Konflikt tkwi nie w obiektywnej rzeczywistości, lecz w umysłach ludzi.
William Ury, Dochodząc do TAK. Negocjowanie bez poddawania się

Konflikt

Tym razem w naszym cyklu poświęconym negocjacjom przyjrzymy się temu co najczęściej  jest przyczyną podjęcia negocjacji, czyli konfliktowi. Słowo konflikt pochodzi od łacińskiego conflictus – które oznacza zderzenie. Konflikt to inaczej – niezgodność, sprzeczność interesów, poglądów.

Konflikty są nierozerwalnie związane z życiem społecznym. Mogą mieć różny charakter. Podłożem konfliktu mogą być uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, polityczne czy kulturowe. Warunkiem powstania konfliktu jest miedzy innymi istnienie co najmniej dwóch stron, działania stron są wzajemnie przeciwstawne, istnieje sytuacja niedostatku dóbr, działania konfliktowe mają na celu co najmniej kontrolowanie drugiej strony, a w skrajnych przypadkach nawet  zniszczenie przeciwnika.

Pojęcie konfliktu należy odróżnić od współzawodnictwa, rywalizacji.  

Ze względu na przedmiot, można wyróżnić konflikt: rzeczowy – który dotyczy określonego problemu, a przede wszystkim różnicy zdań co do sposobu jego rozwiązania lub emocjonalny – kiedy mamy do czynienia z napięciami emocjonalnymi wywołanymi negatywnymi postawami w  relacjach pomiędzy osobami.

Konflikt jest wpisany w strukturę stosunku pracy. Upraszczając nieco, głównym celem pracownika jest uzyskanie lepszego wynagrodzenia przy jednoczesnym ograniczeniu nakładu pracy. Celem natomiast pracodawcy jest sprawienie, aby pracownik włożył jak najwięcej wysiłku i starań w wykonywaniu pracy przy minimalnych kosztach ponoszonych przez pracodawcę. Takie podejście do pracy może stać się powodem konfliktu. Przy czym stroną dominującą jest pracodawca. Obecnie pozycja pracowników jest wzmocniona przez prawo pracy, które w dużej mierze ogranicza zapędy pracodawców do maksymalizacji zysków kosztem pracowników.

W wysokorozwiniętych krajach głównym sposobem na rozwiązywanie konfliktów w miejscu pracy jest dialog społeczny, który jak się okazuje nie tylko służy stronie pracowniczej, ale także pracodawcom. Niestety w Polsce wciąż wielu pracodawców traktuje rozmowy z pracownikami jako zło konieczne.

Ciekawym przykładem kształtowania się skandynawskich stosunków, które oparte są przede wszystkim na dialogu miedzy partnerami społecznymi  pracy jest model norweski.

Zdaniem Sławomira Adamczyka, eksperta Komisji Krajowej ds. dialogu społecznego obecny sukces tego modelu ma swoje korzenie w historii jego postania.

–Model norweski kształtował się przez lata. Zaczynało się od całego szeregu konfliktów pomiędzy pracodawcami a pracownikami. W pewnym momencie doszło do refleksji po obu stronach, czyli po stronie kapitału i pracy i pojawiła się wówczas formuła prowadzenia dialogu zinstytucjonalizowanego, polegającego na tym, że mamy, po pierwsze, szeroki poziom zorganizowania zarówno po stronie pracodawców, jak i pracowników. Po drugie, całościowy model kompleksowych negocjacji zbiorowych, bardzo zhierarchizowany, gdzie na samym szczycie negocjowane są co cztery lata tzw. porozumienia generalne, które tworzą ramy do negocjacji na niższym szczeblu. Bardzo ciekawą częścią takiego porozumienia jest określenie ram współpracy między organizacją pracodawców a związkami zawodowymi, które szczegółowo określają, na jakich zasadach na niższych szczeblach ta współpraca ma wyglądać. I, po trzecie wreszcie, negocjacje w Norwegii są żywe, w ślad za porozumieniami generalnymi pojawiają się układy sektorowe i zakładowe. Istotne jest to, że w przeciwieństwie do polskiej praktyki nie oczekuje się, że będą one obowiązywały do końca świata, tam po prostu mamy do czynienia z praktyką regularnego renegocjowania układów, które mogą być ubogacane o nowe elementy, choć oczywiście w zasadzie większość treści się powtarza. Konkretne kwestie płacowe są negocjowane w sektorowych układach zbiorowych. Istotny jest element dostosowywania płacy minimalnej w danym sektorze

– mówi Sławomir Adamczyk.

Małgorzata Kuźma

Zdjęcia: pexels.com

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.