W dziedzinie bezpieczeństwa pracy społeczny inspektor pracy w swoich działaniach powinien szczególnie skupić się na eliminacji zagrożeń, które są przyczyną wypadków przy pracy i chorób zawodowych, a których likwidacja lub ograniczenie przyniesie trwałą poprawę warunków pracy.

W szczególności powinien kontrolować:

• przestrzeganie wymogów technologicznych pod względem bezpieczeństwa pracy, postanowień dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcji obsługi maszyn;
• wyposażenie maszyn i urządzeń technologicznych w osłony i urządzenia zabezpieczające oraz sprawność i przydatność tych osłon i urządzeń podczas ruchu;
• stan urządzeń energetycznych i skuteczność działania ochron przeciwporażeniowych;
• wyposażenie pracowników w sprawny sprzęt i ochrony osobiste;
• przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa pracy.

W zakresie higieny pracy powinien kontrolować:

• zapewnienie pracownikom, zgodnie z obowiązującymi przepisami: szatni, pomieszczeń do spożywania posiłków, urządzeń higieniczno-sanitarnych odpowiednich do rodzaju pracy i liczby osób;
• przestrzeganie norm higienicznych, a w szczególności dotyczących substancji szkodliwych, zapylenia, hałasu, wibracji, mikroklimatu i oświetlenia;
• wydawanie przysługujących na określonych stanowiskach pracy środków odżywczych, napojów i środków higieny osobistej;
• poddawanie pracowników obowiązkowym badaniom lekarskim (profilaktycznym) oraz badać aktualność orzeczeń stwierdzających brak przeciwwskazań do zatrudnienia na danym stanowisku pracy pracowników zatrudnionych w warunkach uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia.

W zakresie prawnej ochrony pracy powinien kontrolować w szczególności przestrzeganie przepisów dotyczących:

• skróconego czasu pracy wprowadzonego ze względu na uciążliwe lub szkodliwe warunki pracy;
• ochrony pracy kobiet i młodocianych, zwłaszcza w zakresie prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią oraz czasu pracy tych pracowników;
• ustalania przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy;
• świadczeń pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz świadczeń wynikających z układów zbiorowych pracy oraz regulaminów wynagradzania.

Ponadto społeczny inspektor pracy powinien kontrolować:

• pisemne zawieranie umów o pracę i treści tych umów;
• wydawanie pracownikom świadectw pracy;
• udzielanie urlopów wypoczynkowych (urlopy zaległe);
• pracę w godzinach nadliczbowych, szczególnie w zakresie rozliczenia pracy i dopuszczalnego limitu pracy w godzinach nadliczbowych;
• pracę w niedziele, święta oraz w pięciodniowym tygodniu pracy, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedniego rozliczenia tej pracy;
• terminowe dokonywania wypłat wynagrodzeń dla poszczególnych grup pracowników.

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.