Stopa bezrobocia w Polsce jest jedną z najniższych w Europie. Od czerwca 2023 r. wynosi ona 5 Proc. (wg GUS). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie – w sektorze przedsiębiorstw,  w sierpniu 2023 r. wyniosło 7368,97 zł brutto – poinformował Główny Urząd Statystyczny. A jaka jest perspektywa rynku pracy wg Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości?

Zawody, które mogą zostać zastąpione przez automatyzację i roboty do 2040 r., stanowią 27 proc. globalnego zatrudnienia. Zagrożone są miejsca pracy o niskich i średnich kwalifikacjach, w tym w budownictwie i górnictwie, rolnictwie, rybołówstwie i leśnictwie; w mniejszym stopniu – zawody związane z produkcją i transportem. To są wnioski, które zawarto w raporcie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości po I półroczu br. „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań. Lipiec 2023”.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) to państwowa agencja wykonawcza, działająca od 2005 r., podległa ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego. Zarządza funduszami pochodzącymi z budżetu państwa i Unii Europejskiej, przeznaczonymi na wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw oraz rozwój zasobów ludzkich. Jest wspierana przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR), spółkę akcyjną należącą do Skarbu Państwa. Raporty pt. „Rynek pracy, edukacja, kompetencje” mają przybliżać sytuację na polskim i międzynarodowym rynku pracy – przedstawiają najnowsze wyniki badań w tym zakresie oraz dominujące trendy.  

W końcu czerwca 2023 r. w urzędach pracy było zarejestrowanych 783,5 tys. osób. W porównaniu z czerwcem 2022 r. spadła o 34,5 tys., tj. o 4,2 proc. Wśród bezrobotnych przeważały kobiety – 418,7 tys., 364,88 tys. mężczyzn.

Według danych Eurostatu stopa bezrobocia dla krajów członkowskich UE 27 w czerwcu 2023 r. wyniosła 5,9 proc. co oznacza spadek o 0,1 p.p. w porównaniu z poprzednim miesiącem i spadek o 0,2 p.p. r/r. Zgodnie z wyliczeniami Labour Force Survey w tym czasie stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 2,7 proc. Lepszy wynik osiągnęły tylko Czechy (2,4 proc.).  

Z danych GUS wynika, że przeciętne miesięczne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w czerwcu 2023 r. wyniosło 6524,3 tys. osób i było niższe o 4,9 tys. (0,1 proc.) w porównaniu z majem 2023 r. i wyższe r/r o 16,1 tys. (0,2 proc.).

W I półroczu 2023 r. na portalu Pracuj.pl zamieszczono 454 tys. ofert pracy. 20 proc. z nich dotyczyło sektora sprzedaży, a 12 proc. pochodziło od firm z zakresu finansów i bankowości. 10 proc. ogłoszeń w Pracuj.pl było kierowanych do pracowników fizycznych. W pierwszych sześciu miesiącach 2023 r. najbardziej aktywnie pracowników poszukiwały firmy z branży finansów i bankowości – udział ich ofert wyniósł 12 proc. Jednocześnie wzrasta liczba kandydatów poszukujących pracy. Liczba aplikacji na oferty pracy w I połowie 2023 r. była o 14 proc. większa niż w analogicznym okresie 2022 r.

Zawody przyszłości

Eksperci Personnel Service przygotowali zestawienie profesji, na które będzie zapotrzebowanie za 5, 10 i 15 lat. Do 2028 r. na popularności ma zyskać grupa zawodów. Rozwój technologii i poszukiwanie zrównoważonych źródeł energii przyczynią się do wzrostu zapotrzebowania na specjalistów od energii odnawialnej.

W związku z postępującą digitalizacją będzie rósł popyt na ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa. Rozwój technologii genetycznych i biologicznych będzie generował zapotrzebowanie na inżynierów bioinformatyki, odpowiedzialnych za analizę i interpretację danych genetycznych. Po dwóch latach nauki zdalnej wzrosła potrzeba zatrudnienia specjalistów ds. edukacji online. Zmieniający się styl życia i rosnące wyzwania związane ze zdrowiem psychicznym sprawiają, że brak specjalistów od zdrowia psychicznego, w tym psychologów i psychiatrów, a potrzeby w tym zakresie będą rosły.

W ciągu dekady rozwój sztucznej inteligencji spowoduje wzrost popytu na specjalistów od sztucznej inteligencji (AI). Będą oni odpowiedzialni za projektowanie, wdrażanie i zarządzanie tą zaawansowaną technologią. Rozwój technologii edycji genów otworzy przed medycyną i innymi dziedzinami nauki nowe możliwości i spowoduje wzrostu popyt na specjalistów w tej dziedzinie.

Stopniowe upowszechnianie kryptowalut i technologii blockchain spowoduje rosnące zapotrzebowanie na ekonomistów kryptowalut. Rozwój technologii produkcji 20 żywności, jak mięso z hodowli komórkowej, doprowadzi do powstania nowych stanowisk pracy  technologów żywności.  

Z danych Eurostatu wynika, że wśród krajów Unii Europejskiej OECD przyjęcie sztucznej inteligencji na poziomie przedsiębiorstwa waha się od 23 proc. w Irlandii, 12 proc. w Finlandii i 11 proc. w Danii, a poniżej 3 proc. na Węgrzech i Słowenii i na Łotwie.  

Za 15 lat kwestie etyczne związane ze sztuczną inteligencją staną się tak skomplikowane i ważne, że zwiększy się popyt na specjalistów od etyki AI. Sztuczna inteligencja już teraz jest zasilana ogromną ilością danych, stąd kuratorzy danych będą na wagę złota. Kluczowym aspektem w dziedzinie klimatu będzie zrozumienie i skuteczne zarządzanie konsekwencjami zmian klimatycznych. W związku z tym, powstanie zapotrzebowanie na specjalistów ds. adaptacji klimatycznej. Również będzie rosnąć popyt na inżynierów biomedycznych, którzy będą odpowiedzialni za projektowanie i wdrażanie terapii genowych. W miarę postępującej zaawansowanej eksploracji kosmicznej, kluczową rolę będą odgrywać inżynierowie terraformacji, którzy będą uczestniczyli w opracowywaniu i adaptacji zaawansowanych technologii, zapewniających załogom kosmicznym odpowiednią ochronę oraz umożliwiających przystosowanie się do ekstremalnych warunków panujących w przestrzeni kosmicznej.  

PARP powołuje się także na raport ManpowerGroup będący analizą planów rekrutacyjnych firm na III kw. 2023 r. Opracowanie przygotowano na podstawie 39 tys. wywiadów z pracodawcami z 41 krajów. Według wyników Barometru ManpowerGroup globalne prognozy zatrudnienia w III kw. 2023 r. pozostają na wysokim poziomie.

43 proc. pracodawców planuje zatrudnić nowych pracowników, 15 proc. – zmniejszyć zatrudnienie, 39 proc. chce utrzymać poziom zatrudnienia na stałym poziomie, a 3 proc. nie określiło planowanych zmian.  

Płace minimalne w Unii Europejskiej – w raporcie PARP przywołano publikację Eurofound przedstawiającą coroczny przegląd płac minimalnych w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Mediana wzrostu ustawowych płac minimalnych brutto w krajach członkowskich Unii wyniosła 11 proc., co stanowi wzrost o około 6,0 p.p. w porównaniu z 2022 r.

Pomiędzy styczniem 2022 r. a styczniem 2023 r. największy wzrost płacy minimalnej brutto odnotowano na Łotwie (24,0 p.p.; z 500 do 620 euro), w Niemczech (22,2 p.p.: z 1621 do 1981 euro) i Rumunii (17,6 p.p.; z 515 na 606 euro). Najniższy wzrost stwierdzono na Malcie (5,4 p.p.: z 792 do 835 euro), w Luksemburgu (5,8 p.p.: z 2257 do 2387 euro) oraz Francji (6,6 p.p.: z 1603 do 1709 euro). W Polsce ustawowa płaca minimalna brutto wynosi obecnie 746 euro, co oznacza wzrost o 13,9 proc. w porównaniu z 2022 r. (655 euro w 2022 r.).

Więcej w raporcie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań. Lipiec 2023”.