Sprawozdanie z działalności Rady Międzyregionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku od 17 kwietnia 2018 r. do 18 kwietnia 2023 r.
Struktura organizacyjna Sekcji
Walne Zebranie Delegatów Międzyregionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku, obradujące 17 a także 24 kwietnia 2018 roku, wybrało Wojciecha Książka na przewodniczącego Sekcji w kadencji 2018 – 2023, 44. osobową Radę Sekcji, 5 osób do Komisji Rewizyjnej Sekcji oraz 10. delegatów na Walne Zebranie Delegatów Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”. Spośród 110 delegatów uprawnionych na WZD było obecnych 98 osób. Kadencja władz związkowych została na podstawie uchwały XXIX KZD z 2018 r. przedłużona do 5 lat, czyli do 2023 r.
Członkami Rady Sekcji w kadencji 2018 – 2023 zostali wybrani:
Barbara Bakun-Czyżykowska – KM Puck, Tadeusz Bielecki – KM Gdańsk, Krzysztof Bigus – KM Chojnice, Bożena Brauer – KM Gdańsk, Elżbieta Bugajna – KZ Goręczyno, Ewa Ceroń-Szmaglińska – KM Starogard Gdański, Marzena Chrześcijańska – KM Sztum, Joanna Czajkowska – KM Gdańsk, Zofia Falgowska – KM Gdynia, Piotr Gierszewski – KM Gdańsk, Michał Gurowski – KM Kościerzyna, Zdzisława Hacia – KM Gdynia, Barbara Kamińska – KM Powiat Tczewski, Renata Kamińska – KM Gdańsk, Agnieszka Kempa – KM Pruszcz Gdański, Anna Kiraga – KM Żukowo, Janusz Kitowski – KM Czersk, Tomasz Klimczak – KZ Rusocin, Anna Kocik – KM Gdańsk, Hanna Kowalewska-Minkiewicz – KM Gdańsk, Alina Kreft – KM Reda, Sławomir Lejk – KM Pruszcz Gdański, Aleksandra Lewicka – KM Szkoły Artystyczne Wybrzeża, Joanna Lewna-Winnicka – KM Tczew, Alicja Olszewska – KM Tczew, Mirosława Papke – KM Rumia, Iwona Puchalska – KM Gdańsk, Ewa Rocławska – KM Wejherowo, Izabela Rułkowska – KM Kolbudy, Rafał Skrzypiński – KZ Kuratorium, Tomasz Szczotka – KM Nowy Dwór Gdański, Dorota Szewczyk – KM Gdynia, Ludwika Szpunar – KZ Wejherowo, Agnieszka Szwejkowska-Kulpa – KM Gdynia, Elżbieta Śliwińska – KM Sopot, Aleksandra Turowska – KM Brusy, Grażyna Urbanowicz – KM Kwidzyn, Aleksandra Werra – KM Lębork, Maciej Werra – KM Chojnice, Jolanta Wichrowska – KM Starogard Gdański, Piotr Wojciechowski – KM Wejherowo, Janina Zawadzka – KM Malbork, Ewa Zielińska – KM Przywidz, Piotr Zielke – KM Kartuzy oraz Wojciech Książek – KM Puck (przewodniczący Sekcji).
W związku z sytuacją zawodową, rodzinną w trakcie kadencji: Hanna Kowalewska-Minkiewicz, śp. Tomasz Klimczak, Agnieszka Szwejkowska-Kulpa i Tomasz Szczotka złożyli rezygnacje z członkostwa w Radzie Sekcji. W grudniu 2021 r. zmarła śp. Barbara Bakun-Czyżykowska.
Członkami Komisji Rewizyjnej Sekcji zostali wybrani:
Zdzisław Brzeziński – KM Kościerzyna (przewodniczący Komisji Rewizyjnej), Agnieszka Chaberek – KM Gdańsk (wiceprzewodnicząca KR), Małgorzata Gackowska – KM Gdynia, Piotr Gwit – KM Gdańsk, Teresa Szulc – KM Gdańsk.
Prezydium Sekcji:
24 kwietnia 2018 r. Rada Sekcji wybrała Prezydium Sekcji w składzie: Barbara Kamińska (zastępca przewodniczącego Sekcji), Anna Kocik (zastępca przewodniczącego i skarbnik Sekcji), Hanna Kowalewska-Minkiewicz (sekretarz Sekcji – do 30 czerwca 2021 r.). 11 września 2018 r. Rada Sekcji dokonała wyboru kolejnych członków Prezydium. Zostali nimi Bożena Brauer i Maciej Werra. Podczas Rady Sekcji 7 września 2021 r. na funkcję sekretarza Sekcji została wybrana Ewa Rocławska.
Obecnie Prezydium liczy 6 osób, w jego skład wchodzą: Bożena Brauer, Barbara Kamińska, Anna Kocik, Wojciech Książek (przewodniczący), Ewa Rocławska, Maciej Werra.
Sekcja liczy 3420 członków (wg danych na 31. 12. 2022 r.). Od kwietnia 2018 r. liczba ta uległa znacznemu zmniejszeniu. Niewątpliwie duży wpływ na to miał strajk w 2019 r. i wszystkie okoliczności z nim związane, zwłaszcza niezadowolenie ze sposobu prowadzenia spraw związkowych przez władze Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania. W skład Sekcji wchodzi 30 Komisji Zakładowych/ Międzyzakładowych.
- Udział członków Sekcji w pracach wyższych struktur związkowych
a/ Delegatami na WZD Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowanie NSZZ „Solidarność” zostali wybrani: Bożena Brauer, Elżbieta Bugajna, Paweł Flejszar, Piotr Gwit, Zdzisława Hacia, Renata Kamińska, Anna Kocik, Wojciech Książek, Ewa Rocławska, Maciej Werra.
Członkami Rady Krajowej Sekcji zostali wybrani: Zdzisława Hacia i Agnieszka Szwejkowska-Kulpa (nie będąca delegatem – rezygnacja po objęciu funkcji dyrektora 1 września 2021 r.).
b/ Członkami Zarządu Regionu Gdańskiego zostali: Bożena Brauer, Zdzisława Hacia, Stanisław Jakonis, Anna Kocik, Wojciech Książek (członek Prezydium).
c/ Członkami Regionalnej Komisji Rewizyjnej zostali: Anna Woroniecka (przewodnicząca) oraz Elżbieta Bugajna.
d/ Delegatem na KZD NSZZ „Solidarność” jest Bożena Brauer (następnie wybrana członkiem Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”).
e/ Wybory na kadencję 2023 – 2028. W trakcie obecnej kampanii wyborczej pomocą służyła Bożena Brauer – członek Regionalnej Komisji Wyborczej, m. in. przygotowując projekty dokumentów wyborczych np. na potrzeby wyborów w kołach, przedstawiając uwagi podczas Rad Sekcji, na MZD/ZZD. Podziękowania.
3. Spotkania Sekcji
Sekcja Oświaty, realizując zadania wynikające ze Statutu NSZZ „Solidarność”, decyzji Zarządu Regionu Gd., władz krajowych związku oraz reagując na problemy bieżące, które występują w oświacie, podejmowała w tej kadencji następujące działania:
a. Rady Sekcji. Zebrania Rady Sekcji odbywają się raz w miesiącu. W okresie sprawozdawczym odbyły się 33 zebrania. Część z nich 12 z uwagi na okres pandemii, w trybie zdalnym. Brali w nich udział również przewodniczący KM/KZ, którzy nie weszli w skład Rady Sekcji. Były też cztery spotkania Sztabu Protestacyjnego w 2019 r.
b. Prezydium Sekcji. W okresie sprawozdawczym odbyło się 53 zebrań Prezydium Sekcji. Część z nich 26 w trybie zdalnym. Członkowie Prezydium, oprócz zadań wynikających z funkcji i przydziału obowiązków, aktywnie włączali się w różne formy działalności.
c. Konferencja nt. bibliotekarzy. W dniu 11 lutego 2020 r.zorganizowaliśmy konferencję pt. „Problemy bibliotekarzy szkolnych”. Udział w niej wzięło ok. 100 uczestników, w tym: nauczyciele bibliotek szkolnych, przedstawiciele MEN, Urzędu Marszałkowskiego, Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej, Państwowej Inspekcji Pracy, Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich i innych Sekcji Regionalnych (Poznań, Olsztyn, Wrocław, Koszalin).
Wśród problemów, które przedstawiono podczas zebrania znalazły się: standaryzacja zatrudnienia w bibliotekach, zmniejszenie obciążeń pracami fizyczno-technicznymi, odejście od traktowania bibliotek jako przysłowiowej poczekalni dla klas. Wnioski zostały przesłane m. in. do KSOiW i MEN. Po otrzymaniu odpowiedzi skierowaliśmy powtórne pismo. Działania w tym zakresie częściowo utrudniła epidemia.
d. Uroczystości. Przedstawiciele Sekcji uczestniczyli w ważnych wydarzeniach i wspierali organizację uroczystości, obchodów rocznicowych „S”, szczególnie Grudnia ’70 i Sierpnia ’80. Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku wraz z KM Gdańsk organizuje 16 grudnia uroczystość składania kwiatów pod pomnikiem Poległych Stoczniowców przez delegacje uczniów z gdańskich szkół z udziałem pocztów sztandarowych. Przedstawiciele Prezydium uczestniczyli w uroczystościach jubileuszowych, związanych z nadaniem imienia szkole, uroczystościach nadania aktów mianowania i wręczenia nagród z okazji Dnia Edukacji Narodowej. Podziękowania dla KM Gdańsk, KM Gdynia, KM Pruszcz Gd. za pomoc w ich organizacji(na terenie działalności KM Pruszcz Gd. znajduje się szkoła w Łęgowie im. Bohaterów Grudnia 1970. W Wąglikowicach jest szkoła im. NSZZ „Solidarność”, którą wspiera Zarząd Regionu Gd. NSZZ „S”).
e. Tablica i publikacja o śp. Piotrze Wasilewskim. W 2020 roku w sposób szczególny, w ramach obchodów czterdziestolecia NSZZ „Solidarność”, Sekcja włączyła się w uczczenie pamięci więźnia stanu wojennego – śp. Piotra Wasilewskiego, nauczyciela ze szkoły rolniczej w Kłaninie k. Pucka. 1 września 2020 r. podczas uroczystości w tej szkole odsłonięta została także tablica poświęcona jego osobie. W okolicznościowej publikacji „Niepokorni nauczyciele” autorstwa Wojciecha Książka i Artura Górskiego przywołana została także Ewa Muża, represjonowana nauczycielka z Kuźnicy na Półwyspie Helskim. Działania te Sekcja podejmowała z KM Puck (przewodnicząca Barbara Bakun-Czyżykowska). Udało się je zrealizować mimo bardzo trudnej sytuacji związanej z epidemią.
f. Tablica i dwie publikacje o strajku ludzi oświaty w listopadzie 1980 r. 16 listopada 2022 r. w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim odsłonięta została tablica poświęcona strajkującym w dniach 7 – 17 listopada 1980 pracowników oświaty, służby zdrowia i kultury a także dwie publikacje:
– „Listopad ’80. Rzecz o strajku ludzi oświaty oraz służby zdrowia i kultury” (wydawca: Instytut Pamięci Narodowej, red. Jan Hlebowicz). Przedstawia m. in. tło strajku, postulaty oraz stopień ich realizacji (szczególnie w części oświatowej), wywiady.
– „Niepokorni ludzie oświaty” (wydawca: Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, red. Wojciech Książek). Zawiera m. in. wykaz osób internowanych (132) oraz aresztowanych/skazanych (57) związanych z oświatą, uczestników negocjacji reprezentujących NSZZ „Solidarność” z Ministerstwem Oświaty i Wychowania.
Odprawiona została także w Bazylice pw. Św. Brygidy Msza Św. pamięci uczestników strajku, zapalono znicze k. tablicy na ul. Osiek (siedziba pierwszej „S” oświatowej), a także na grobach liderów strajków. Te odbyły się we współpracy Sekcji z Wojewodą Pomorskim, Instytutem Pamięci Narodowej, Zarządem Regionu Gd. NSZZ „S”. Dużego wsparcia udzieliła KM Gdańsk, szczególnie przewodnicząca Bożena Brauer, współautorka fragmentu publikacji. Te działania miały na celu m. in.: przypomnienie jednego ważnych wydarzeń z najnowszej historii Polski; oddanie należnej czci wielu często bezimiennym bohaterom tamtych dni; przypomnienie postulatów oraz przeprowadzenie analizy stopnia ich realizacji. Niestety, te dotyczące SYSTEMU naliczania nakładów na oświatę, płac, pozostają wciąż zadaniami do spełnienia.
g. Współpraca z Kuratorium. Sekcja współpracowała z Kuratorium Oświaty w Gdańsku, uczestniczyliśmy w naradach z dyrektorami przed nowym rokiem szkolnym – organizowanych corocznie przez Kuratorium Oświaty (łącznie z przekazywaniem Biuletynu Sekcji, informacji stypendialnych, itd.). Odbyło się odrębne spotkanie z Pomorskim Kuratorem Oświaty Małgorzatą Bielang w 2020 r. Corocznie opiniowaliśmy propozycje szkoleń przygotowywanych przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku. Zapraszaliśmy przedstawicieli Kuratorium na Rady Sekcji. Zasiadaliśmy w komisji konkursowej wybierającej Pomorskiego Kuratora Oświaty (2019 r.). Nasi przedstawiciele uczestniczyli także w pracach Komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli (w obecnej kadencji KD: Tadeusz Bielecki i Renata Kamińska). Barbara Kamińska, Anna Kocik i Hanna Kowalewska-Minkiewicz uczestniczyły w pracach komisji ds. odznaczeń i ds. nagród.
h. Współpraca z Urzędem Marszałkowskim. W ramach stałych kontaktów z Urzędem Marszałkowskim braliśmy udział w naradach dyrektorów. Dzięki rozmowom i negocjacjom (uczestniczyły w nich w ostatnich latach Bożena Brauer i Anna Kocik) nastąpiła podwyżka wynagrodzeń pracowników administracji i obsługi oraz dodatków motywacyjnych i funkcyjnych dla nauczycieli i dyrektorów. W grudniu 2022 r., między innymi na skutek wystąpienia Sekcji o wypłatę dodatku inflacyjnego, wypłacono jednorazowe nagrody.
W wyniku negocjacji ws. regulaminu wynagradzania nauczycieli, uzgodniono m.in. podwyżki dodatków funkcyjnych dla konsultantów, doradców metodycznych, dyrektorów oraz dodatków motywacyjnych i dodatków za trudne warunki pracy. Barbara Kamińska (rezygnacja w 2020 r.) i Wojciech Książek są członkami Pomorskiej Rady Oświatowej powołanej przez Marszałka Województwa Pomorskiego, a Anna Kocik jest członkiem kapituły konkursu „Nauczyciel Pomorza”. Corocznie Sekcja opiniuje projekt uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego ws. podziału środków na dokształcanie i doskonalenia zawodowe nauczycieli. Prezydium Sekcji złożyło 3 wnioski o Nagrodę Marszałka Województwa Pomorskiego. Ponadto przedstawiciele Prezydium brali udział w pracach:
- komisji konkursowych powoływanych do wyboru dyrektora szkoły, placówki oświatowej,
- komisji ds. nagród Marszałka Województwa Pomorskiego.
- komisji ds. awansu na stopień nauczyciela mianowanego i dyplomowanego.
i. Współpraca z Komisją Rewizyjną Sekcji. Prezydium Sekcji – w imieniu Rady Sekcji – w oparciu o § 41 statutu NSZZ „Solidarność” – współpracuje merytorycznie z Komisją Rewizyjną. Jej wnioski są istotne dla pracy Rady Sekcji.
4. Szkolenia
Uczestniczyliśmy i współorganizowaliśmy różne formy szkoleń:
a/ Członkowie KZ/KM mogli korzystać ze szkoleń organizowanych przez Dział Szkoleń Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „S” (kier. Irena Jenda) – w tym wykorzystujących fundusze europejskie. To m. in.:
- Wiem więcej, działam skutecznie,
- Mobbing,
- Jak korzystać z prawa?
- Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,
- Profesjonalizm organizacji związkowej,
- Szkolenie SIP,
- Prawo pracy i związkowe – cz. I i II,
- Zarządzanie sobą w czasie,
- Jak skutecznie negocjować?
- Świadome kształtowanie wizerunku działacza związkowego,
- Patologie w miejscu pracy (mobbing, dyskryminacja),
- Profesjonalizm organizacji związkowej,
- Rozwój związku,
- Szkolenie dla skarbników KM, dla komisji rewizyjnych.
Niestety, plan szkoleń częściowo był zakłócony przez epidemię. Obecnie następuje powrót do szkoleń stacjonarnych.
b/ Szkolenie z Pracowniczych Planów Kapitałowych. Zorganizowaliśmy dwie tury szkoleń on-line (prowadził je Przemysław Sąpór z Działu Szkoleń Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „S”) na temat Pracowniczych Planów Kapitałowych, reagując na potrzeby środowiska oświatowego. W szkoleniu łącznie wzięło udział – on-line – ok. 80 osób.
c/ Szkolenia z awansu zawodowego. We współpracy z Kuratorium Oświaty w Gdańsku (szkolenie prowadziła pani wizytator Barbara Dembek-Bochniak) odbyły się dwa szkolenia nt. awansu zawodowego nauczycieli, podczas którego zostały przedstawione informacje m. in. o:
- obowiązujących aktach prawnych,
- wymaganiach na poszczególne stopnie awansu zawodowego,
- terminach związanych z awansem zawodowym nauczyciela,
- przebiegu rozmowy kwalifikacyjnej/egzaminu,
- najczęściej występujących nieprawidłowościach i brakach w dokumentacji składanej z wnioskiem o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego/ egzaminacyjnego.
Udzielano także odpowiedzi na zgłoszone pytania oraz przesłano przewodniczącym KM/KZ prezentację przygotowaną przez KO. W szkoleniu on-line wzięło udział 68 osób, a w stacjonarnym ok. 50.
d/ Opiniowanie projektów organizacji szkół. Coroczne szkolenia podczas Rady Sekcji w zakresie opiniowania arkusza organizacyjnego szkół, wraz z przekazywaniem materiałów informacyjnych, prowadziła Anna Kocik – zastępca przewodniczącego.
- Działania inne
a. Podejmowaliśmy interwencje ws. problemów pracowniczych, zgłaszanych za pośrednictwem danej Komisji Zakładowej/Międzyzakładowej, m. in. z: KM Kolbudy, KM Puck, KM Rumia, KM Chojnice, KM Lębork, KM Wejherowo, KM Malbork, KM Tczew, KM Sztum, KZ w Kuratorium Oświaty w Gdańsku, KM Pruszcz Gdański.
b. Ważnym zadaniem Sekcji jest zapewnienie odpowiedniej obsługi prawnej. Głównie zapewniają je prawnicy zatrudnieni w Biurze Konsultacyjno-Negocjacyjnym ZRG. Niestety, w 2020 r. odszedł śp. Mecenas Bogumił Soczyński, który od początku lat 90 tych udzielał porad prawnych naszym członkom, przygotowywał opinie prawne, pisma procesowe. To dla Solidarności ogromna strata. Po śmierci mec. B. Soczyńskiego oraz odejściu do pracy w KSOiW NSZZ „S” mec. Tomasza Gryczana, dużą pomocą są porady prawne Przemysława Sąpóra. Sprawy interwencyjne dotyczyły między innymi pomocy KZ/KM wchodzącymi w skład Sekcji w:
- współpracy dyrektora z kołem NSZZ „Solidarność”,
- opiniowania arkusza organizacyjnego szkoły,
- zwolnienia pracownika chronionego bez zgody KM,
- zamiaru zwolnienia pracownika chronionego,
- Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych,
- zatrudnienia na czas określony i przydzielanego urlopu,
- wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w czasie nauczania on-line,
- wymiaru dodatku za wysługę lat.
c. Innym rodzajem porad organizowanych przez Sekcję są te związane z przygotowywaniem dokumentacji na kolejne szczeble awansu zawodowego, m. in. w zakresie kompletowania dokumentacji (prowadziły je Barbara Kamińska i Hanna Kowalewska-Minkiewicz).
d. Organizowane były wyjazdy do szkół – lekcje na temat Sierpnia ’80, Grudnia ’70, powstania NSZZ „Solidarność” oraz zajęcia na temat roli związków zawodowych w obronie miejsc pracy i płacy a także pomocy absolwentom szkół. Podziękowania za wsparcie programu przez Zarząd Regionu Gd. NSZZ „S” oraz Romana Stegarta (m. in. Wejherowo, Lębork, Chojnice, Gdańsk). R. Stegart na wniosek Sekcji został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
e. Występowaliśmy o przyznanie Złotych i Srebrnych Odznak Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” znaczącej grupie osób zasłużonych dla Związku i edukacji (wykaz jest aktualizowany na stronie internetowej Sekcji). Część z tych wyróżnień została wręczona podczas dzisiejszego WZD. Popieraliśmy też wystąpienia o przyznanie Medali Komisji Edukacji Narodowej tzw. ścieżką związkową dla osób zgłoszonych przez Komisje Międzyzakładowe. W 2020 r., także dzięki wsparciu Sekcji, śp. Piotr Wasilewski, represjonowany w PRL nauczyciel z Kłanina, otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności.
f. Zorganizowaliśmy w 2019 i 2022 r. szóstą i siódmą edycję Wojewódzkiego Konkursu Muzyczno-Plastycznego: „Polska – moje miejsce, mój kraj”. Uczestniczyło w nim po ok. 300 uczniów z kilkudziesięciu szkół całego regionu. Laureaci, którzy zostali nagrodzeni m. in. stypendiami NSZZ „Solidarność”, wystąpili na zebraniach ZRG i Sekcji. Z nagrodzonych prac plastycznych została zorganizowana wystawa w historycznej Sali BHP i siedzibie NSZZ „Solidarność” w Gdańsku. W jury konkursu muzycznego zasiadali m. in.: Waldemar Bączyk, Andrzej Kołakowski (przewodniczący), Andrzej Kołodziej, Aleksandra Lewicka, Genadiusz Picko, Ewa Rocławska i Krzysztof Rzeszutek. To duże wyzwanie logistyczne ale i promocja różnych działań związkowych, patriotycznych. Koordynatorem konkursu jest Anna Kocik – zastępca przewodniczącego Sekcji.
g. Poszczególne Komisje Międzyzakładowe wchodzące w skład Sekcji wspierały finansowo, organizacyjnie dwadzieścia edycji Funduszu Stypendialnego NSZZ „Solidarność” działającego przy Zarządzie Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” (obecnie zadanie to koordynuje Pomorska Fundacja Edukacji i Pracy zarejestrowana jako organizacja pożytku publicznego, z możliwością odprowadzania 1,5% od podatku dochodowego). Jest to pierwsza taka inicjatywa w skali kraju. Jej celem jest wsparcie rodzin niezamożnych lub pozostających bez pracy w ich wysiłku wychowania i rozwijania talentów dzieci, stworzenie jak najlepszej oferty edukacyjnej dla uczniów. W 2022 roku wydany został „Informator o dwudziestu edycjach Funduszu Stypendialnego NSZZ „Solidarność” w Gdańsku” zawierający m. in. wykaz wszystkich stypendystów Funduszu.
W skład Kapituły wchodzą członkowie Rady Sekcji: Anna Kocik, Wojciech Książek (przewodniczący Kapituły) oraz spoza Rady: Stefan Gawroński i Renata Tkaczyk. Inicjatywę tę traktujemy jako ważny element promocji charytatywno-edukacyjnych działań „S” (łącznie przeznaczyliśmy już około 550 tys. zł na 738 stypendiów, w tym corocznie po 2 na szkoły podstawowe: w Wąglikowicach im. NSZZ „Solidarność” i w Łęgowie im. Bohaterów Grudnia‘70). W 2022 r. dodatkowo wręczono 3 stypendia młodzieży z Ukrainy, uczącej się w polskich szkołach. Wręczenie stypendiów następuje w dniu rocznicy powstania NSZZ „Solidarność” – 31 sierpnia. W tej kadencji stypendia wręczał premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Piotr Gliński, minister Marlena Maląg, przewodniczący Piotr Duda.
h. Legitymacje elektroniczne i zniżki paliwowe. Sekcja zachęcała do wnioskowania o legitymacje elektroniczne i Karty LOTOS. Obecnie finalizowana jest oferta przez firmę Orlen.
i. Uczestniczyliśmy w pracach kapituły i podsumowaniu – finale I i II edycji konkursu: „Bëlny Szkólny”, organizowanego przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. Laureatem I edycji (2020 r.) została Felicja Baska-Borzyszkowska (Brusy), wśród osób wyróżnionych była: Elżbieta Bugajna (członek Rady Sekcji – Goręczyno). Laureatami II edycji (2022 r.) zostali Wanda Lew-Kiedrowska (Kościerzyna, Trzepowo) i Witold Bobrowski (Głodnica). Sekcja przekazała nagrody i gratulacje wyróżnionym nauczycielom.
j. Przedstawiciele naszej Sekcji uczestniczyli w pielgrzymce środowiska oświatowego na Jasną Górę. Członkowie naszej Sekcji brali udział w służbie przy grobie Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki na Żoliborzu w Warszawie. Przed 19 października 2021 r. wsparliśmy organizacyjnie zawieszenie banneru o treści: „Dziękujemy Ci błogosławiony Księże Jerzy – Region Gdański NSZZ Solidarność”. Szczególne podziękowania za pomoc organizacyjną dla KM Gdańsk.
k. Sztandar Sekcji i uroczystości. Przedstawiciele naszej Sekcji wraz z pocztem sztandarowym brali udział w uroczystościach rocznicowych, patriotycznych, religijnych z okazji kolejnych rocznic Grudnia ’70, czy Sierpnia ’80. Serdeczne podziękowania dla Aleksandra Jurkowskiego – chorążego sztandaru, Stefanii Jurkowskiej i Anny Woronieckiej z gdańskiej KM.
l. Pamięć o Zmarłych. Sekcja stara się pamiętać o tych, którzy odeszli. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczą delegacje Sekcji, czasami poczet sztandarowy. Opracowywane są nekrologi. Na stronie internetowej otwarta została podstrona „Odeszli”, gdzie zamieszczamy nekrologi, wspomnienia o zmarłych związanych z naszą Sekcją. Uważamy to za nasz moralny obowiązek. W tej kadencji odeszli m. in.: Jerzy Zawadzki (Malbork), Stefan Kubowicz, Stefan Rambiert (Puck), Danuta Nowakowska, mec. Bogumił Soczyński, Ewa Tusk (Goręczyno), Ewa Kuczyńska (Gdańsk), Barbara Bakun-Czyżykowska (Puck), o. Ryszard Myśliwiec. Tomasz Klimczak (Rusocin).
6. Informacja
Sekcja dużą wagę przywiązywała do jak najszerszej informacji związkowej, tak skierowanej do członków „S”, do szkół, jak i do środowiska oświatowego – za pośrednictwem środków społecznego przekazu, mediów elektronicznych:
a. W sierpniu corocznie wydajemy „Biuletyn Sekcji” (w 2022 r. to już numer 24, w listopadzie 2022 r. został wydany numer specjalny, suplement do publikacji „Listopad ’80. Rzecz o strajku ludzi oświaty oraz służby zdrowia i kultury”), zawierający podstawowe informacje – ofertę Sekcji. Jedynie z uwagi na epidemię został wydany w grudniu 2020 r. Wszystkie są zamieszczane na str. internetowej Sekcji. W biuletynach przekazujemy informacje i podejmujemy różne tematy, takie jak:
- ocena pracy
- awans zawodowy
- urlopy zdrowotne
- regulaminy uzgadniane i opiniowane przez związki zawodowe
- opiniowanie arkuszy organizacyjnych
- zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
a także:
- informacja o stypendystach
- wykaz KZ/KM wchodzących w skład Sekcji (z aktualnymi tel., mailami)
- informacja: „Jak wstąpić do NSZZ „Solidarność?”
- władze Sekcji oraz dyżury członków Prezydium
- informacje inne: oferta biura prawnego, działu szkoleń, działu informacji.
Biuletyn nr 23 (2021 r.) zawiera także kalendarium – szersze rozwinięcie działań naszej Sekcji w okresie epidemii COVID-19, zamknięcia szkół i edukacji zdalnej. Biuletyn nr 24 (2022 r.) zawiera także działania Sekcji ws. pomocy uchodźcom z ogarniętej wojną Ukrainy. Biuletyn redaguje Wojciech Książek współpracując z Anną Kocik i Bożeną Brauer. Graficznie opracowuje każde wydanie Ryszard Kuźma z Działu Informacji ZRG.
b. Strona internetowa Sekcji www.solidarnosc.gda.pl/oswiata. Stało się szczególnie ważne w czasie epidemii i lockdownu. Dokonaliśmy na niej sporo zmian, jest na bieżąco aktualizowana. Podstawowe grupy problemów (foldery) to:
- Aktualności (czyli materiały, które zamieszczamy na bieżąco);
- Struktura Sekcji (czyli skład Prezydium i Rady Sekcji, Komisji Rewizyjnej, delegaci na WZD Sekcji i KS);
- Wykaz KZ/KM (zawiera aktualny wykaz adresowo-kontaktowy organizacji związkowych należących do Sekcji);
- Jak wstąpić do NSZZ „Solidarność”? (informacje, jak można przystąpić do „Solidarności” i korzyści z przynależności do Związku);
- Porady prawne (zawiera informacje o bezpłatnej pomocy prawnej oraz o zasadach kontaktu z prawnikami);
- Biuletyny Sekcji (zawiera Biuletyny z kilkunastu lat, w tym różne informacje o podejmowanych działaniach. Tam także znajdzie się treść Biuletynu nr 23 z 2021 r.);
- Historia oświatowej „Solidarności” (zawiera szeroki wachlarz różnych informacji o historii Sekcji, sprawozdania. Są materiały o strajku z jesieni 1980 roku w Gdańsku – w tym linki do przebiegu uroczystości 16 listopada 2022 r. – odsłonięcia tablicy, prezentacji 2 publikacji, Mszy Św. w Bazylice pw. Św. Brygidy, zapalenia zniczy na cmentarzu Srebrzysko, a także protokół ustaleń, informacje o mało znanych weryfikacjach nauczycieli w stanie wojennym, Apel Poległych – Ofiary Grudnia 1970, jest Kalendarium 40-lecia oświatowej „Solidarności” w Gdańsku i Ziemi Puckiej. Jest też apel o przekazywanie kolejnych materiałów);
- Odznaczenia, medale, nagrody (zawiera wykaz odznaczonych – z inicjatywy NSZZ „Solidarność”);
- Fundusz stypendialny NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, 1,5% z PIT (zawiera komunikat z finału XIX edycji, regulamin Funduszu, informację o możliwości wpłat i przekazania 1,5% z PIT na Fundusz);
- Odeszli… (zawiera nekrologi, wspomnienia o Zmarłych związanych z oświatową „Solidarnością”, w tym: o. Ryszarda Myśliwca, Barbary Bakun-Czyżykowskiej, mec. Bogumiła Soczyńskiego, Stefana Kubowicza, Danuty Nowakowskiej, Bronisława Sarzyńskiego, Romana Lewtaka).
c. Sukcesywnie wysyłane są zestawy informacji drogą mailową – zostało opracowanych i wysłanych 251 numerów NBO – Nieregularnego Biuletynu Oświatowego (w bazie adresowej Sekcji mamy zarejestrowanych około 3900 adresów, w tym odrębnie: struktury i członkowie „S”, JST w woj. pomorskim, większość mediów, szkoły). NBO-S z dopiskiem „S” trafia tylko do struktur „S”.
d. Zorganizowane zostały dwie konferencje prasowe, dotyczące głównie wynagrodzeń, na bieżąco rozsyłane są materiały do mediów. Więcej informacji o działalności Sekcji zamieszcza m. in. „Magazyn ZR”, IBIS. W sprawie promocji działań Sekcji staramy się także docierać do mediów regionalnych – telewizji, Radia Gdańsk, prasy. To zachęta, by IBIS był zamawiany dla wszystkich członków „S”.
e. Sekcja stosuje zasadę dokumentowania każdego spotkania, konferencji. Informacje zostają przekazywane do Komisji Zakładowych/Międzyzakładowych w postaci komunikatów, są zamieszczane na stronie internetowej, rozsyłane do mediów, samorządów, szkół.
f. Oferta Działu Informacji ZRG. KZ/KM korzystają z tekstów opracowanych przez Dział Informacji ZRG. Wysyłany jest miesięcznik „Magazyn”, można odbierać „Biuletyn” ścienny na tablice związkowe. Są wydawane ulotki, m. in. o formach działalności, porady prawne, kontakt z KM. Zachęcamy o zgłaszanie do Działu Informacji Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” indywidualnej woli otrzymywania Internetowego Biuletynu Informacyjnego Solidarności (IBIS). Zawiera szereg informacji bieżących, czasami prawnych, o dyżurach inspektorów PIP, ofercie Działu Szkoleń.
7. Finanse Sekcji
Rada Sekcji – zgodnie z Regulaminem Sekcji – podejmowała corocznie uchwały ws. przyjęcia wykonania budżetu i planu budżetu na rok następny. Pełna dokumentacja jest dostępna do wiadomości delegatów w siedzibie Sekcji, regularnie kontrolowana przez Komisję Rewizyjną. Etat (w wymiarze 4/5 – a od kwietnia 2021 – 3/5 ) sekretarki, częściowy koszt utrzymania biura, ponosi Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” (Wojciech Książek – członek Prezydium ZRG jest zatrudniony na 4/5 etatu).
Zgodnie z decyzją WZD z 2011 roku składka z KZ/KM wynosi 5% wpływów, z czego 0,40 zł miesięcznie od członka Sekcji odprowadzanych jest na Krajową Sekcję (to ok. 1/3 wpływów, czyli ok. 15 – 23 tys. rocznie).
Poprawy wymaga systematyczność przesyłania składek z niektórych komisji (co najmniej raz w kwartale). W sprawie KM, które nie wpłacały składek, działania postanowiła podjąć także Komisja Rewizyjna. W przypadku jednej – w marcu 2022 r. Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” podjął uchwałę o powołaniu Zarządu Komisarycznego (na wniosek Regionalnej Komisji Rewizyjnej).
Finansami Sekcji zarządza skarbnik – Anna Kocik.
8. Akcje protestacyjne
Uczestniczyliśmy w akcjach protestacyjnych organizowanych przez NSZZ „Solidarność”.
Przedstawiciele KZ/KM brali udział w manifestacji i w pikietach organizowanych przez NSZZ „Solidarność”:
- r. – 15.09. – pikieta pod MEN ws. wynagrodzeń. Główne ówczesne postulaty to:
- wzrost wynagrodzeń zasadniczych dla nauczycieli w wysokości 15% od 1 stycznia 2019 r.,
- zmiana systemu wynagradzania i systemu finansowania zadań oświatowych,
- usunięcie niekorzystnych przepisów dotyczących oceny pracy i awansu zawodowego nauczycieli.
2018 r. – grudzień – organizacja konferencji prasowej i przedstawienie pasków wynagrodzeń a także wizyty w pomorskich biurach parlamentarnych koalicji rządzącej.
2019 r. – 04.04. – pikieta pod Urzędem Wojewódzkim w Gdańsku ws. podwyżek dla pracowników sfery budżetowej.
8 kwietnia 2019 r. – rozpoczął się strajk w oświacie, do którego przystąpiła większość struktur „S” oświatowej w regionie gdańskim, w placówkach objętych sporem zbiorowym NSZZ „Solidarność” z pracodawcą. Wcześniej, w strajku okupacyjnym w Krakowie, udział brali także przedstawiciele „S” z Gdyni oraz z Gdańska. Żądania Związku były następujące:
- Podniesienie wynagrodzenia zasadniczego wszystkich pracowników, podobnie jak w sferze mundurowej, nie mniej niż o 650 zł od stycznia 2019 r. i o kolejne 15% od stycznia 2020 r.
- Likwidacja bezpłatnych godzin przez zapewnienie środków na wszystkie zajęcia pozalekcyjne prowadzone przez nauczycieli (wg stawek osobistego zaszeregowania).
- Usunięcie niekorzystnych zmian w przepisach dotyczących oceny pracy i awansu zawodowego nauczycieli.
Jeżeli chodzi o główne wnioski do działań Sztabu Protestacyjnego Sekcji Gdańskiej, to przyjęliśmy następujące:
- Skala napięcia w szkołach jest tak duża, że jeżeli nie znajdzie się jakieś satysfakcjonujące rozwiązanie, to STRAJK RUSZY Z NAMI LUB BEZ NAS.
- W tej sytuacji, mówiąc kolokwialnie, NIE WOLNO NAM ODSTAWIAĆ NOGI.
- Musimy robić w Sekcji co możliwe, aby służyć organizacjom zakładowym, ZAPEWNIAĆ OSŁONĘ PRAWNO-MERYTORYCZNĄ (nie zostawić je samym sobie).
Na zebraniu 9. kwietnia 2019 r. Rada Sekcji podjęła stanowisko, w którym zobowiązała Prezydium do podjęcia procedury odwołania Przewodniczącego KSOiW ze względu na brak kompetencji negocjacyjnych, ciągłe minimalizowanie żądań płacowych. Ostatecznym argumentem stało się podpisanie przez KSOiW 7 kwietnia 2019 r. w godzinach wieczornych porozumienia z Rządem, które nie było spełnieniem oczekiwań nauczycieli. Strajk się rozpoczął. W organizacjach należących do Sekcji Gdańskiej odeszło ok. 10 do nawet 40% członków, w tym część wybierając od razu drugi ZZ. Sekcja Gdańska starała się wspomóc informacyjnie, prawnie KZ/KM, uczestniczyć w spotkaniach KZ/KM (Sopot, Puck, Gdańsk). Działania formalne dotyczące odwołania przewodniczącego KSOiW zostały podjęte przez przewodniczącą KM Gdańsk i przewodniczącego Sekcji Gdańskiej przy wsparciu innych delegatów. WZD, które zostało zwołane na dzień 24.06.2019 r. nie odwołało Ryszarda Proksy z funkcji przewodniczącego (za odwołaniem było 51 gł., przeciw 55 gł.).
Aby zachować pamięć faktów, nie interpretacji, Sekcja opracowała 4 teksty – wnioski z tej trudnej, stresującej, narażającej na znaczne koszty osobiste akcji protestacyjnej (opracowany jest także dziennik strajku z 1993 r.). Zostały wysłane do władz KSOIW, KK oraz do KZ/KM wchodzących w skład naszej Sekcji (mogą zostać udostępnione delegatom). To:
- Tekst-opis strajku w oświacie z 2019 r.,
- Aneks-wnioski poufne ze strajku – do wiadomości władz „S”,
- Wykaz dokumentów prawnych,
- Wykaz dokumentów z czasu strajku.
Kolejne działania protestacyjne:
2021 r. – 09. 06. – manifestacja w obronie miejsc pracy w sektorze energetycznym.
2021 r. – 01. 07. – pikieta pod MEiN ws. wynagrodzeń i braku realizacji porozumienia z 7 kwietnia 2019 r.
2021 r – 14. 10 – Konferencja prasowa i odsłonięcie banneru na budynku „S’ w Gdańsku
ws. wynagrodzeń i zmian pragmatyki zawodowej nauczycieli.
Już w maju 2021 r. w Apelu ws. podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli proponowaliśmy przyjęcie planu tzw. dwóch kroków.
- Pierwszy to ustalenie jednorazowego wzrostu płac, który powinien nastąpić 1 września 2021 r. – a najpóźniej 1 stycznia 2022 r., gdyż jest on oczekiwany przez nauczycieli i pracowników szkół z uwagi na rosnącą inflację i z tym związane koszty utrzymania, jak i podwyżki realizowane w innych branżach, w tym o 8% w skali roku w sferze produkcyjnej.
- Drugi to ustalenie systemowego rozwiązania, które uniezależni płace w oświacie od doraźnych decyzji politycznych. Doprowadzi do rzeczywistego wzrostu płac, corocznej waloryzacji wynagrodzeń. Zarazem nie będzie przyczyną zwolnień nauczycieli z tego tytułu.
9. Pisma, uchwały, stanowiska i apele
WZD, następnie zaś Rada Sekcji, przyjęła szereg uchwał, stanowisk, apeli, listów regulujących zarówno sprawy organizacyjno-finansowe Sekcji, jak również dotyczące problemów oświatowych. To m. in. stanowiska ws.:
- obrony Karty nauczyciela,
- tzw. godzin karcianych, czyli dodatkowych niepłatnych 1-2 godzin tygodniowo,
- nakładów na oświatę,
- płac nauczycieli i płac pracowników administracji i obsługi szkolnej,
- nieuzasadnionej prywatyzacji szkół,
- nadmiernej liczebności uczniów w klasach/grupach,
- organizacji świetlic szkolnych,
- organizacji bibliotek szkolnych,
- wychowania patriotycznego,
- nadmiernej biurokracji szkolnej,
- emerytur nauczycielskich (stanowisko ws. przywrócenia art. 88 i 89 ustawy Karta nauczyciela przyjęto podczas WZD Sekcji Gdańskiej z 9 listopada 2021 r.).
W późniejszych pismach do Rady Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” zwracaliśmy się z pytaniami o stopień ich realizacji. Kierowaliśmy także pisma o:
- rozstrzygnięcie problemu zatrudniania nauczycieli na czas określony (zatrudnionych po 1 września danego roku) do 31 sierpnia następnego roku,
- ustalenia ws. dodatku za wychowawstwo (300 zł) dla nauczycieli przedszkoli,
- przyjęcie korzystnych dla nauczycieli rozstrzygnięć ws. zapłaty za godziny ponadwymiarowe m. in. za czas rekolekcji, początek roku szkolnego, Dzień Edukacji Narodowej,
- przyjęcie korzystnych dla nauczycieli rozstrzygnięć ws. uśredniania godzin w szkołach ponadpodstawowych (klasy maturalne, gdy praktyki zawodowe), ale także w sytuacji łączenia etatu lub realizacji godzin ponadwymiarowych w różnym wymiarze pensum (np. 9/18 i 15/30).
- potrzebę wydania interpretacji ws. awansu zawodowego – np. stażu na nauczyciela mianowanego w okresie przejściowym.
- przyjęcie wykazu problemów, które organy prowadzące lub dyrektorzy szkół/placówek oświatowych są zobowiązani a/ uzgadniać, b/ opiniować ze związkami zawodowymi i ew. tryb odwoławczy organizacji związkowych. Problem ten pojawił się w trakcie zmian regulaminów wynagrodzeń.
- ostrożność wobec projektu „Edukacja dla wszystkich” – ramy rozwiązań legislacyjno-organizacyjnych na rzecz wysokiej jakości kształcenia włączającego dla wszystkich osób uczących się”, czyli tzw. edukacji włączającej (krytyczne wobec proponowanych zmian struktury polskiego szkolnictwa specjalnego).
Kierowaliśmy do KSOiW także pisma o interwencje w MEiN w sprawach związanych z edukacją on-line.
10. Działania w czasie epidemii
Nowym, niezwykle złożonym problemem były wyzwania edukacyjne w czasie epidemii – jej pierwszej fali i zamknięcia szkół od 25 marca 2020 r. i jej drugiej fali oraz zamknięcia szkół w październiku 2020 r. Sekcja starała się organizować pracę; prezydia Sekcji, spotkania Rady Sekcji odbywały się w trybie zdalnym. Starała się także reagować na różne problemy z tym związane. W pismach Sekcja wyrażała zaniepokojenie niezadowalającym stanem gotowości do pracy on-line (brak sprzętu, oprogramowania, szybkich łącz internetowych, właściwego przygotowania nauczycieli, rodziców, dzieci).
- Opracowaliśmy opinię prawną ws. wypłaty wynagrodzenia nauczycieli i pracowników administracji i obsługi za czas niewykonywania pracy w szkołach z powodu epidemii koronawirusa (opracowany wzór pisma do dyrektorów ws. gotowości do pracy).
- Wysłaliśmy pismo do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, w związku z epidemią koronawirusa, w którym zwrócono się o wypłacanie wynagrodzeń w całości łącznie z godzinami ponadwymiarowymi i to nie tylko od 25 marca 2020 r., ale również wcześniej, czyli od 12 marca 2020 r. Skierowano prośbę o przekazanie apelu do dyrektorów ws. reorganizacji pracy pracowników administracji i obsługi.
- Skierowaliśmy do KZ/KM projekt pisma do Kuratorium – skargi na bezprawne działania-zalecenia dyrektorów w czasie epidemii.
- Opracowaliśmy projekt pisma-skargi do organów prowadzących, Kuratorium w sytuacji, gdy projekt organizacji szkoły na rok szkolny 2020/2021 nie był przekazany w trybie określonym przez prawo oświatowe i związkowe (łącznie z opinią prawną dotyczącą tzw. anonimizacji arkuszy organizacji szkół jako naruszenie prawa).
- Przygotowaliśmy projekt pisma-wystąpienia Komisji Zakładowych/ Międzyzakładowych do Oddziałów Państwowej Inspekcji Pracy w sytuacji zastrzeżeń dotyczących wypłat wynagrodzeń dla nauczycieli, pracowników administracji i obsługi szkolnej.
- Wysłaliśmy pismo do Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” – zapytanie o rozmowy z MEN ws. przygotowań i zabezpieczeń dzieci oraz pracowników placówek oświatowych w związku z planowanym rozpoczęciem zajęć opiekuńczych w czasie epidemii.
- Przygotowaliśmy opinię do art. 50 i 55, zawartych w projekcie 3.0 ustawy antykryzysowej (tarczy), w której znalazły się propozycje zmian w ustawie Karta nauczyciela (awans zawodowy, urlopy wypoczynkowe). Dzięki NSZZ „Solidarność” udało się zablokować niekorzystne zmiany w KN.
- Przygotowaliśmy projekt wystąpienia KZ/KM do organów prowadzących o uznanie pracy zdalnej nauczycieli jako pracy w warunkach trudnych i przeznaczenie zaoszczędzonych środków w funduszu wynagrodzeń przedszkoli, szkół i placówek oświatowych na zwiększenie dodatków motywacyjnych nauczycieli.
- Opracowaliśmy ankietę ws. wynagrodzeń, do wypełnienia przez poszczególne KZ/KM.
- Podjęliśmy wobec gminy Szemud działania interwencyjne ws. wypłacania nauczycielom jedynie pensji zasadniczych (bez wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe).
- Zaapelowaliśmy do organów prowadzących i dyrektorów o wypłatę wynagrodzenia nauczycielom – zgodnie ze stopniem awansu i wykształceniem, którzy byli zobligowani do prowadzenia konsultacji. Zwracaliśmy uwagę, że nauczyciele realizowali je dodatkowo, ponad swoje pensum.
- Poparliśmy apele do Ministra Edukacji i Nauki ws. objęcia rządowym wsparciem (500 zł na sprzęt komputerowy) nauczycieli oddziałów przedszkolnych. W naszej ocenie to wsparcie w czasie tak dużych wyzwań związanych z pandemią, powinno dotyczyć wszystkich nauczycieli niezależnie od typu placówki oświatowej.
- Przygotowaliśmy projekt pisma, z którym mogły występować organizacje związkowe do dyrekcji szkół o zabezpieczenie w środki ochrony osobistej.
- Przygotowaliśmy zestaw pytań o informacje ws. redukcji zajęć (planów nauczania) w szkołach już po okresie ich zaopiniowania w kwietniu br. i do 30 września przez związki zawodowe. Zebraniem tych informacji chcieliśmy uprzedzić ewentualne redukcje przy tworzeniu projektów organizacji pracy szkół.
- Apelowaliśmy w stanowisku ws. szczepień pracowników szkół, aby podjąć wszelkie możliwe działania mające na celu przyspieszenie dobrowolnych szczepień przeciw COVID-19.
- Przedstawiliśmy informacje dotyczącego corocznego obowiązku opiniowania przez związki zawodowego projektów decyzji organów prowadzących ws. doskonalenia zawodowego nauczycieli (obowiązek ten wynika z art. 70a ustawy Karta nauczyciela).
- Przekazaliśmy informacje i przykłady pism dotyczących opiniowania projektów organizacji szkół na rok szkolny 2021/2022 (10 dni roboczych).
- Przedstawiliśmy w piśmie do KSOiW uwagi do rozporządzenia MEiN z 3 lutego 2021 r. – powierzanie stanowisk dyrektorom szkół i wniosków wynikających z w/w aktu prawnego. Podkreślaliśmy negatywną ocenę braku konsultacji projektu ze związkami zawodowymi, wykreślenie ich z procesu opiniowania. Podkreślaliśmy znaczenie konkursów, negatywnie oceniono powierzanie funkcji dyrektora na 5-letnią kadencję bez konkursu.
- Wystosowaliśmy apel ws. jak najszybszego szczepienia wszystkich pracowników szkół, nie tylko nauczycieli.
- Apelowaliśmy o: zapłaty za czas konsultacji, umożliwienie skorzystania z 500 zł na refundację zakupu sprzętu komputerowego także dla nauczycieli przedszkoli, refundowania kosztów zakupu okularów (łącznie z opracowaniem wzoru wystąpienia przez danego nauczyciela).
To był ogromnie trudny i stresujący czas. Oby już nie wrócił w wymiarze pełnego lockdownu, edukacji on-line i hybrydowej. Należą się tym większe podziękowania wszystkim, którzy pomimo obawy i ryzyka starali się wspierać rodziny w czasach pandemii. Otwarte szkoły, edukacja stacjonarna to powrót energii życia, powrót do normalności w wymiarze rodzinnym, publicznym.
11. Pomoc Ukrainie
24 lutego 2022 r., czyli początek inwazji Rosji na Ukrainę, w sposób szczególny wpłynął na oceny i decyzje NSZZ „Solidarność”. Już 26 lutego Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” przejęła stanowisko popierające mieszkańców zaatakowanej Ukrainy. Potępił agresję Rosji na Ukrainę Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” w apelu z 7 marca 2022 r., podejmując jednocześnie decyzje o:
- zbiórce finansowej na rzecz pomocy Ukrainie (wpłat na specjalne konto dokonywały osoby indywidulane, organizacje związkowe, sekcje branżowe – wpłaty dokonała także nasza Sekcja),
- zbiórce darów dla uchodźców (żywność, ubrania, środki czystości i higieny osobistej),
- otwarciu punktu recepcyjnego w siedzibie NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, co nastąpiło formalnie, w porozumieniu z Wojewodą Pomorskim i Caritasem, 11 marca 2022 r.
W dwóch salach konferencyjnych umieszczonych zostało ok. 50 łóżek. Punkt był czynny do 10 czerwca 2022 r. Łącznie przebywało w nim ok. 1200 kobiet, głównie matek z dziećmi. Opiekę nad nimi, oprócz pracowników urzędu wojewódzkiego, policji, sprawowało ok. 150 wolontariuszy (po pracy, dyżury ośmiogodzinne), z których większość to członkowie NSZZ „Solidarność”. W dużej części byli to członkowie oświatowych organizacji związkowych.
Z funduszu pomocy sfinansowane zostały 4 stypendia dla uczniów z Ukrainy w ramach Funduszu Stypendialnego NSZZ „Solidarność”. W lutym 2023 roku Zarząd Regionu Gdańskiego podjął uchwałę o przekazaniu, za pośrednictwem „Caritasu”, kwoty 50 tys. zł na pomoc Ukrainie. Działania te, realizujące w praktyce biblijną ideę solidarności międzyludzkiej (Jedni drugich brzemiona noście), były dobrze odbierane przez naszych członków, ale też szerzej, w społeczeństwie.
12. Podsumowanie – wnioski na kolejne lata, podziękowania
Obecna kadencja należała do najtrudniejszych m. in. z uwagi na problemy wyborcze Sekcji w 2018 r., strajk oświatowy w 2019 r., epidemię i lockdown w szkołach w latach 2020-2022, wojnę na Ukrainie i związane z tym problemy, w tym wysoką inflację. Do tego wykazu należy dodać trudności z rzeczywistym DIALOGIEM z władzami Ministerstwa Edukacji i Nauki. Przykładem jest propozycja ministra Przemysława Czarnka z 18 maja 2021 r. podwyższenia pensum o 2 godz. i 4 godz. tygodniowo do dyspozycji dyrektora, by kilka miesięcy później, 21 wrześniu 2021 r. zaproponować podwyższenie o 4 godz. pensum w przypadku niektórych przedmiotów (WF, plastyka, muzyka) i zwiększenia aż do 8 godzin do dyspozycji dyrektora (inne proponowane ograniczenia to m. in. likwidacja świadczenia urlopowego, zmniejszenie wymiaru urlopu wypoczynkowego, zmniejszenie dodatku wiejskiego, likwidacja świadczenia na start, likwidacja dodatku uzupełniającego w przypadku nieosiągania średnich wynagrodzeń). Sprzeciwialiśmy się tym propozycjom tym bardziej, że nie zawierały dodatkowych środków na nowe zadania, SYSTEMU corocznego naliczania płac nauczycielskich, ani realnego programu osłonowego dla nauczycieli zagrożonych utratą pracy. Te projekty podważały zaufanie niezbędne w negocjacjach i dialogu.
Część spraw podejmowanych w stanowiskach, apelach, wnioskach podczas WZD w 2018 roku zostało zrealizowanych:
– ws. nauczycieli bibliotekarzy na nasz wniosek odbyła się ogólnopolska konferencja, w organizacji której brali udział członkowie KM. Materiały i wnioski zostały przekazane do MEN,
– ws. zmian w Karcie nauczyciela dotyczących wydłużenia ścieżki awansu zawodowego i zmiany oceny pracy nauczyciela – Ministerstwo wycofało się z tych zmian,
– ws. zwiększenia środków na dodatki dla nauczycieli – w wyniku negocjacji dodatki zostały zwiększone w 2019 r.
Wciąż czeka na realizację postulat najważniejszy – zmiana systemu wynagrodzeń nauczycieli związana ze znaczącymi podwyżkami w oparciu o przeciętne wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Z perspektywy związkowej niezwykle ważnym postulatem pod kierunkiem władz krajowych „S” jest przyjęcie strategii, planu działań na rzecz realizacji różnych postulatów (podstawą może być Uchwała programowa, którą WZD Sekcji Gdańskiej przyjęło 17 kwietnia 2018 r.). Mogłaby ona poprzedzać zawarcie strategicznej umowy edukacyjnej.
Widać, że trudnych wyzwań jest nadal sporo. W ich obliczu potrzebna jest systematyczna działalność związkowa, respektowanie etycznych zasad współdziałania. Wymaga to współdziałania Sekcji z KM/KZ, docierania przez ich Koła do szkół, do pracowników oświaty. To właśnie od aktywności przewodniczących i członków KM/KZ, Kół zależy, jak odbierają nas nasi członkowie i osoby, które zastanawiają się nad przynależnością do Związku.
Jako Sekcja staraliśmy się podejmować różne inicjatywy, nie dublować wprost form działalności przypisanych statutowo KM/KZ i Kołom. Jest to możliwe dzięki dużej aktywności zdecydowanej większości przewodniczących i ich współpracowników. Niestety, nie wszystkie zobowiązania, wnioski dotyczące działalności w bieżącej kadencji zostały do tej pory zrealizowane, w tym szczególnie działania prowadzące do rozwoju Związku.
Aby zintensyfikować działania struktur „S” na początku nowej kadencji, w porozumieniu z mec. Przemysławem Sapórem, Sekcja opracowała przykład pisma do organów prowadzących, dyrektorów szkół, przypominającego kompetencje struktur „S”. Prosimy, by wykorzystać i przekazać, wraz z komunikatami powyborczymi, do w/w adresatów. Opracowany został także informator „Kroki przewodniczego KZ/KM”.
To ważne, że udaje się nam solidarnie współpracować z Zarządem Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” i personalnie z jego przewodniczącym – Krzysztofem Doślą, bez czego szereg działań, inicjatyw, które podejmowaliśmy, nie byłoby możliwych do zrealizowania. Serdecznie dziękuję za to współdziałanie.
W imieniu Sekcji chciałbym wszystkim osobom angażującym się w działalność „Solidarności” oświatowej w naszym regionie serdecznie podziękować, w tym:
- członkom Rady Sekcji,
- Komisji Rewizyjnej,
- Delegatom na WZD naszej Sekcji (a za ich pośrednictwem także członkom Komisji Kół w szkołach, gdzie odbywa się codzienna, trudna działalność związkowa).
W sposób szczególny chciałbym podziękować członkom Prezydium Sekcji, którzy na swoich barkach dźwigali ogrom zadań, które podejmowaliśmy, tym bardziej w okresie strajku z 2019 r., w okresie epidemii, w czasie tak dużego stresu związanego z wojną u rubieży Polski. Wszystkim dziękuję za wszelką pomoc, wsparcie i współpracę.
Uwaga końcowa: Niedawno przyjęliśmy w Sekcji Apel ws. Jana Pawła II. Stanęliśmy w obronie dorobku osoby, która tyle zrobiła dla Polski, Europy, świata. Ale też zwracaliśmy uwagę na zagrożenia wynikające z ataku na autorytety, polską historię w procesie wychowania szczególnie młodego pokolenia. Nasze życie rodzinne, społeczne, funkcjonowanie szkół, powinno być oparte na trwałych, silnych fundamentach wartości i patriotyzmu. Dotyczy to także działań członków i struktur NSZZ „Solidarność”. Czego nam wszystkim życzę.
W imieniu Międzyregionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku,
Wojciech Książek, przewodniczący