2022 był kolejnym rokiem zmniejszenia się liczby obowiązujących układów zborowych pracy w naszym województwie – tak wynika z danych zwartych w „Sprawozdaniu z działalności Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku w 2022 roku”, który został udostępniony w marcu br.

W 2022 roku do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku wpłynęło 105 wniosków w sprawie rejestracji układów bądź protokołów dodatkowych, z których zarejestrowano 99. Trzy wnioski dotyczyły rejestracji układu, z których dwa zostały zarejestrowane. 85 wniosków dotyczyło rejestracji protokołu dodatkowego (84 zarejestrowane), pozostałe 16 wniosków dotyczyło wpisu informacji (w tym 13 zarejestrowanych).

W sprawozdaniu OIP w Gdańsku czytamy, że „liczba wpływających w 2022 r. wniosków związanych z rejestracją zuzp kształtuje się na poziomie zbliżonym do poziomu ostatnich kilku lat. Liczba  obowiązujących układów zakładowych ponownie uległa zmniejszeniu, a dwa kolejne układy zakładowe zostały wypowiedziane i ulegną rozwiązaniu w roku bieżącym”.

Postanowienia sprzeczne z prawem stwierdzono w  2 układach zbiorowych pracy i  w 17 protokołach dodatkowych.

Nieprawidłowości w złożonych wnioskach dotyczyły między innymi:  wprowadzania niewłaściwych zapisów dotyczących rekompensowania czasu pracy dodatkami za pracę w niedziele i święta,  zobowiązywanie pracowników do zachowania tajemnicy dotyczącej wysokości indywidualnego wynagrodzenia czy zawieszenie postanowień zuzp przez pracodawcę – bez porozumienia z organizacjami związkowymi.

W zarejestrowanych wnioskach znalazło się szereg pozytywnych  regulacji układowych.

Oto kilka przykładów:

• wprowadzenie dodatku specjalnego za okres zastępstwa nieobecnego pracownika,
• wprowadzenie dodatku za wykonywanie pracy w systemie zmianowym,
• wprowadzanie dodatkowych programów emerytalnych,
• przyznawania prawa do dodatkowej opieki medycznej, w tym również członkom rodziny,
• udzielania całego urlopu wypoczynkowego dla osób odchodzących na emeryturę lub świadczenie przedemerytalne, wypłacanie w całości ekwiwalentu pieniężnego, pomimo nieprzepracowania całego roku kalendarzowego,
• ustalania dodatkowego wynagrodzenia za pracę w święta, niedzielę,
• wprowadzania wynagrodzenia za dyżur domowy,
• wprowadzenie tzw. dodatku przedemerytalnego,
• zwiększania odpisów na zakładowy fundusz socjalny lub zasilanie funduszu dodatkowymi
• środkami.

Na dzień 31 grudnia 2022 r. w Okręgowym Inspektoracie Pracy w Gdańsku zarejestrowane były 433 układy, z których 384 to obowiązujące zakładowe układy zbiorowe pracy, w tym 1 zawieszony, a 2 w trakcie wypowiedzenia. W 5 przypadkach obowiązuje porozumienia o stosowaniu układu. 49 to układy stosowane w tym,  3 – po rozwiązaniu układu i odstąpieniu;  8 – po rozwiązaniu ostatniej organizacji związkowej bez odstąpienia;  2 – po odstąpieniu (nie było rozwiązania ostatniej organizacji związkowej).

W ocenie autorów „Sprawozdania z działalności Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku w 2022 roku” zauważalny jest  brak zainteresowania w zawieraniu nowych układów zakładowych, który dotyczy zarówno strony związkowej jak i pracodawców.

 „Organizacje związkowe, pomimo podejmowanych przez centrale związkowe licznych prób zainteresowania tą tematyką i nakłaniania do prowadzenia dialogu społecznego w zakładzie pracy nie występują z inicjatywą zawarcia układu” – czytamy dokumencie OIP w Gdańsku.

W 2022 r. tylko jeden wniosek dotyczył  rejestracji układów zbiorowych pracy u  nowego pracodawcy, nie objętego dotychczas układem.

Małgorzata Kuźma

Źródło: Sprawozdanie z działalności  Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku w 2022 roku.