Praca latem, w skrajnie wysokich temperaturach nie jest z reguły przyjemna ani dla pracowników przebywających na zewnątrz (np. na budowie, przy remontach dróg czy w trasie), ani tych którzy przebywają w pomieszczeniach zamkniętych. Z powodu wysokich temperatur organizm człowieka wykazuje znacznie mniejsze zdolności do koncentracji i zdecydowanie gorszą efektywność pracy, a przy tym jest narażony na ogólne osłabienie, szybkie odwadnianie się i wiele nieprzyjemnych reakcji z pogranicza udaru słonecznego. To do pracodawcy należy zadanie zapewnienia pracownikom odpowiednich warunków pracy, niezależnie od panującej na zewnątrz pogody.

Według Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, pracownicy powinni mieć w swoim środowisku pracy dostęp do wody zdatnej do picia, w odległości nie dalszej niż 75 metrów od stanowiska pracy. W przypadku upałów sama woda zdatna do picia może okazać się jednak niewystarczająca, dlatego też pracodawca powinien zapewnić swoim pracownikom bezpłatny i stały dostęp do zimnych napojów. Obowiązek ten regulowany jest prawnie zależnie od rodzaju wykonywanej pracy – dla pracowników biurowych dostęp do zimnych napojów jest obowiązkowy gdy temperatura przekracza 28 st. C, natomiast pracownikom fizycznym przy temperaturze powyżej 25 st. C.

Co ważne, zimne napoje powinny być dostępne w ciągu całej zmiany, w ilości zaspokajającej potrzeby wszystkich pracowników, a temperatura samych napojów powinna być utrzymywana na poziomie zapewniającym natychmiastowe orzeźwienie i schłodzenie organizmu do bezpiecznej temperatury bez wywołania wewnętrznego szoku termicznego czy narażania pracowników na przeziębienie. Warto zauważyć, że jeżeli pracodawca nie udostępni swoim pracownikom w upał zimnych napojów, zgodnie z art. 283 § 1 Kodeksu Pracy grozi mu kara grzywny w wysokości od 1000 zł do nawet 30 000 złotych.

Obowiązek zapewnienia dostępu do wody do mycia dotyczy pracowników fizycznych wykonujących pracę na otwartej przestrzeni i informuje o konieczności stworzenia im dostępu do pryszniców w odległości nie dalszej niż 75 m od miejsca pracy. Osoby takie powinny mieć możliwość schłodzenia się nie tylko po zakończonym dniu pracy, ale także w trakcie przerw, które w przypadku upałów warto organizować częściej dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

Pracodawca nie ma formalnego obowiązku zwolnienia swoich pracowników z dnia pracy ze względu na wysoką temperaturę, jednak zgodnie z prawem pracownik ma prawo przerwać pracę z własnej inicjatywy. Według Kodeksu Pracy, prawo takie przysługuje mu w momencie, gdy kontynuowanie pracy mogłoby zagrażać jego zdrowiu lub życiu. O chęci odejścia od stanowiska pracy należy oczywiście poinformować pracodawcę. Ten ostatni, aby uniknąć sytuacji, w której pracownicy odmawiają pracy ze względu na panujące warunki pogodowe powinien zrobić wszystko, by zapewnić im jak najlepsze warunki pracy, proponując między innymi zwiększenie liczby regulaminowych przerw od pracy w trakcie dnia. Przerwy mogą być nieco skrócone w stosunku to tradycyjnej przerwy, ale dzięki temu rozłożone w czasie i na tyle regularne, by pracownicy mogli znaleźć chwilę wytchnienia w cieniu przed powrotem na stanowisko nasłonecznione.

W przypadku pracy biurowej lub w pomieszczeniach zamkniętych, pracodawca w celu ułatwienia pracy swoim podwładnym może (choć nie musi) zdecydować się na instalację klimatyzacji i dodatkowych urządzeń wentylacyjnych, jednak po ich zastosowaniu musi zobowiązać się do regularnych przeglądów urządzeń. Same stanowiska pracy biurowej powinny być chronione przed nadmiernym nasłonecznieniem i niekontrolowaną emisją ciepła wskutek promieniowania stosując w tym celu odpowiednie regulowane rolety i żaluzje.

Pracodawcy, którzy chcą zapewnić swoim pracownikom najbardziej komfortowe warunki pracy i spełnić wszystkie wymogi prawne dotyczące tworzenia bezpiecznych stanowisk pracy powinni być szczególnie wyczuleni na upały i problemy, jakie mogą się z nimi wiązać na poszczególnych stanowiskach pracy. Zadbanie o zapewnienie pracownikom dostępu do zimnych napojów, prysznicy, częstszych przerw od pracy czy ochrony przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych w postaci ochrony głowy (dla pracowników zewnętrznych) czy żaluzji w oknach i klimatyzacji (dla pracowników biurowych) to klucz do bezpiecznego środowiska pracy.

Praca w wysokiej temperaturze bez uzupełniania odpowiedniej ilości płynów może prowadzić do odwodnienia organizmu i utraty elektrolitów, co może z kolei prowadzić do udaru cieplnego, wyczerpania, dezorientacji, a nawet omdlenia. W razie podejrzenia udaru cieplnego należy jak najszybciej wezwać pogotowie, a następnie udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym. Pracodawca powinien na tę okazję przewidzieć dodatkowe szkolenia z zakresu pierwszej pomocy i upewnić się, że w zasięgu ręki uda się znaleźć zimne okłady, napoje chłodzące oraz zwilżone, chłodne ręczniki które pomogą obniżyć temperaturę ciała.

Źródło: https://www.bhp-gabi.pl/a106,praca-w-upale-jak-chronic-zdrowie-pracownikow.html

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.