Podczas obrad Rady:

1. Projekt zmian w Karcie Nauczyciela przedstawił mec. Tomasz Gryczan. Bożena Brauer przedstawiła projekt uwag przygotowany przez Prezydium Sekcji. W dyskusji nad nowymi rozwiązaniami ws. powoływania dyrektorów szkół, przedszkoli, członkowie Rady zwracali uwagę na częsty brak zainteresowania pełnieniem tego rodzaju coraz bardziej odpowiedzialnych i czasochłonnych funkcji. Rada zdecydowała, że w punkcie dotyczącym nowych propozycji powierzeń stanowisk dyrektorskich w szkołach, przedszkolach, w opinii Sekcji powinien być jasny zapis, że dyrektorzy są wyłaniani w drodze konkursu (co 5 lat). Sekcja powinna domagać się także wpisania prawnego wymogu przedstawienia realizacji zgłoszonej koncepcji rozwoju szkoły pod koniec mijającej kadencji.

• Odbyło się  spotkanie z p. Katarzyną Antoniewicz – Sędzią Sądu Okręgowego, przewodniczącą Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Głównym tematem spotkania była sprawa godzin nadliczbowych. 26 lutego Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego wydała bardzo ważną uchwałę dla nauczycieli i organów prowadzących szkoły (sygn. III PZP 3/24). Chodzi o prawo nauczycieli do wynagrodzenia za nadgodziny, które od lat budzi kontrowersje.  Zgodnie z Kartą nauczyciela, nauczyciel  pracuje 40 godzin tygodniowo, w tym ma co do zasady 18 godzin przy tablicy, czyli pensum. Karta nauczyciela nie przewiduje więc, by nauczyciel pracował w godzinach nadliczbowych, czyli ponad 40 godzin tygodniowo. Chodzi o godziny, których nie można zaliczyć do zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, jak np. wyjazdy na wycieczki, wyjścia do teatru. Nadal nie ma jeszcze uzasadnienia do uchwały. Członkowie Rady zwracali uwagę na problemy z rozliczaniem wycieczek szkolnych, pracy w godzinach nocnych, projektów europejskich, pracą w domu. W połączniu z trudnościami wychowawczymi grozi to odejściem od tak ważnej formy działań kształcąco-wychowawczych, którą są wycieczki. Sędzia przypominała, że wyjazdy wiążą się z poleceniem pracodawcy – dyrektora, że ważne jest dokumentowanie swego czasu pracy. Zwróciła uwagę, że w przypadku naruszenia praw pracowniczych trzeba mieć odwagę dochodzenia swoich praw na drodze sądowej.

• Anna Kocik, koordynator konkursu, przedstawiła ostatnie działania dotyczące przygotowań do Wojewódzkiego Konkursu Plastycznego z ok. 45-lecia NSZZ „Solidarność”, w tym pisma do dyrekcji szkół. W materiałach członkowie Rady otrzymali plakat informujący o konkursie. Termin składania prac do 5 maja br. Finał zaplanowany jest na 12 czerwca br. w Sali BHP, podczas WZD Regionu Gdańskiego.

• Rada Międzyregionalnej Sekcji podjęła uchwałę o zwołaniu Walnego Zebrania Delegatów Międzyregionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” na 21 października br.

•  Barbara Kamińska  przedstawiła informacje o planie Kuratorium Oświaty likwidacji Delegatury w Tczewie. Barbara Kamińska, członek Rady Sekcji, radna powiatu tczewskiego, przedstawiła treść interpelacji w tej sprawie. Szczególne kontrowersje wywołuje plan przypisania (np. awansu zawodowego) szkół z powiatu tczewskiego i starogardzkiego do Delegatury w Kościerzynie. Rada postanowiła, że zwróci się do KM z powiatów: kwidzyńskiego, malborskiego, nowodworskiego, starogardzkiego, sztumskiego, tczewskiego o opinię w tej sprawie.

• Bożena Brauer przedstawiła aktualną ofertę szkoleniową:

• w tym przygotowania do szkolenia członków z oświatowej Solidarności, które odbędzie się 11-13 kwietnia w Jastrzębiej Górze,
• szkolenie on-line, temat: „Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli”, które będzie prowadził mecenas Tomasz Gryczan, 28 kwietnia, godz. 16.30.
• szkolenia unijne dla członków „S” .

Bożena Brauer zaapelowała do przedstawicieli szkół ponadpodstawowych o pomoc w przeprowadzeniu badania ankietowego wśród uczniów ostatnich klas dotyczącego stanu wiedzy na temat związków zawodowych. Jest ono realizowane w ramach projektu unijnego „Razem bezpieczniej! Vademecum nowoczesnego działacza związkowego”.

7. W sprawach różnych  zostały omówione następujące sprawy:

• Droga Krzyżowa – 4 kwietnia 2025 r. Przewodnicząca Sekcji przekazała podziękowania za udział, szczególnie przedstawicieli KM Gdańsk. W jej trakcie członkowie Sekcji (stacja XIII) nieśli Krzyż, rozważania czytała Ewa Rocławska.
• Praca w KO w komisji ds. przyznania Medalu KEN – uwagi do składanych wniosków przedstawiła Ewa Rocławska, która uczestniczyła w ostatnich posiedzeniach Komisji, przedstawiła wybrane uwagi do składanych wniosków, w tym brak należytej staranności ich wypełnienia przez niektórych wnioskodawców. 
• Biuletyn Sekcji na rok szk. 2025/26 – Bożena  Brauer zaapelowała o zgłaszanie uwag, tematów do Biuletynu, który będzie wstępnie składany w czerwcu br.
• 1,5% od podatku na poczet Fundacji „Solidarni Dzieciom i Seniorom”, KRS -0000337122. – Wojciech  Książek zaapelował o odprowadzanie 1,5% od podatku jeszcze za 2024 r. Wskazał na ciekawą wypowiedź darczyńcy funduszu red. A. Liberadzkiego w miesięczniku „Magazyn”. Poprosił także o wsparcie KZ/KM uczniów, którzy planują złożenie wniosku stypendialnego – termin składania upływa 20 lipca br. Zwrócił także uwagę na znaczenie wymogu załączenia pracy nt. Moje spotkanie z ludźmi NSZZ „Solidarność”. Zaapelował, by wskazywać kandydatom do stypendiów szczególnie tzw. cichych bohaterów drogi do Wolnej Polski tym bardziej, że w tym roku mija 45 lat od powstania NSZZ „Solidarność”.
• Kolejne obrady Rady – 3  czerwca 2025 r.

Przewodnicząca Bożena Brauer złożyła w imieniu Prezydium Sekcji życzenia Wielkanocne członkom Rady Sekcji. Zaapelowała o przekazywanie załączonych życzeń do szkół i przedszkoli.

 Bożena Brauer, przewodnicząca Sekcji

Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw

Rada Międzyregionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku, zgłaszając swe uwagi i wnioski do projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, zwraca uwagę, że powstał on między innymi dzięki zaangażowaniu w pracę zespołów przy Ministerstwie Edukacji Narodowej przedstawicieli Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” i innych związków zawodowych. To ważne, gdyż projekt ten stanowi realizację części stanowisk Walnego Zebrania Delegatów KSOIW w maju 2023 roku, podczas którego przyjęto m. in.:

• Stanowisko ws. nagród jubileuszowych.
• Stanowisko ws. tzw. uśredniania wynagrodzenia nauczycieli.
• Stanowisko ws. ujednolicenia pensum nauczycieli przedmiotów zawodowych.

Ponadto jest to częściowa realizacja postulatów zawartych w uchwale programowej WZD KSOiW:

• Likwidacja niepłatnych zastępstw w oświacie (np. pedagodzy, nauczyciele świetlic, nauczyciele bibliotekarze, psycholodzy, nauczyciele wspomagający, itd.);
• Uregulowanie wypłaty wynagrodzeń za godziny ponadwymiarowe, tak by organy prowadzące nie mogły wprowadzać wątpliwych prawnie i niekorzystnych dla nauczycieli przepisów;
• Zmiany przepisów dotyczących wypłaty nagród jubileuszowych, aby były one na takim samym poziomie jak w ustawie o pracownikach samorządowych:

A także jest to częściowa realizacja stanowiska KSOiW dotyczącego możliwości skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia  w przypadku, gdy nauczycielowi brakuje mniej niż rok do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury.

Jeżeli chodzi o uwagi szczegółowe, przedstawiamy je w kolejności  wynikającej ze szczegółowej charakterystyki proponowanych zmian w Uzasadnieniu projektu ustawy:

Ad.2 Doprecyzowanie obowiązków mentora

Przepisy zwiększają zadania mentora, brak odniesienia do wynagrodzenia za tę dodatkową, odpowiedzialną i czasochłonną pracę.

Ad.9 Ochrona przedemerytalna

Proponuje się, żeby nie można było wypowiedzieć stosunku pracy na 4 lata przed nabyciem praw emerytalnych. Dopuszcza się jednak wypowiedzenie takiego stosunku pracy w przypadku otrzymania negatywnej oceny pracy przez nauczyciela. W praktyce dyrektor, aby rozwiązać stosunek pracy będzie dokonywał oceny negatywnej i rozwiązywał stosunek pracy z nauczycielem w okresie 4 lat przed emeryturą. (Mieliśmy podobny przypadek 2 lata temu w Gdańsku, gdzie dyrektor grożąc  negatywną oceną pracy i komisją dyscyplinarną zmusił nauczyciela do rezygnacji z pracy. Dzięki naszej interwencji wycofał się z takich działań).

W przypadku całkowitej likwidacji szkoły nauczyciel powinien mieć prawo pierwszeństwa (o ile jest taka możliwość) do przeniesienia służbowego do innej placówki.

Ad. 10  Uregulowanie wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe

Karta nauczyciela częściowo wprowadza regulację należności za godziny ponadwymiarowe. I tak wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe będzie przysługiwać, gdy:

1. nauczyciel zamiast przydzielonych godzin zajęć realizuje inne zajęcia opiekuńcze i wychowawcze przydzielone przez dyrektora (np. wycieczki, zawody, konkursy itp.),
2. niezrealizowanie zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania nie leży po stronie nauczyciela (a nauczyciel był gotów do ich realizacji).

Ustawa KN reguluje również wypłatę za godziny ponadwymiarowe w tygodniach, w których nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim lub występują dni ustawowo wolne.

Przyjęte rozwiązania nie rozstrzygają wszystkich problemów związanych z wypłatą za godziny ponadwymiarowe np. początek roku szkolnego, rekolekcje, DEN, przerwa świąteczna itp. Są jednak dobrym początkiem regulacji tych kwestii. Nie regulują też wypłaty wynagrodzeń za godziny nadliczbowe, mimo uchwały Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów.

Ad.16 Godziny ponadwymiarowe dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu…

Przydzielanie nauczycielom praktycznej nauki zawodu godzin ponadwymiarowych przekraczających określony w art.35 ust.1 ustawy- KN za ich zgodą  podyktowane jest koniecznością zaspokojenia braków kadrowych w szkolnictwie zawodowym. To środek doraźny, narażający dodatkowo nauczycieli praktycznej nauki zawodów na naciski ze strony dyrektorów, aby wyrażali zgodę na takie nadgodziny nawet  w przypadku, kiedy ich nie chcą. Należałoby stworzyć atrakcyjną ofertę pracy dla w/w nauczycieli, a przede wszystkim ujednolicić zasady ich zatrudniania i zrównać ich przywileje i obowiązki z przywilejami innych nauczycieli (np. dodatek motywacyjny, wymiar urlopu, prawo do wychowawstwa itp.).

Ad.17 Rozliczanie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których  plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego

Organ prowadzący będzie określał zasady rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć tylko dla nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć w pewnych okresach roku szkolnego nie wyczerpuje obowiązującego tych nauczycieli tygodniowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych. Solidarność  postulowała całkowite odejście od tego zapisu w KN.

Ad.18 Rozszerzenie uprawnień nauczycieli w zakresie nagrody jubileuszowej

Nauczyciele już od wielu lat oczekiwali na zrównanie uprawnień nauczycieli z pozostałymi grupami pracowniczymi w zakresie nagrody jubileuszowej. 300% za 40-letni staż pracy i 400% za 45-letni staż  są szczególnie pożądane obecnie, gdy w szkołach pracują często nauczyciele po osiągnięciu wieku emerytalnego i z bardzo długim stażem pracy. Być może zachęci to nauczycieli do pozostania w stosunku pracy, aby otrzymać nagrodę jubileuszową za 40 lub 45 lat pracy. Niestety, ustawodawca nie bierze pod uwagę tych nauczycieli, którzy legitymują się takim stażem przed 31 grudnia 2025 r. i nadal pracują.

Ad.20 Umożliwienie nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia

Przywrócenie art. 88 KN uniemożliwiło wielu nauczycielom skorzystanie z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia, mimo że zamierzali przejść na emeryturę w wieku powszechnym. Proponowane zmiany częściowo zmieniają sytuację, gdyż przepis pozwoli skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia, gdy do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową. Niestety, nie uwzględniono przeprowadzenia zaleconego leczenia w przypadku: choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej, choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę.

Ad.22 Komisje dyscyplinarne

Klauzula o braku możliwości powierzania przez wojewodę  kuratorom prowadzenia i nadzorowania KD i pracy rzecznika dyscyplinarnego nie rozwiązuje problemów związanych z funkcjonowaniem tychże komisji. W tej sprawie potrzebne są szczegółowe, przemyślane rozwiązania i przepisy, ograniczające koszty (wynikające np. z oddelegowani członków KD do udziału w posiedzeniach, zastępstw za nich i inne) obwinionych związane z funkcjonowaniem  KD i co ważniejsze chroniące dobrostan nauczyciela.

Ad.23 Korzystniejsze ukształtowanie odpraw przysługujących nauczycielom w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

6-miesięczna odprawa po dwudziestu latach pracy była również oczekiwana przez środowisko nauczycielskie. Wątpliwości budzi zmniejszenie odprawy z 6 do 3 miesięcznej wynikającej z art. 20 Karty Nauczyciela w przypadku zbiegu z odprawą emerytalną.

Ad.25 Przedłużenie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki do 10 lat bez konkursu

Zakłada taką możliwość po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców, Rady Pedagogicznej a pomija opinię związków zawodowych, co stanowi ograniczenie dotychczasowych uprawnień związków działających w oświacie. Związki jako przedstawiciel pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych stanowią  gwarancję obiektywnej, całościowej oceny pracy i przestrzegania praw pracowniczych przez dyrektora jako pracodawcy. Odebranie związkom zawodowym działającym na terenie placówki  możliwości opiniowania pracy dyrektora przed przedłużeniem okresu powierzenia dyrektorowi stanowiska może mieć wpływ na warunki pracy i przestrzeganie praw pracowniczych.

Jednocześnie przypominamy, że Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” niejednokrotnie zwracała uwagę, że podstawą wyboru dyrektorów szkół, przedszkoli powinny być konkursy. Proponujemy, aby wprowadzić prawny wymóg przedstawienia przez dyrektora realizacji zgłoszonej koncepcji rozwoju szkoły pod koniec mijającej kadencji.

Pozytywnie oceniamy szczególnie:

1.Skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego posiadającego wymagane kwalifikacje na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego.

14. Wyeliminowanie przypadków przydzielania nauczycielom zastępstw za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym powinni oni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.

15.Ujednolicenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe.

24.Rozszerzenie grupy nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

w imieniu Rady Sekcji,

Bożena Brauer, przewodnicząca Sekcji