Wiosna tego roku przyniosła wprowadzenie do Kodeksu pracy długo oczekiwanych przez pracodawców regulacji związanych z pracą zdalną i dopuszczalnością kontroli przez pracodawców pracowników w zakresie trzeźwości. Wiele osób jest zainteresowanych pracą zdalną, co potwierdza choćby fakt, że jest to jedno z kryteriów wyboru przez nich oferty pracy danego pracodawcy.

Dopuszczalność prowadzenia kontroli trzeźwości przez pracodawcę może mieć miejsce w sytuacji, kiedy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób bądź ochrony mienia. Pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników z zastrzeżeniem, że nie może ona naruszać ich godności oraz innych dóbr osobistych. 

Wprowadzenie kontroli trzeźwości, określenie pracowników nią objętych i sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.

Kontrolą trzeźwości mogą zostać objęci pracownicy pracujący zdalnie, o ile spełnione są ku temu przesłanki. W tym celu należy sięgnąć do regulacji zawartych w obowiązującym u pracodawcy układzie zakładowym pracy, regulaminie lub obwieszczeniu określających zasady przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników opracowanych zgodnie z wymogami ustawowymi dotyczącymi kontroli trzeźwości. 

W aktach tych powinno się określić grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości i sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania. 

Zakładowy układ zbiorowy pracy zawiera pracodawca i zakładowa organizacja związkowa. Inicjatywa jego zawarcia przysługuje zarówno pracodawcy, jak i każdej zakładowej organizacji związkowej. Układ musi mieć formę pisemną, przy czym może zostać zawarty na czas nieokreślony lub określony. Ustala się w nim zakres jego obowiązywania oraz wskazuje siedziby stron układu. 

Układ zawarty na czas określony przed upływem terminu jego obowiązywania może zostać przedłużony przez strony na czas określony lub uznany za zawarty na czas nieokreślony.

Jeśli pracodawca dopiero prowadzi rokowania w zakresie zawarcia zbiorowego zakładowego układu zbiorowego pracy, może na tym etapie uregulować kwestie dotyczące kontroli trzeźwości pracowników. 

W sytuacji, gdy u pracodawcy obowiązuje już zbiorowy zakładowy układ pracy, wówczas, konieczna jest jego zmiana. Bez zgody zakładowej organizacji związkowej nie można wprowadzić do układu żadnych zmian.

Regulamin pracy to dokument ustalający organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników. Obowiązek wprowadzenia regulaminu pracy dotyczy pracodawcy zatrudniającego co najmniej 50 pracowników, chyba że w zakresie ustalenia organizacji i porządku w procesie pracy oraz związanymi z tym prawami i obowiązkami pracodawcy oraz pracowników obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy.

Fakultatywnie pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników może wprowadzić regulamin pracy, chyba że w zakresie ustalenia organizacji i porządku w procesie pracy oraz związanymi z tym prawami i obowiązkami pracodawcy i pracowników obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy.

Kiedy pracodawca decyduje się na wprowadzenie kontroli trzeźwości, a obowiązuje u niego regulamin pracy lub ma on być uchwalony, zasady dotyczące tej kontroli powinny zostać uregulowane w tym regulaminie.

Pracodawca, który chce wprowadzić kontrolę trzeźwości, a u którego nie obowiązuje regulamin pracy lub układ zbiorowy, może to uczynić w obwieszczeniu. 

Jeśli pracodawca nie wprowadzi kontroli trzeźwości w aktach prawa wewnątrzzakładowego, może przeprowadzać kontrolę trzeźwości na dotychczasowych zasadach, czyli wzywając w tym celu policję.

Pracodawca powinien poinformować pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości w sposób przyjęty u niego w firmie nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania. 

Przed dopuszczeniem do pracy pracownika objętego kontrolą trzeźwości pracodawca przekazuje mu informacje o zasadach prowadzenia kontroli.

Jeśli chodzi o pracowników świadczących pracę zdalnie, przepisy Kodeksu pracy dopuszczają przeprowadzanie w stosunku do nich kontroli przez pracodawcę. Ma on prawo przeprowadzać kontrolę w następującym zakresie: wykonywania pracy zdalnej przez pracownika; bezpieczeństwa i higieny pracy; przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych. 

Kontrola powinna zostać przeprowadzona w porozumieniu z pracownikiem w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika z dostosowaniem sposobu kontroli do miejsca wykonywania pracy zdalnej i jej rodzaju.  Powyższe formy kontroli dotyczą także pracownika świadczącego pracę zdalną okazjonalnie.

Czynności kontrolne pracodawcy nie mogą naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem. 

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w przypadku pracowników wykonujących pracę zdalną co do zasady nie ma podstaw do objęcia ich kontrolą trzeźwości lub kontrolą na obecność środków działających podobnie do alkoholu, które mogą być stosowane, gdy są niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia, a w przypadku pracowników zdalnych wystąpienie takich sytuacji co do zasady nie zachodzi przy wykorzystywaniu urządzeń teleinformatycznych i świadczeniu pracy. 

Ministerstwo nie wyklucza takiej możliwości, jeżeli pracodawca wskaże ich jako grupę objętą kontrolą trzeźwości, określi sposób jej przeprowadzenia oraz będą podstawy prawne do prowadzenia takiej kontroli, czyli będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.

Zobacz więcej: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-praca-zdalna-a-badanie-trzezwosci