Temperatura to bardzo istotny czynnik środowiska pracy, mający wpływ na obowiązki pracodawców oraz uprawnienia pracowników. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz miejsca jej świadczenia w części przypadków pracodawcy mają wpływ na otaczającą temperaturę. Trudno jednak o tym mówić w sytuacji pracy na przestrzeni otwartej. Problem temperatury w miejscu pracy dostrzegła Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia Pracy, która opracowała rekomendowany, w tym przez PIP, poradnik zawierający wskazówki dotyczące ograniczenia ryzyka związanego z pracą podczas upałów.

Pracownicy wykonujący pracę w pomieszczeniach pracy mogą liczyć na swoisty monitoring ze strony pracodawcy w zakresie panującej temperatury i stosowne korekty w tym zakresie, w szczególności dotyczące temperatury minimalnej. Trudno jednak mówić o bezpośrednim korygowaniu temperatury panującej na przestrzeni otwartej, co ma oczywiste przełożenie na komfort pracy osób pracujących pod przysłowiowym gołym niebem lub na „świeżym powietrzu”.

Problem w tym, że temperatura w skali globalnej wykazuje tendencję rosnącą, a coraz częstsze ekstremalne upały mogą mieć wpływ na kondycję pracowników, w tym skutkować wyczerpaniem organizmu czy udarem cieplnym. Praca na otwartej przestrzeni w wysokiej temperaturze może wiązać się nie tylko ze zmniejszeniem wydajności, obniżeniem jakości wykonywanej pracy, ale również ma wpływ na bezpieczeństwo wykonywanych obowiązków.

Mimo że problematyka temperatury w miejscu pracy jest regulowana przepisami z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy warto w praktyce odwoływać się do opracowań bardziej kompleksowych i opisowych. Jednym z nich jest poradnik opracowany przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia Pracy zawierający wskazówki dotyczące ograniczenia ryzyka związanego z pracą podczas upałów. Z publikacji można dowiedzieć się o środkach organizacyjnych i technicznych w celu przeciwdziałania zagrożeniom związanym z pracą w upale. Przedstawiono także informacje, jakie działania należy podjąć w przypadku, gdy pracownik zaczyna wykazywać oznaki choroby związanej z występowaniem wysokiej temperatury. Warto również wiedzieć, że przewodnik zawiera praktyczne wskazówki dotyczące zarządzania ryzykiem związanym z pracą w wysokiej temperaturze oraz informacje na temat tego, co należy zrobić, jeśli pracownik zacznie cierpieć na chorobę związaną z przegrzaniem. Przewodnik opracowano na podstawie istniejących wytycznych amerykańskiej Narodowej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (NIOSHA), Urzędu Zjednoczonego Królestwa ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa (HSE), kanadyjskiego Centrum Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (CCOSH) oraz Safe Work Australia.

Z poradnika wynika, że wzrost temperatury otoczenia może mieć wpływ na pracowników w niemal każdym sektorze, powodując stres cieplny, ale obecnie w centrum uwagi znajdują się pracownicy pracujący na zewnątrz w rolnictwie, leśnictwie i budownictwie, służby interwencyjne i pracownicy opieki zdrowotnej. Ryzyko zawodowe wynikające ze stresu cieplnego zależy od położenia geograficznego, a na nasilenie problemów zdrowotnych mogą wpływać inne czynniki, takie jak: wiek lub współistniejące schorzenia. Należy je brać pod uwagę przy ustalaniu środków profilaktycznych i ochronnych.

Człowiek jest w stanie otrzymywać wewnętrzną temperaturę ciała na poziomie około 37°C. Jeżeli zaburzona zostanie równowaga między kumulacją a oddawaniem ciepła przez organizm, pracownik może zacząć cierpieć na chorobę związaną z przegrzaniem.

Stres cieplny to całkowite obciążenie cieplne, na które może być narażony pracownik w wyniku połączonego wpływu ciepła metabolicznego, odzieży i czynników środowiskowych (tj. temperatury i przepływu powietrza wilgotności i promieniowania cieplnego). Łagodny lub umiarkowany stres cieplny może prowadzić do dyskomfortu i negatywnie wpływać na wydajność i bezpieczeństwo, ale nie jest szkodliwy dla zdrowia. Ekstremalne temperatury bezpośrednio wpływają na zdrowie, osłabiając zdolność organizmu do regulowania temperatury wewnętrznej.

Przywołany na wstępie poradnik odwołuje się do kwestii długotrwałych skutków ekspozycji na wysoką temperaturę jak również ryzyko wystąpienia wypadku wskazując, że niektóre rodzaje uszkodzeń serca, nerek i wątroby są związane z długotrwałą ekspozycją na wysoką temperaturę. Dane te nie są jednak rozstrzygające. Przewlekłe wyczerpanie cieplne, zaburzenia snu i podatność na drobne urazy i choroby przypisuje się potencjalnym skutkom długotrwałej ekspozycji na wysoką temperaturę. Ekspozycja na wysoką temperaturę może zwiększać ryzyko urazów w miejscu pracy spowodowanych spoconymi dłońmi, zaparowanymi okularami ochronnymi, zawrotami głowy i obniżoną sprawnością mózgu. Długotrwała ekspozycja na ciepło może prowadzić do takich skutków, jak: dezorientacja, upośledzenie osądu, utrata koncentracji, zmniejszona czujność, bezsenność i zmęczenie, a tym samym zwiększać ryzyko wypadków.

Mimo iż zarówno pracownicy, jak również pracodawcy nie mają wpływu na temperaturę generowaną przez naturę, ryzyko wystąpienia stresu cieplnego w miejscu pracy można ograniczyć za pomocą środków technicznych i organizacyjnych oraz poprzez opracowanie planu działania na wypadek upałów, jeśli to możliwe, w połączeniu z systemem wczesnego ostrzegania, który może generować alerty dotyczące upałów. Wdrożenie bezpiecznych praktyk pracy w celu ograniczenia narażenia na działanie ciepła w miejscu pracy wymaga najpierw właściwej oceny ryzyka, a następnie wdrożenia stosownych rozwiązań profilaktycznych.

Źródło: https://www.portalbhp.pl/blog-o-tematyce-bhp/stres-cieplny-czyli-o-cieple-w-miejscu-pracy-10563.html

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.