Policzmy porozumienia
Od 1 kwietnia br. w związku z pandemią obowiązuje ustawa, która reguluje między innymi tryb zawierania porozumień w zakładach pracy. Przewodniczący NSZZ „Solidarność” zwrócił się do struktur regionalnych o zebranie informacji o porozumieniach zawartych między pracodawcami a organizacjami związkowymi.
Najwięcej w Warszawie i Katowicach
24 187 – tylu ogółem pracodawców od początku pandemii koronawirusa zgłosiło do okręgowych inspektoratów pracy porozumienia antykryzysowe– wynika ze zbiorczych danych przedstawionych przez OIP na dzień 8 października 2020 roku. Ponieważ w niektórych przedsiębiorstwach zawarto więcej niż jedno porozumienie, dlatego liczba porozumień jest większa. Najwięcej porozumień zarejestrowano w OIP w Warszawie – 4406 i w Katowicach – 3966, najmniej w OIP w Białymstoku 537.
Tryb zawierania porozumień reguluje ustawa „Szczególne rozwiązania związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych”, a przede wszystkim artykuł 15g ust. 11-15 oraz artykuł 15 zf ust. 1,4,5.
Najwięcej porozumień zawartych od początku obowiązywania ustawy – 21 528 – dotyczyło warunków i trybu wykonywania pracy w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy. 7 318 porozumień dotyczyło warunków i trybu wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego. 1 452 porozumień regulowało wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy, a 1 291 porozumień zawarto o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę.
Ile w województwie pomorskim?
Okręgowy Inspektorat Pracy w Gdańsku przedstawił dane od 1 kwietnia do 10 listopada 2020 roku, z których wynika, że w naszym województwie w tym czasie 1596 pracodawców przekazało informacje o zawartych tzw. porozumieniach antykryzysowych, z czego 1278 pracodawców zawarło porozumienia dotyczące warunków i trybu wykonywania pracy w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, 483 dotyczące warunków i trybu wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego. 70 porozumień regulowało wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłożenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy, a 59 pracodawców zgłosiło porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę. 13 porozumień dotyczyło ograniczenia wypoczynku.
„Solidarność” chce policzyć porozumienia
Generalnie porozumienie powinno być zawarte między pracodawcą i zakładową organizacją związkową. Jeżeli w firmie nie działają związki zawodowe, porozumienie trzeba zawrzeć z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Niestety okręgowe inspektoraty pracy nie podały, ile porozumień zostało zawartych między pracodawcą a organizacjami związkowymi, a ile pomiędzy pracodawcą a przedstawicielami pracowników.
Zdaniem władz NSZZ „Solidarność” konieczna jest analiza zawartych porozumień antykryzysowych, dlatego Piotr Duda, przewodniczący KK NSZZ „Solidarność”, zwrócił się do regionalnych struktur związku o zebranie informacji zbiorczych dotyczących porozumień między pracodawcami a organizacjami związkowymi na podstawie tzw. tarczy antykryzysowej, tj. ustawy o szczególnym rozwiązania związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przesłane do Komisji Krajowej opracowania powinny zawierać także ocenę zawartych porozumień, przede wszystkim ich wpływu na zatrudnienie i kondycję zakładu.
Małgorzata Kuźma
Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.