O obowiązkach pracodawcy w okresie upałów mówiono w lipcowej  audycji Radia Gdańsk przygotowywanej wspólnie przez Dział Informacji i Promocji ZRG NSZZ „Solidarność” i rozgłośnię. Cykl audycji realizowany jest w ramach projektu „Godna praca to bezpieczna praca”.

Kiedy jesteśmy na wakacjach cieszy nas słoneczna pogoda i wysokie temperatury, gorzej jest kiedy w czasie upałów musimy pracować. Obecnie obowiązujące w naszym kraju przepisy mówią, przy jakich temperaturach pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi napoje, nic nie mówią natomiast o ewentualnym skróceniu czasu pracy. A przecież praca w ekstremalnej temperaturze nawet przez jeden dzień może doprowadzić do tragedii, tym bardziej, że wraz ze wzrostem temperatury otoczenia obniża się wydolność i sprawność organizmu człowieka. To, czy pracodawca ograniczy pracę swoich pracowników w wysokiej, a więc szkodliwej temperaturze zależy tylko od jego rozsądku i dobrej woli.

O obowiązki pracodawcy, gdy na zewnątrz panuje upał – dziennikarz Radia Gdańsk zapytał o to Pawła Grabowskiego, Zastępcę Okręgowego Inspektora pracy w Gdańsku.

– Czy są jakieś regulacje dotyczące pracy w wysokich temperaturach?

– W przypadku niskich temperatur przepisy prawa pracy są dosyć precyzyjne, natomiast w przypadku wysokich temperatur niestety inspektorzy pracy mają dosyć duże problemy z egzekwowaniem od pracodawców prawidłowego postępowania w tym względzie. Przepisy w przypadku wysokich temperatur powiązane są ze wskaźnikiem WBGT, który dotyczy oczywiście temperatury powietrza, ale także średniej temperatury promieniowania oraz wilgotności bezwzględnej. Żeby ten wskaźnik określić prawidłowo i stwierdzić, czy warunki pracy są odpowiednie na stanowisku pracy, trzeba dokonać szeregu pomiarów, które jest wstanie dokonać laboratorium akredytowane. Często jest mało prawdopodobne, że pracodawca takie laboratorium zatrudni do takich pomiarów.

Natomiast przepisy prawa tak naprawdę regulują dosyć precyzyjnie sprawę pracowników młodocianych. Pracownik młodociany w pomieszczeniach nie może być zatrudniany przy temperaturze przekraczającej 30 st. C. i wilgotności względnej powietrza przekraczającej 65 proc. To jest już bardzo konkretny zapis i to inspektorzy pracy są w stanie wyegzekwować w zakładach pracy.

– Na co mogą liczyć pracownicy, jeśli pracują w wysokich temperaturach?

– Artykuł 232 Kodeksu pracy mówi o obowiązkach pracodawcy dotyczących zapewnienia pracownikom nieodpłatnie odpowiednich posiłków i napojów profilaktycznych. W przypadku wysokich temperatur pracodawca jest zobligowany pracownikom dostarczać napoje chłodzące. Jeżeli praca jest wykonywana na otwartej przestrzeni i temperatura przekracza 25 st. C. to pracodawca już jest zobowiązany dostarczać napoje chłodzące. Natomiast w pomieszczeniach zamkniętych na stanowiskach pracy, kiedy temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 stopni również jest zobowiązany dostarczać napoje profilaktyczne. Te napoje chłodzące powinny być dostarczane w ilości wystarczającej pracownikowi, nie można ich limitować. I tyle właściwie na temat wysokich temperatur stanowią przepisy prawa pracy.

– A czy możemy liczyć na takie regulacje, chociażby w przyszłości, tak jak jest to w przypadku krajów Europy Południowej? Tam, gdy są wysokie temperatury są przerwy w pracy, tam w ogóle jest czas na przerwę w południe, gdy te temperatury są najwyższe.

– Jesteśmy członkiem Unii Europejskiej. Jesteśmy zobligowani do tego, żeby do polskich przepisów prawa w tym prawa pracy implementować dyrektywy Unii Europejskiej . Liczymy na to, że powstanie dyrektywa odnosząca się do temperatur w miejscu pracy, która ulży pracownikom podczas upałów. Natomiast na dzisiaj, ponieważ inspekcja pracy porusza się w zakresie przepisów prawa pracy, my możemy tylko apelować do pracodawców, żeby podejmowali działania, które będą działaniami profilaktycznymi. A więc ograniczanie czasu pracy, dodatkowe przerwy czy też jak pan tutaj sugerował przerwa w pracy. To ostanie jest jednak bardziej skomplikowane, bo tzw. przerywany czas pracy uregulowany w kodeksie też nie jednoznaczny, żeby można było o nim tak swobodnie rozmawiać. Tutaj miał pan na myśli tzw. sjestę, czyli przerwę występującą w krajach południa. To też wymagałoby pewnych uregulowań prawnych, aby można było konsekwentnie potem pracodawców z tego rozliczać.

– Czy jeśli jest klimatyzacja to pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom zimne napoje?

– Jeżeli mamy pomieszczenie klimatyzowane i temperatura jest niższa, niż 28 stopni, zwalnia to pracodawcę z obowiązku zapewnienia napoi. Oczywiście, pod warunkiem, że ta klimatyzacja działa sprawnie. Jeżeli chodzi o działanie klimatyzacji, to też jest temat na odrębną rozmowę, bo rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy też warunkuje działanie klimatyzacji z odpowiednimi wymianami powietrza, zastosowaniem filtrów, nadmuchów, itp.

Link do audycji w Radiu Gdańsk…>>

Ważne
Europejska Konfederacja Związków Zawodowych zwróciła się do Komisji Europejskiej o wprowadzenie przepisów określających maksymalną dopuszczalną temperaturę w miejscu pracy.

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.