W grudniu 2015 roku pracodawcy, związkowcy i rządzący w Polsce faktycznie ponownie usiedli przy jednym stole dialogu, który od trzech lat pogrążał się w stagnacji. Radę Dialogu Społecznego powołał ustawą prezydent RP Bronisław Komorowski. Zaczęła ona obowiązywać we wrześniu 2015 r. Jej odpowiednikami są Wojewódzkie Rady Dialogu Społecznego.

W grudniu 2015 r. ówczesna nowa premier z PiS Beata Szydło oraz – w tamtym czasie szef nowej Rady Dialogu Społecznego – Piotr Duda, lider KK NSZZ „S”, wyrazili nadzieję, że RDS uda się zażegnać kryzys w dialogu społecznym.

Rada Dialogu Społecznego było wówczas nowym forum debaty na linii związkowcy-pracodawcy-rząd, zainicjowaną – paradoksalnie – przez byłego już prezydenta Bronisława Komorowskiego.   

– Wierzę w to głęboko, że to forum, na którym państwo będziecie się spotykali i rozmawiali, właśnie taką formę dialogu przyjmie i tutaj będą się wykuwały najlepsze programy i projekty dla polskich przedsiębiorców, polskich pracowników i polskiej gospodarki. Wierzę w to głęboko, że wspólnie trzy strony – strona społeczna, strona pracodawców i strona rządowa – wypracujemy dużo dobrych rozwiązań dla Polek i Polaków – mówiła premier Szydło.

– Dobrze się stało, że jest ustawa, która nas wszystkich zaprosiła do stołu. Ważne jest tylko jeszcze, żebyśmy umieli z tego skorzystać. I żeby ta rozmowa, którą będziemy tu prowadzili, rzeczywiście kończyła się konkluzjami i rozwiązaniami, które będą wprowadzane w życie po to, byśmy polepszali byt naszych obywateli i byśmy zapewnili szybki rozwój naszej ojczyzny, bo tego wszyscy pragniemy, wszyscy o tym mówimy – zaznaczyła premier i przekonywała też, że wszystkie strony dialogu społecznego biorą odpowiedzialność za jego efekty.  Przewodniczący w 2015 roku Rady Dialogu Społecznego z NSZZ „Solidarność” Piotr Duda podkreślił, że dialog społeczny przechodził kryzys.

– Przez ostatnie osiem lat dialog społeczny przechodził u nas wielki kryzys, mimo że pracodawcy i strona związkowa podpisały tzw. pakiet antykryzysowy. Gwarantem tego pakietu był pan premier Donald Tusk. Tak faktycznie ten pakt antykryzysowy nie był zrealizowany – powiedział Duda i zapewnił, że dialog wróci na „normalne tory po tych wielu miesiącach, tygodniach i latach, i zaczniemy pracować dla dobra naszych pracowników i polskiego społeczeństwa”.

Piotr Duda przypomniał m.in. że na pierwsze posiedzenie RDS zaprosił Władysława Kosiniaka-Kamysza, ministra pracy i polityki społecznej w rządzie PO-PSL, współautora ustawy o Radzie Dialogu Społecznego oraz ostatniego przewodniczący Komisji Trójstronnej.  

Prezydent Bronisław Komorowski, powołując do życia Radę Dialogu Społecznego, uzasadniał, że ona ma być instytucją dialogu między związkami zawodowymi, organizacjami pracodawców oraz rządem. Komorowski przypomniał, że posiedzenia Komisji Trójstronnej nie odbywały się od ponad dwóch lat.

W 2015 roku ustalono jednoznacznie, że Rada Dialogu Społecznego ma być ciałem niezależnym od rządu. Przewodnictwo w Radzie będzie rotacyjne – naprzemiennie przez rok funkcję tę pełnił będzie przedstawiciel pracowników, pracodawców i strony rządowej. Posiedzenia Rady mają być jawne.

Pracownicy i pracodawcy będą mieć równa liczbę reprezentantów po 24. Po ośmiu członków Rady będzie wskazywać NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych i a po sześciu organizacje pracodawców: Lewiatan, Pracodawcy RP, Business Centre Club i Związek Rzemiosła Polskiego. Do Rady z głosem doradczym swoich przedstawicieli wprowadzą też prezydent oraz prezesi NBP i GUS.

Jedną z podstawowych zmian jest sposób obsadzania funkcji przewodniczącego – będzie nim naprzemiennie kandydat związków, pracodawców lub rządu. Jego kadencja będzie trwała rok. Do tej pory przewodniczącego Komisji Trójstronnej bezterminowo powoływał premier i był nim przedstawiciel rządu. Do prezydium Rady oprócz przewodniczącego wejdzie dwóch wiceprzewodniczących tak, by wszystkie strony dialogu były w nim reprezentowane. Posiedzenia Rady i prezydium mają się odbywać nie rzadziej niż co dwa miesiące.

Przypomnijmy więc, że Ustawa o Radzie Dialogu Społecznego obowiązuje od 11 września 2015 r., zastąpiła ustawę o Komisji Trójstronnej i jest efektem zainicjowanych przez związki zawodowe wspólnych prac ze stroną pracodawców, a później z rządem. Komisja od 26 czerwca 2013 r. nie zbierała się w pełnym składzie – związki zawodowe zawiesiły swój udział „zawiedzione brakiem dialogu” ze strony rządu Donalda Tuska

Rada działa zatem na rzecz realizacji zasady partycypacji i solidarności społecznej w zakresie stosunków zatrudnienia. RDS działa na rzecz poprawy jakości formułowania i wdrażania polityk oraz strategii społeczno-gospodarczych, a także budowania wokół nich społecznego porozumienia w drodze prowadzenia przejrzystego, merytorycznego i regularnego dialogu organizacji pracowników i pracodawców oraz strony rządowej. Rada działa na rzecz poprawy jakości formułowania i wdrażania polityk oraz strategii społeczno-gospodarczych, a także budowania wokół nich społecznego porozumienia w drodze prowadzenia przejrzystego, merytorycznego i regularnego dialogu organizacji pracowników i pracodawców oraz strony rządowej. Rada prowadzi dialog w celu zapewnienia warunków rozwoju społeczno- gospodarczego oraz zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki i spójności społecznej.