Gościem kolejnej audycji realizowanej w ramach projektu „Godna Praca to bezpieczna praca – II edycja”, a wyemitowanej 8 stycznia br.  była główna inspektor pracy, Katarzyna Łażewska-Hrycko. Tematem rozmowy prowadzonej przez redaktora Radia Gdańsk Tomasza Sosnowskiego były nowe przepisy prawa pracy.

– Jakie są obecnie największe zagrożenia w środowisku pracy w Polsce?

– Myślę, że musimy patrzeć na to z perspektywy, po pierwsze nowych zagrożeń, które się pojawiają i wynikają z faktu szybkiego rozwoju nowych technologii, nowych wyzwań związanych chociażby z transformacją cyfrową, transformacją energetyczną, ze sztuczną inteligencją. Mamy do czynienia z pracą zdalną, czy z innymi nowymi formami pracy, ale nadal jest istotne i na to jako inspekcja pracy zwracamy uwagę, są zagrożenia, które były z nami dużo wcześniej. Nie są one do końca związane z nowym rynkiem pracy, mam tutaj na myśli takie standardowe kwestie związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, jak chociażby zagrożenia w sektorze budowlanym.

– Sektor budowlany wydaje się takim bardzo oczywistym, bo tu jest kwestia noszenia kasków, odpowiedniego ubrania, ale na przykład w pracy biurowej jakiego typu zagrożenia pani widzi?

– Weszły nowe (od 25 lat) rozwiązania legislacyjne, dotyczące pracy przy monitorach ekranowych. Mimo że od dawna pracujemy przy laptopach, naprawdę nie było rozwiązań legislacyjnych, które by mówiły o tym, jakie warunki pracy mają być spełnione przy pracy przy laptopie. Wracając do pytania pana redaktora, myślę, że to, co jest ważne przy pracy biurowej, to przeciwdziałanie zagrożeniom związanymi z ogromnym obciążeniem mięśniowo-szkieletowym, stresem. Są też kwestie psychospołeczne związane z miejscem i środowiskiem pracy.

– Co nam te przepisy gwarantują? Tak długo trwało, żeby zostały wprowadzone, czy one nas zabezpieczają w jakiś sposób odpowiednio, gdy mówimy o pracy biurowej?

– Przede wszystkim, jeżeli mówimy o pracy biurowej, z komputerem, bez względu na to, czy jest to komputer stacjonarny, czy laptop, to ideą tych przepisów jest stworzenie ergonomicznego stanowiska pracy, takiego, które odciąży nasz układ szkieletowo-mięśniowy, ale też narząd wzroku od tych czynników, jakie są związane ze sposobem wykonywania pracy. Przede wszystkim chciałabym podkreślić w kontekście tych zmian, to nowe technologie, które wprowadziły nowe rozwiązania i dlatego to rozporządzenie wymagało zmiany. Co te rozporządzenia gwarantują? Przede wszystkim zmieniła się definicja stanowiska pracy przy pracy wyposażonej w komputer. Bez względu na to, czy to komputer stacjonarny czy laptop, to stanowisko pracy obejmuje nie tylko sam sprzęt związany z wykonywana pracą, ale również krzesło, biurko, dodatkowe elementy związane z wyposażeniem tego stanowiska pracy, chociażby kamery i inne urządzenia, które mają nam ułatwiać wykonywanie pracy i to się w tym nowym rozporządzeniu znalazło. To, co chciałabym też podkreślić, to inne kwestie dotyczące chociażby siedziska, pojawiła się konieczność regulowanych podłokietników, tak, żeby można było pracę wykonywać w sposób ergonomiczny. Kolejna niezwykle istotna kwestia to, co prawda, już przepisy już taką alternatywę dawały, natomiast przepisy rozporządzenia mówiły o konieczności zapewnienia pracownikom refundacji z tytułu okularów, w momencie, kiedy uzyskiwali orzeczenie medycyny pracy o konieczności stosowania okularów jako korekcji wzroku przy monitorach ekranowych. Natomiast nowe rozporządzenie od 17 listopada 2023 roku wprost daje taką możliwość również w przypadku soczewek kontaktowych. A więc nie tylko i wyłącznie okulary, ale również i soczewki kontaktowe będą możliwe do zrefundowania dla pracowników, pod warunkiem oczywiście, że uzyskają orzeczenie lekarza medycyny pracy o tym, że taka praca w soczewkach jest niezbędna przy pracy z monitorem ekranowym. Chciałabym jeszcze podkreślić, że w przypadku pracy na laptopach ta praca musi być wykonywana, żeby była refundacja okularów, co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Jeszcze jedna ważna rzecz – dla wszystkich nowych stanowisk pracy te przepisy mają zastosowanie, natomiast dla stanowisk pracy, które były utworzone przed 17 listopada ub.r., pracodawcy mają okres sześciu miesięcy na to, aby środowisko pracy dostosować. To ma też zastosowanie do naszej pracy zdalnej.

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.