Biorąc pod uwagę zmiany, które zachodzą w organizmie człowieka wraz z wiekiem, oczywista wydaje się konieczność dostosowywania rodzaju pracy do możliwości pracowników starszych. Tymczasem, jak wskazują cykliczne badania warunków pracy w państwach europejskich, wymagania, które są stawiane osobie wykonującej pracę zawodową, najczęściej pozostają takie same bez względu na wiek pracownika.

To sprawia, że wraz z wiekiem wzrasta rzeczywiste obciążenie pracownika, co może być przyczyną wielu zmian chorobowych, zwłaszcza w obrębie układu mięśniowo−szkieletowego i krążenia, jak również obniżenia zdolności do pracy i rozwoju zmęczenia przewlekłego. Naj mniej korzystną dla organizmu kombinacją jest połączenie ciężkiej pracy fizycznej i braku aktywności fizycznej w formie uprawiania sportu w czasie wolnym od pracy, która zwiększa ryzyko poważnych powikłań zdrowotnych oraz przedwczesnej śmierci.

Wysiłek fizyczny jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka przyczyniających się do ujawnienia się dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego. Nawet lekka praca fizyczna jest związana z koniecznością długiego stania albo długotrwałego chodzenia. Ponadto często wymaga ona przenoszenia przedmiotów. Wykonywanie tego typu czynności zwiększa ryzyko uszkodzenia układu ruchu oraz jest jedną z przyczyn przyspieszenia powstawania zmian zwyrodnieniowych (szczególnie kręgosłupa) i związanych z nimi dolegliwości. Aktywność fizyczna związana z pracą zawodową wpływa również na zwiększenie ryzyka chorób układu krążenia. Związane jest to z towarzyszącym pracy wysiłkiem statycznym, który polega na utrzymywaniu zwiększonego napięcia mięśniowego bez zmiany długości mięśnia. Przykładami tego typu wysiłku może być przenoszenie, podtrzymywanie lub przesuwanie ciężkich przedmiotów, utrzymywanie wymuszonej pozycji ciała itp. Ten rodzaj wysiłku jest szczególnie obciążający dla organizmu człowieka oraz znacznie zwiększa uciążliwość pracy. W czasie wysiłku statycznego dochodzi do ucisku na naczynia krwionośne przez napięte mięśnie, co skutkuje wzrostem częstości skurczów serca oraz ciśnienia tętniczego skurczowego i rozkurczowego. Duży wysiłek fizyczny ma również negatywny wpływ na zdrowie reprodukcyjne kobiet. U kobiet wykonujących ciężką pracę fizyczną wzrasta częstość zaburzeń miesiączkowania, a także występowania cyklów bezowulacyjnych. Duży wysiłek fizyczny utrudnia również zajście w ciążę, a u kobiet w ciąży zwiększa ryzyko poronienia oraz może być przyczyną niskiej masy urodzeniowej noworodka. Z kolei w przypadku kobiet starszych uważa się, że ciężka praca fizyczna może przyspieszać wystąpienie menopauzy.

Nadmierne, przekraczające możliwości pracownika obciążenie pracą fizyczną, prowadzi również do obniżenia zdolności do pracy, która wyraża dobrze zbilansowane wymagania, stawiane przez pracę oraz możliwości pracownika. Badania dotyczące analizy różnic zdolności do pracy w zależności od jej rodzaju oraz wielkości i charakteru obciążeń, jak również zmian zdolności do pracy, zależnych od wieku prowadzone są na świecie, w tym w Polsce od lat. W badaniach tych wykazano, że zdolność do pracy obniża się wraz z wiekiem pracowników, przy czym tempo tego obniżania się jest zależne od czynników wewnętrznych, takich jak np. stan zdrowia, a także od rodzaju i intensywności wykonywanej pracy. Czynniki, takie jak, duży koszt energetyczny pracy, wymuszona pozycja ciała i duży udział czynności powtarzalnych na stanowisku pracy, czy wydłużony czas pracy, są istotnymi czynnikami przedwczesnej i niestety całkowitej utraty zdolności do pracy. Z kolei śledząc zmiany zdolności do pracy w funkcji wieku, zwrócono uwagę na możliwości jej modyfikacji poprzez zmniejszenie obciążenia fizycznego w pracy oraz zwiększenie fizycznej aktywności pozazawodowej (rekreacyjnej).

Zmęczenie jako skutek nadmiernego obciążenia pracą, jest odczuciem powszechnie występującym w populacji pracujących i jest uważane za nieodłączną konsekwencję pracy zawodowej, zwłaszcza takiej, która wymaga wysiłku fizycznego. Jeżeli jednak wysiłek jest nadmierny albo odpoczynek nieadekwatny do wysiłku (zbyt krótki, w nieodpowiednich warunkach) lub dołączają się inne czynniki, mogące wpływać negatywnie na samopoczucie (stan zdrowia, sytuacja rodzinna itp.), dochodzi do rozwoju zmęczenia przewlekłego. Zmęczenie przewlekłe może być przyczyną pogorszenia jakości życia oraz efektywności i bezpieczeństwa pracy, a nawet prowadzić do trwałej niezdolności do pracy.

Źródło materiały CIOP i PIB

Źródło: https://www.seka.pl/nadmierne-obcazenie-praca-fizyczna/

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.