Msza pożegnalna śp. Benedykta Czumy odprawiona została we wtorek 21 listopada 2023 r. w kościele pw. Najświętszego Sakramentu w Łodzi. Zmarły 16 listopada br. w wieku 82 lat współzałożyciel (w 1965 r.) opozycyjnej organizacji „Ruch”, działacz Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) i „Solidarności” spoczął na cmentarzu św. Rocha w Łodzi.  

Benedykt Czuma działalność opozycyjną rozpoczął w 1965 r., współtworząc tajną organizację „Ruch”. Od marca 1977 r. podjął działalność w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO). Od 11 września 1980 r. był wiceprzewodniczącym KZ NSZZ „Solidarność” w Zakładzie Doświadczalnym Techniki Medycznej w Łodzi, a następnie od roku 1981 był wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej. Od września 1980 r. do grudnia 1980 r. był jednym z doradców MKZ NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej, a od maja 1981 r. członkiem Zarządu Regionu i delegatem na I KZD NSZZ „Solidarność”. Był współzałożycielem i redaktorem naczelnym tygodnika „Solidarność Ziemi Łódzkiej”.

W stanie wojennym internowany w Łęczycy i Łowiczu. Po wyjściu na wolność został przewodniczącym Tajnej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w dotychczasowym zakładzie pracy.  

Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez Rząd RP na Uchodźstwie i Krzyżem Komandorskim OOP. W 2016 r. otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności.

Benedykt Czuma, pierwszy z prawej (archiwum IPN)

Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) powstał 25 marca 1977 r., kilka miesięcy po powołaniu do życia Komitetu Obrony Robotników (KOR). Była to próba tworzenia w Polsce jawnie działającej opozycji politycznej przez środowiska niepodległościowe. Pod „Apelem do społeczeństwa polskiego”, inicjującym powstanie ROPCiO, podpisy złożyło osiemnaście osób.

Wśród sygnatariuszy znaleźli się generał Mieczysław Boruta-Spiechowicz, działacz ruchu ludowego Piotr Typiak, działacz Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie Bogumił Studziński, autor popularnej w kręgach opozycji książki „Konfrontacje” Kazimierz Janusz, o. Ludwik Wiśniewski, ks. Bohdan Papiernik, lider działającego na przełomie lat 1956 i 1957 min. na KUL Związku Młodych Demokratów, Karol Głogowski oraz czterej dotychczasowi członkowie KOR: Stefan Kaczorowski, Antoni Pajdak, ks. Jan Zieja i Wojciech Ziembiński. Grono sygnatariuszy uzupełniali: Andrzej i Benedykt Czuma, Leszek Moczulski, Marek Myszkiewicz-Niesiołowski, Adam Wojciechowski i Andrzej Woźnicki (podpisy wycofali Pajdak i ks. Zieja, gdy okazało się, że ROPCiO nie podziela stanowiska działaczy KOR).   

30 kwietnia 1977 r. ukazał się pierwszy numer najważniejszego pisma ROPCiO – miesięcznika „Opinia” (w nakładzie 1 tys. egzemplarzy). W stopce pisma po raz pierwszy, oprócz składu redakcji (Leszek Moczulski, Kazimierz Janusz, Wojciech Ziembiński) zamieszczono także jej adres. Nieujawnionymi członkami redakcji byli Jan Dworak i Andrzej Czuma.

Dla kształtowania się opozycji w Polsce, a także w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, niezwykle istotne znaczenie miał przebieg Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE), a zwłaszcza podpisanie w 1975 r. w Helsinkach przez 33 państwa europejskie (w tym władze PRL) oraz Stany Zjednoczone i Kanadę Aktu końcowego KBWE. Jego sygnatariusze zobowiązali się do poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności obywatelskich.