11 listopada 2018 r. minęło 100 lat od odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą. Na pewno znaczący wkład w utrzymanie polskości mieli nauczyciele, wychowawcy, jak ci we Wrześni, walczący o język polski w szkole, o krzyże w klasach.

Chcieliśmy i chcemy, jako Sekcja upamiętnić ten wysiłek pokoleń, proponując przygotowanie i zawieszenie na Placu Solidarności w Gdańsku specjalnej tablicy na murze. Ustalenia z Miastem Gdańsk trwają (niestety, nie ma do tej pory zgody na zawieszenie tablicy). Proponowana treść to:

Pamięci polskich nauczycieli i pracowników oświaty,
w tym organizatorów strajku w listopadzie 1980 roku w Gdańsku
oraz represjonowanych, zwalnianych z pracy w stanie wojennym.

Chcieliśmy w tej propozycji treści ująć i stulecie, i strajk ludzi oświaty w dniach 7-17 listopada 1980 roku w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Podpisane wówczas porozumienie z ponad 150 ustaleniami, odegrało ważną rolę w przekształcaniu polskiej oświaty. To z owych uzgodnień powstał tekst ustawy Karta Nauczyciela. I chociaż przyjęty przez Sejm na początku stanu wojennego – 26 stycznia 1982 r. (też by uspokoić nastroje w szkołach), to jest ten dokument swoistym dzieckiem środowisk solidarnościowych. Także ustawa o systemie oświaty, którą udało się przyjąć już w 1990 roku zawiera szereg odniesień do zapisów, postulatów z jesiennego strajku z 1980 roku. Wielkie podziękowania i pamięć wszystkim, którzy do tego doprowadzili.

Jak piszemy w specjalnej uchwale, Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku w setną rocznicę Niepodległości Rzeczpospolitej składa hołd i podziękowania wielu pokoleniom wspaniałych polskich nauczycieli-wychowawców. Cześć Wam i chwała.

Zwracamy się także z apelem do KZ/KM, do osób prywatnych o przesyłanie/przekazywanie materiałów z tym związanych:

1. już opracowanych i wydanych materiałów,
2. nowych opracowań,
3. dokumentów, zdjęć (po ich zeskanowaniu – gwarantujemy oddanie oryginałów),
4. materiałów innych.

Byłoby cenne, gdyby w to działanie włączyły się szkoły – grupy uczniów z opiekunami, aby przeprowadziły wywiady, zebrały pamiątki – objętość, załączony materiał ilustracyjny, zestaw pytań dotyczący opisu tamtych wydarzeń, ich oceny po latach – pozostają do decyzji ich autorów. To ważne, bo zanika pamięć, odchodzą uczestnicy tych wydarzeń. A wspomnień, materiałów jest wiele, jak to, że w jednej ze szkół w Sopocie, gdy jesienią 1980 roku organizowane zebrania założycielskie „S” – dyrekcja wyłączała… światło w szkole…

Na specjalnie założonej podstronie internetowej Sekcji już znajduje się m. in. galeria zdjęć, wspomnienia. Będziemy ją sukcesywnie uzupełniać.

Pamiętajmy o słowach, które święty Jan Paweł II skierował do delegacji Solidarności w Watykanie 11 listopada 2003 r.: „Solidarność nie może zaniedbać troski o tę historię tak bliską, a równocześnie już odległą…”. To zobowiązanie.

Wojciech Książek, przewodniczący Sekcji Gdańskiej