13 lutego br. w Pruszczu Gdańskim miał miejsce pogrzeb śp. Jerzego Romana, jednego z ogólnopolskich liderów oświatowej „Solidarności”. Był on jednym z liderów strajku okupacyjnego ludzi oświaty, kultury i służby zdrowia w listopadzie 1980 r. w gdańskim Urzędzie Wojewódzkim.

W ceremonii uczestniczyła m.in. delegacja IPN (w tym dr Jan Hlebowicz). Oświatową „Solidarność” Regionu Gdańskiego reprezentowali: Zofia Kuropatwińska, współzałożycielka „S” oświatowej w Gdańsku, Bożena Brauer, przewodnicząca Sekcji oraz Wojciech Książek, były przewodniczący Sekcji, który na cmentarzu pożegnał Zmarłego. 

Przypomnijmy, że w wyniku przedłużającego się impasu w rozmowach prowadzonych ze stroną rządową oświatowa „Solidarność” 7 listopada 1980 r. podjęła decyzję o rozpoczęciu strajku okupacyjnego w sali nr 920 gdańskiego Urzędu Wojewódzkiego. Rozpoczął się pierwszy w historii Polski powojenny strajk okupacyjny prowadzony w budynku urzędu administracji państwowej i pierwszy po 1939 r. strajk pracowników oświaty. Dołączyli do strajkujących przedstawiciele służby zdrowia i kilka dni później ludzie kultury.

– Niekwestionowanym liderem strajku pracowników oświaty pozostawał Roman Lewtak. Dwiema najważniejszymi po Lewtaku osobami w czasie strajku byli: żegnany dzisiaj Jerzy Roman, który wspierał merytorycznie i organizacyjnie lidera strajku podczas negocjacji ze stroną rządową, oraz nieuczestniczący w bezpośrednich negocjacjach Bronisław Sarzyński, odpowiedzialny za informowanie „na zewnątrz” o sytuacji strajkowej oraz koordynowanie działań w Urzędzie Wojewódzkim – dodaje dr Jan Hlebowicz, badacz tematu z IPN.

Jerzy Roman stał się jednym z najważniejszych w skali ogólnopolskiej działaczy oświatowej „Solidarności” i w kwietniu 1981 r. został przewodniczącym Krajowej Rady Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „S”.

– Związek nasz podjął […] szerokie prace nad zmianami programowymi wchodzącymi do realizacji od przyszłego roku szkolnego i w tej dziedzinie uzgodniono już z przedsta­wicielami resortu nowe zreformowane programy nauczania historii, nauki o człowieku, kulturze i społeczeństwie, który to przedmiot proponujemy wprowadzić w miejsce do­tychczasowej propedeutyki. Aktualnie kontynuujemy prace nad zmianami w nauczaniu języków obcych, całościowym modelem opieki nad dzieckiem w PRL oraz szkołą jako środowiskiem wychowawczym, a w najbliższym czasie prowadzić będziemy z resortem rozmowy nad całokształtem funkcjonowania szkolnictwa zawodowego – relacjonował pod koniec kwietnia 1981 r. stan prac nad reformą oświaty Jerzy Roman.

W 2022 r. ukazała się książka pt. „Listopad ’80. Rzecz o strajkach ludzi oświaty, służby zdrowia i kultury”.

(fot. i info za IPN O. Gdańsk)

Dodatkowo zamieszczamy relację z pogrzebu, który odbył się 13 lutego 2024 roku w Pruszczu Gdańskim, opracowaną przez dr Jana Hlebowicza z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku: https://gdansk.ipn.gov.pl/pl2/aktualnosci/197584,Ostatnie-pozeganie-Jerzego-Romana-jednego-z-ogolnopolskich-liderow-oswiatowej-So.html

Przypominamy też link do uroczystości 16 listopada 2022 r. Podczas odsłonięcia pamiątkowej tablicy w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku i prezentacji publikacji „Listopad ’80. Rzecz o strajkach ludzi oświaty, służby zdrowia i kultury” wystąpił m. in. śp. Jerzy Roman (część II relacji). https://solidarnosc.gda.pl/aktualnosci/dokumentacja-filmowa-na-stronie-sekcji-oswiaty-odsloniecie-tablicy-prezentacja-publikacji-msza-sw-i-zapalenie-zniczy/