Od wielu lat, tu i ówdzie, w różnego rodzaju środkach masowego przekazu słyszymy o występującym, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, zjawisku smogu. Występowanie smogu jest ściśle związane z działalnością człowieka i występującymi w środowisku zanieczyszczeniami.

Przyczyną smogu są zarówno zanieczyszczenia przemysłowe, ale także transport kołowy, jak i gospodarstwa domowe, korzystające z konwencjonalnych pieców grzewczych, tzw. kopciuchów.

Wysokie stężenie zanieczyszczeń pyłowych w atmosferze (zwłaszcza w sezonie grzewczym) wywiera negatywny wpływ na zdrowie ludzi. Szkodliwe właściwości pyłów wynikają zarówno z jego składu chemicznego, ale także z wielkości i kształtu poszczególnych jego cząstek. W okresie zimowym najczęściej słyszymy o pyle zawieszonym, który jest mieszaniną cząstek o różnym składzie chemicznym (zawierającym np. związki siarki, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie, furany, dioksyny) i wielkości (pył PM2,5, pył PM10).

Najbardziej niebezpieczny dla naszego zdrowia jest pył o najmniejszej średnicy, pył PM2,5, ponieważ jego działanie nie kończy się na pęcherzykach płucnych, ale może przenikać do naczyń krwionośnych, a następnie do krwioobiegu.

Na działanie pyłu zawieszonego najbardziej narażone są osoby starsze, dzieci, osoby aktywne fizycznie (np. osoby pracujące fizycznie na zewnątrz pomieszczeń). Długotrwałe narażenie na wysokie stężenia pyłów zawieszonych może prowadzić do przewlekłych chorób układu oddechowego, chorób alergicznych, czy chorób serca.

W związku z tym pojawia się pytanie, co z pracownikami, których charakter pracy jest związany z wykonywaniem swoich czynności na otwartej przestrzeni, na „świeżym powietrzu”. Problem będzie w szczególności dotyczył pracowników budowlanych, utrzymujących czystość, dbających o tereny zielone, kurierów poruszających się na rowerach, czy służby mundurowe patrolujące ulice naszych miejscowości.

Zgodnie z przepisami, pracodawca ma obowiązek dbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoich pracowników, a także zapewnić im bezpieczne i higieniczne warunki pracy. W opisywanej sytuacji co prawda pracodawca nie ma bezpośredniego wpływu na ogólny poziom zanieczyszczenia powietrza, może jednak zadbać o odpowiedni poziom ochrony pracowników pracujących na otwartej przestrzeni.

Przepisy nie określają wprost jakie działania musiałby podjąć pracodawca w związku z pogorszeniem się ogólnego stanu powietrza. W pierwszej kolejności pracodawca powinien uwzględnić tego typu zagrożenie, w przeprowadzonej ocenie ryzyka zawodowego i zaproponować działania profilaktyczne.

Trudno tutaj wyobrazić sobie, aby pracodawcy masowo rozpoczęli regularne pomiary zanieczyszczeń unoszących się w powietrzu atmosferycznym, dlatego w tym celu można skorzystać z ogólnodostępnych informacji zamieszczanych na swoich stronach internetowych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska lub jego wojewódzkie oddziały.

W sytuacji, gdy nasilenie smogu i stężenie zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym jest szczególnie intensywne i przekracza dopuszczalne normy, pracodawca może podjąć następujące przykładowe działania:

• wstrzymać lub ograniczyć czas pracy pracowników na otwartej przestrzeni,
• ograniczyć, w miarę możliwości, intensywność wysiłku fizycznego pracowników
• ograniczyć pracę na otwartej przestrzeni pracowników, którzy cierpią na zaburzenia
• zastosować odmienny rozkład przerw w czasie pracy lub zwiększyć ich liczbę,
• prowadzić wśród pracowników akcje informacyjne dotyczące szkodliwego działania smogu i innych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego oraz jego wpływu na nasze zdrowie i ogólne samopoczucie.

Są to tylko propozycje możliwych do podjęcia działań profilaktycznych, które nie są dla pracodawcy obligatoryjne z punktu widzenia prawa, a sam smog w tych okolicznościach nie może być uważany za stan bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia pracownika w myśl art. 210 Kodeksu Pracy.

Podejmowane przez pracodawcę działania, będą miały jedynie charakter profilaktyczny, zwiększający poziom bezpieczeństwa i świadomości pracowników. Jednocześnie, każde z tych działań, choćby najmniejsze, może pozytywnie wpłynąć na wizerunek pracodawcy, zarówno wśród jego pracowników, jak i lokalnych społeczności.

Źródło: https://www.i-bhp.com/post/ochrona-pracownik%C3%B3w-przed-smogiem

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.