Czym jest WBL – work based learning?
Sformułowanie WBL – work based learning oznacza uczenie się oparte na pracy. W zależności od dziedziny rynku pracy i rodzaju pracy może przybierać różne postacie. Mogą to być szkolenia, praktyki, przyuczenie do wykonywania danego zawodu, które w głównej mierze oparte są na pracy. Celem jest więc pozyskanie wiedzy praktycznej a nie tylko teoretycznej. Mogą to być również kursy, szkolenia przekwalifikujące, seminaria, warsztaty – form jest wiele. Wiele jest też instytucji rynku, które zaangażowane są w WBL, mogą to być np. publiczne służby zatrudnienia, Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe oraz instytucje dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego. Zakres podmiotowy WBL obejmuje głównie osoby młode czy młodociane, które dopiero wkraczają w rynek pracy, ale jak najbardziej osoby dorosłe również mogą korzystać z kursów, które poszerzą ich horyzonty i umiejętności w pracy (szczególnie jeżeli ją zmieniają).
Oczywiście w zależności od uregulowań w danym kraju, przyuczenie do wykonywania danego zawodu jest różnie rozumiane. Jednak na potrzeby zalecenia postanowiono, że uniwersalna definicja będzie tak brzmiała: przyuczanie do zawodu to forma kształcenia i szkolenia, jest uregulowana w umowie o praktykę zawodową, która umożliwia praktykantowi zdobycie kompetencji wymaganych do pracy w zawodzie poprzez zorganizowane i wynagradzane lub w inny sposób wynagradzane finansowo szkolenie obejmujące zarówno w miejscu pracy, jak i poza nim uczenia się, co prowadzi do uzyskania uznanych kwalifikacji.
Jak podaje Międzynarodowa Organizacja Pracy: „Uczenie się oparte na pracy odgrywa kluczową rolę w rozwijaniu umiejętności pracowników na zmieniającym się rynku pracy. Jest to nie tylko ścieżka dla młodzieży, ale także dla dorosłych poszukujących możliwości podniesienia lub zmiany kwalifikacji. Promowanie i szersza dostępność przyuczania do zawodu i innych możliwości szkolenia opartego na pracy może zmniejszyć bezrobocie młodzieży, ułatwić wejście na rynek pracy, zwiększyć wydajność i konkurencyjność przedsiębiorstw oraz umożliwić pracownikom rozwijanie odpowiednich umiejętności w szybko zmieniającym się świecie pracy. Międzynarodowa Konferencja Pracy przyjęła niedawno zalecenie w sprawie przygotowania zawodowego wysokiej jakości z 2023 r. (nr 208), zawierające szczegółowe wytyczne dla państw członkowskich dotyczące promowania i regulowania przygotowania zawodowego.”.
Pomiar uczenia się w miejscu pracy (WBL) jest złożony i wieloaspektowy. WBL odnosi się do wszystkich form uczenia się, które odbywają się w rzeczywistym środowisku pracy. Może się ono odbywać w ramach formalnego i pozaformalnego kształcenia i szkolenia, a także uczenia się nieformalnego, które można realizować przez całe życie danej osoby w celu poprawy kompetencji, w tym wiedzy, umiejętności i zachowań potrzebnych do skutecznego uzyskania i utrzymania pracy oraz rozwoju w ramach indywidualnych ścieżek kariery. Praktyki, staże, staże i szkolenia w miejscu pracy to najczęstsze rodzaje WBL. Można je opłacić bez zapłaty. Jak podaje MOP: „Z danych z 85 krajów wynika, że około 25 na 1000 młodych ludzi (w wieku 15-24 lat) uczestniczy w programach praktyk zawodowych lub staży. Istnieją jednak ogromne różnice między krajami, a także między grupami wiekowymi. Najwięcej osób uczących się z młodzieżą uczy się w Szwajcarii (225 na 1000 młodych ludzi), a następnie w Sierra Leone (140), Austrii (136) i Francji (116). Młodzież płci męskiej prawie dwa razy częściej niż młodzież żeńska uczestniczy w uczeniu się opartym na pracy. Krajowe definicje przygotowania zawodowego i staży są bardzo zróżnicowane, w związku z czym rzeczywistość uczenia się opartego na pracy byłaby bardzo różna w zależności od tych programów, od staży trwających zaledwie kilka dni, aby uzyskać kontakt z rzeczywistymi miejscami pracy, po ustrukturyzowane programy trwające kilka lat, które są zorganizowane wokół określonych kompetencji i uzupełnione uczeniem się poza miejscem pracy.”.
Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.
