publicznych kreśli perspektywę odległą od scenariuszy greckiego i wenezuelskiego.

Projekt nowelizacji zakłada utrzymanie Tarczy antyinflacyjnej z obniżonych stawek VAT na żywność. Przewiduje się też, że realne PKB zwiększy się w tym roku o 0,9 proc., a nie o 1,7 proc.

Deficyt budżetu państwa wyniesie 92 mld zł wobec zaplanowanych w ustawie 68 mld zł (co oznacza zwiększenia deficytu budżetu państwa o 24 mld zł). Dochody budżetu państwa w nowelizacji wyniosą 601,4 mld zł (wobec 604,543 mld zł zapisanych w ustawie budżetowej), a wydatki 693,4 mld zł (wobec 672,543 mld zł z ustawy budżetowej).

Prognozuje się w noweli dochody z VAT na poziomie 272,9 mld zł, tj. mniej o 13,4 mld zł (4,7 proc.) niż przejęto w ustawie budżetowej na 2023 r.

Przewiduje się też, że dochody z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, wyrobów tytoniowych i alkoholu etylowego w br. wyniosą 83,8 mld zł, tj. mniej o 4,797 mld zł (5,4 proc.) w porównaniu do zapisu ustawy budżetowej na 2023 r.  

W tym roku dochody z CIT wyniosą 77,6 mld zł, czyli w porównaniu z ustawą budżetową na 2023 r. będą wyższe o 4 mld zł (5,4 proc.). Dochody państwa z PIT zostaną wykonane w kwocie 83,57 mld zł i w porównaniu z ustawą budżetową na br. będą wyższe o 5 mld zł (6,6 proc.).

Ogółem dochody podatkowe w 2023 r. wyniosą 536,8 mld zł – o 8,5 mld zł mniej niż podano pierwotnie w ustawie budżetowej na ten rok.

Zdecydowano o przekazaniu dodatkowych środków finansowych dla pracowników państwowej sfery budżetowej na jednorazowe wypłaty wynagrodzeń w 2023 roku (dodatkowe środki będą m.in. skierowane jednorazowo do nauczycieli nagrody – po 1125 zł brutto, 900 zł netto) oraz o odmrożeniu od 1 lipca 2023 r. podstaw naliczania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz funduszy socjalnych.

– Nowelizacja ustawy budżetowej na bieżący rok jest odpowiedzią na wyzwania związane z priorytetami rządu. To przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa, wzmocnienie finansowe samorządów, a także reakcja na kryzysy, które dotykają Polskę. Wzrost gospodarczy w 2023 r. będzie nieco wolniejszy, ale fundamenty naszej gospodarki pozostają stabilne.– powiedziała minister finansów Magdalena Rzeczkowska.

W nowelizacji ustawy budżetowej na 2023 r. przyjęto:

• dochody budżetu państwa 601,4 mld zł,
• wydatki budżetu państwa 693,4 mld zł,
• deficyt budżetu państwa na koniec 2023 r. 92 mld zł.

Stopa bezrobocia ma wynieść 5,5 proc. na koniec br. (wobec 5,4 proc. prognozowanego w pierwotnej ustawie budżetowej). Przeciętne prognozowane wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej (przedsiębiorstwa zatrudniające 10 i więcej pracowników, w których pracuje ok. 40 proc. zatrudnionych) wynieść ma w 2023 r. 7 104 zł.

Inflacja w ujęciu średniorocznym według noweli ma wynieść 12 proc. (wobec 9,8 proc. prognozowanej optymistycznie w ustawie budżetowej). Z punktu widzenia wykonania budżetu to paradoksalnie dobra wiadomość. Będzie jednak konieczność „zbicia” inflacji.

Mamy rezerwy walutowe więc kurs złotego zyskał ostatnio zarówno wobec USD, jak i euro, które jest najtańsze od maja 2021 r. Mocny złoty to jest dobra wiadomość np. dla Polaków planujących zagraniczne wakacje i dla importerów. 

Do zjawisk niepokojących obywateli należą: tzw. podatek inflacyjny (ten jednak przyczynia się do wzrostu PKB i zasilenia nominalnie budżetu państwa), spadek liczby inwestycji (np. w I kwartale br. wydano 72,1 tys. zgód na budowę – o 30 proc. mniej niż przed rokiem) i rosnące koszty obsługi długu publicznego, które w 2023 r. wzrosną do 66 mld zł, a w 2024 r. wyniosą 105 mld zł (prognozuje Komisja Europejska). W przypadku kosztów obsługi długu chodzi o oprocentowanie obligacji emitowanych przez Skarb Państwa (obecnie 7 proc.). Rentowność obligacji skarbowych rośnie – co oznacza większe koszty obsługi długu publicznego.

Zadłużamy się głównie u inwestorów z Kuwejtu i ChRL. Zaciągnęliśmy też w Korei Pd. kredyt na zakupy koreańskiego sprzętu wojskowego: samolotów FA-50,   wyrzutni K239 Chunmoo (z podwoziem Jelcza), czołgów K2 i samobieżnych armatohaubic K9A1 „Thunder”. Część wsparcia finansowego na zakup uzbrojenia – w przeliczeniu 38 mld zł, Polska otrzymała poprzez Export–Import Bank of Korea. Zakupy uzbrojenia są też finansowane przez wzrost udziału wydatków obronnych w PKB (obecnie 2,2 proc PKB) oraz Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, zasilany zyskami NBP i papierami wartościowymi z państwowymi gwarancjami.

Dane do ustawy budżetowej na 2023 r. nie obejmują środków finansowych z funduszy Banku Gospodarstwa Krajowego i z Polskiego Funduszu Rozwoju (poza kontrolą Sejmu i Senatu). Zadłużenie Skarbu Państwa wyniosło 1 238 466 mln zł na 31 grudnia 2022 r., a w 2023 r. wzrośnie do 1 bln 353,6 mld zł (40,8 proc. PKB), czyli jego udział w PKB spada, dług rośnie nominalnie.

Budżet państwa to plan finansowy uwzględniający planowane dochody i wydatki państwa na następny rok budżetowy. Ustawa budżetowa jest najważniejszym aktem finansowym – planowane dochody i wydatki sięgają setek miliardów złotych, dlatego wymaga ona wielomiesięcznych przygotowań, negocjacji i uzgodnień.

Fot. Premier Mateusz Morawiecki (fot. KPRM)