Jakie jest życie? (How’s Life) to tytuł raportu statystycznego, który co dwa lata publikuje na swoich stronach OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). Ostatni raport powstał w 2020 roku i opisuje różne podstawowe aspekty życia składając się na tzw. dobrostan mieszkańców krajów należących do OECD i krajów partnerskich. W raporcie omawiane są między innymi: dochody i majątek, miejsca pracy i zarobki, warunki mieszkaniowe, zdrowie, edukacja, równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, środowisko, powiązania społeczne, zaangażowanie obywatelskie, bezpieczeństwo i dobrostan subiektywny.

Poniżej krótki przegląd danych znajdujących się w raporcie OECD, dotyczących życia w naszym kraju. Aby lepiej zobrazować sytuację w Polsce, dane naszego kraju porównamy z danymi dotyczącymi Norwegii.

Dochód

Nasz przegląd czynników wpływających na dobrostan (well-being) zacznijmy od pieniędzy, które – co prawda – szczęścia nie dają, ale na pewno wpływają na komfort życia.

W Polsce średni skorygowany dochód do dyspozycji netto gospodarstwa domowego na mieszkańca w 2018 roku wynosi 23 675 USD rocznie, czyli mniej niż średnia OECD wynosząca 30 490 USD rocznie. W Norwegii średni dochód do dyspozycji netto gospodarstwa domowego na mieszkańca wynosi 39 144 USD rocznie.

Zatrudnienie

Polska lepiej wypada w stosunku do średniej OECD jeśli chodzi o zatrudnienie. W naszym kraju około 69 proc. osób w wieku od 15 do 64 lat w Polsce ma płatną pracę, co jest powyżej średniej OECD wynoszącej 66 proc. Około 76 proc. mężczyzn pracuje zarobkowo, w porównaniu z 61 proc. kobiet. W Polsce 4 proc. pracowników pracuje bardzo długo w pracy zarobkowej, poniżej średniej OECD wynoszącej 10 proc., przy czym 7 proc. mężczyzn pracuje bardzo długo w pracy zarobkowej w porównaniu z 1 proc. kobiet.

Norwegia wyprzedza nas jeśli chodzi o zatrudnienie –  około 75 proc. osób w wieku od 15 do 64 lat ma płatną pracę. 77 proc. mężczyzn pracuje zarobkowo, w porównaniu z 73 proc. kobiet. Ale już tylko 1 proc. Norwegów pracuje bardzo długo w ramach płatnej pracy.

Wykształcenie

To, czym Polska może się pochwalić, to wykształcenie swoich obywateli. Aż 93 proc. dorosłych Polaków w wieku 25-64 lata ma wykształcenie średnie II stopnia, co jest wynikiem wyższym niż średnia OECD wynosząca 79 proc. Mamy też całkiem dobry system oświaty, o czym świadczą wyniki uczniów. I tak przeciętny polski uczeń uzyskał 513 punktów z umiejętności czytania, matematyki i nauk ścisłych w Programie Międzynarodowej Oceny Uczniów (PISA) OECD. Wynik ten jest wyższy od średniej OECD wynoszącej 488. Średnio w Polsce dziewczęta osiągają lepsze wyniki od chłopców o 11 punktów, znacznie powyżej średniej różnicy OECD wynoszącej 5 punktów.

Wykształcenie obywateli to jedna z nielicznych dziedzin, w których jesteśmy lepsi od Norwegów. I tak w Norwegii 82 proc. dorosłych w wieku 25-64 lata ukończyło szkołę średnią II stopnia.  Jeśli chodzi o jakość systemu edukacji, przeciętny uczeń uzyskał 497 punktów z umiejętności czytania, matematyki i nauk ścisłych w Programie Międzynarodowej Oceny Uczniów (PISA) OECD.

Zdrowie

Pod względem zdrowotnym Norwegia znacznie wyprzedza nasz kraj. I tak, oczekiwana długość życia w chwili urodzenia w Polsce wynosiła w 2018 roku około 78 lat, o trzy lata mniej niż średnia OECD wynosząca 81 lat. Średnia długość życia kobiet wynosi 82 lata, w porównaniu z 74 latami mężczyzn. Zdrowie w dużej mierze zależy od czystości środowiska. Poziom atmosferycznego PM2,5 – maleńkich cząstek zanieczyszczeń powietrza, które są wystarczająco małe, aby dostać się do płuc i spowodować uszkodzenie płuc – wynosi 22,8 mikrogramów na metr sześcienny, znacznie powyżej średniej OECD wynoszącej 14 mikrogramów na metr sześcienny. W Polsce 82 proc. osób twierdzi, że jest zadowolonych z jakości wody, to mniej średnia OECD wynosząca 84 proc.

Norwegowie żyją dłużej niż Polacy, mają też czystsze środowisko. W Norwegii oczekiwana długość życia w chwili urodzenia wyniosła około 83 lat, o dwa lata więcej niż średnia OECD wynosząca 81 lat. Średnia długość życia kobiet wynosi 85 lat, w porównaniu z 81 latami mężczyzn. Poziom atmosferycznego PM2,5 wynosi 6,7 mikrograma na metr sześcienny, czyli poniżej średniej OECD wynoszącej 14 mikrogramów na metr sześcienny. W Norwegii 98 proc. ludzi twierdzi, że jest zadowolonych z jakości wody.

Małgorzata Kuźma