Codziennie dochodzi  do wypadków przy pracy, w których wynikiem jest uszkodzenie narządu wzroku pracowników. Najwięcej urazów oczu spowodowane jest uderzeniem przez lecący przedmiot, na drugim miejscu znajdują się urazy spowodowane oparzeniami lub kontaktem ze środkami chemicznymi, następne miejsce to otarcia wywołane przez pył lub inne ciała obce. Do wielu z tych zdarzeń mogłoby nie dojść, gdyby zastosowano odpowiednie środki ochrony.

Środki ochrony oczu i twarzy do zastosowań zawodowych to: okulary ochronne, gogle ochronne, osłony twarzy, osłony spawalnicze(spawalnicze tarcze, przyłbice, gogle i kaptury).

Środki ochrony oczu i twarzy do zastosowań zawodowych powinny być stosowane wszędzie, gdzie może wystąpić zagrożenie, jakim jest na przykład uderzenie ciałem stałym. Naszym oczom zagraża też promieniowanie optyczne, np. powstające w procesach spawalniczych, olśnienie słoneczne czy promieniowanie laserowe), okulary ochronne chronią tez skutecznie przed pyłami i gazami, kroplami czy rozbryzgami cieczy, a także w hutnictwie przeciw odpryskami stopionych metali powstające w procesach hutniczych. Środki ochrony oczu i twarzy mogą też chronić przy pracach pod napięciem, gdy może pojawić się łuk elektryczny.

W środkach ochrony oczu montuje się wizjery, szybki ochronne, siatki lub filtry, które z kolei można podzielić na filtry spawalnicze, chroniące przed nadfioletem, chroniące przed podczerwienią, chroniące przed olśnieniem słonecznym oraz filtry chroniące przed promieniowaniem laserowym.

Ochrony oczu mogą być również elementem sprzętu ochrony układu oddechowego, np. wizjery w aparatach powietrzno-butlowych lub środków ochrony głowy – osłony montowane do przemysłowych hełmów ochronnych. Środki ochrony oczu wszystkich kategorii składają się z części przeziernej (wizjery, szybki, siatki lub filtry) oraz z ramki (okulary i gogle) lub korpusu wraz z nagłowiem (osłony).

Okulary ochronne

Najbardziej rozpowszechnione wśród środków ochrony oczu i twarzy są okulary ochronne. Ich konstrukcja musi zabezpieczać przed dostaniem się niebezpiecznych rozbryzgów cieczy lub odprysków ciał stałych od strony czoła.

Gogle

W przypadku, gdy okulary ochronne są niewystarczające, należy zastosować gogle ochronne. Ich konstrukcja zapewnia ścisłe przyleganie do twarzy użytkownika, co sprawia, że mogą być one stosowane także do ochrony przed czynnikami biologicznymi. Należy jednak pamiętać, że systemy wentylacji gogli mogą bardzo różnić się między sobą.

Osłony twarzy

Szerszą ochronę można osiągnąć stosując osłony twarzy, chronią one bowiem całą twarz, a duża powierzchnia ochronna minimalizuje prawdopodobieństwo przeniknięcia do wnętrza niebezpiecznych rozbryzgów cieczy. Często takie ochrony stosuje się jednocześnie z okularami (ochronnymi lub korekcyjnymi), a także z goglami. Osłony twarzy można stosować również wraz z okularami (ochronnymi lub korekcyjnymi), goglami oraz niektórym sprzętem służącym do ochrony układu oddechowego.

Osłony spawalnicze

Osłony spawalnicze zapewniają ochronę użytkownika przed szkodliwym promieniowaniem optycznym i innymi specyficznymi zagrożeniami powstającymi podczas spawania i/lub w technikach pokrewnych. Do ochron spawalniczych zalicza się: przyłbice spawalnicze, tarcze spawalnicze,  gogle i okulary oraz kaptury spawalnicze.

Szybka ochronna – wspólny element osłon

Podstawowym zadaniem szybki ochronnej jest ochrona przed uderzeniami stąd nazywana jest często szybką przeciwodpryskową, natomiast ochrony, w których jest montowana (okulary, gogle, osłony twarzy) nazywane są często przeciwodpryskowymi.

W przypadku, gdy szybka posiada również właściwości filtracyjne (np. osłabia natężenie promieniowania nadfioletowego) jest ona również filtrem. Kształt szybki ochronnej zdeterminowany jest rodzaje środka ochrony twarzy, w którym jest zamontowany. Różni się on zasadniczo w okularach, goglach i osłonach twarzy. Do budowy szybek ochronnych stosowany jest poliwęglan (PC), polimetakrylan metylu (PMMA) lub octan celulozy (CA) o grubościach od 0,25 mm do 3 mm. Wymienione materiały mają różne właściwości chemiczne, stąd różne są ich zastosowania.

(mk)
Zdjęcie: Paweł Glanert

Źródło: CIOP