Młodzieżowe Słowo Roku 2023, cz. 1

„Rel” to zwycięzca w roku 2023 w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku, w którym oddano ponad 140 tysięcy głosów. Co to słowo oznacza? Jakie wyrazy znalazły się w finałowej dwudziestce? Które słowo zostało wyróżnione?

W ósmej edycji plebiscytu – organizowanego przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim – użytkownicy języka wybrali słowo „rel”. Celem tego konkursu jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. Przy czym, jak informują organizatorzy, młodzieżowe słowo roku nie musi być nowe, slangowe ani najczęściej używane w danym roku. 

Znaczenie i pochodzenie wyrazu rel

Słowo rel oznacza aprobatę tego, co mówił przedmówca i jednocześnie wskazuje na zgodną współpracę uczestników dialogu. Używane jest zamiast sformułowań: „czuję to samo”, „zgadzam się z tobą”, „potwierdzam”, „racja”. Rel wywodzi się z języka angielskiego – od relatable znaczącego: ‘możliwy do powiązania z tematem’.

Co ciekawe,  „rel” nie jest neologizmemroku 2023, słowo to było zgłaszane już w 2020, 2021 i 2022 roku i funkcjonuje zarówno w komunikacji elektronicznej, jak i w rzeczywistości offline (poza zasięgiem sieci internetowej).

Jak podaje przewodnicząca plebiscytu prof. Anna Wileczek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, powstał już czasownik relować (w pierwszej osobie liczby pojedynczej – reluję) oraz rzeczownik relówa i przysłówek megarel.

Fr/FR

Osoby zgłaszające słowa do plebiscytu podawały także – jako synonimy do rel:

fr/FR – ‘naprawdę, na serio’, od ang. for real oraz

real – ‘prawdziwy, realny’, chociaż pierwotne ich znaczenia się nieco różnią.*)

Finałowa dwudziestka

Zgodnie z zasadami plebiscytu, młodzieżowe słowo roku jest wyłaniane w dwóch etapach. Do pierwszego etapu można było zgłaszać każdy wyraz. Następnie – po dokonanej przez jury analizie zgłoszeń – do drugiego etapu przeszło dwadzieścia, spośród których – głosami internautów – zostało wyłonione zwycięskie słowo. Przy czym w tym roku  wycofano kontrowersyjny skrótowiec kys i ostatecznie lista wynosiła 19 słów.  W finale znalazły się  (poza:rel, fr/ FR) następujące słowa: bambik, baza, bratku/bruh, cringe, delulu, drillowiec, git, imo/IMO, LOL, NPC, odklejka, oporowo, rizz, side-eye, sigma, slay, zgerypała.

Wycofane kys

Kys to skrótowiec od angielskiego kill yourself, czyli dosł. zabij się. Jest to jednak niedosłowne, czasem żartobliwe określenie oznaczające tyle co: ‘odczep się, ogarnij się’ albo ‘zamknij się’, kończące dyskusję. Tłumaczone jest też przewrotnie jako keep yourself safe, czyli uważaj na siebie – w tym drugim znaczeniu również występuje w języku angielskim. 

Słowo kys 17 listopada 2023 r.zostało wycofane przez PWN z plebiscytu. Jak podają organizatorzy konkursu: „Niejednoznaczna definicja tego słowa stała się przedmiotem dyskusji w sieci. Wiele osób miało zastrzeżenia, że słowo namawiające do zrobienia sobie krzywdy może być brane pod uwagę w tym konkursie”.

Wyróżnienie

W 2023 roku przyznano także Nagrodę Jury dla słowa oddaje wyróżniającego się w plebiscycie (zdominowanym przez zapożyczenia angielskie) jako polskie, kreatywne językowo słowo. Wyraz ten jestuniwersalnym wyrazem oceny pozytywnej, oznacza:coś się opłaca, zwraca włożony wysiłek (niekoniecznie pieniądze)’. 

Barbara Ellwart

*) Por. hasło „rel” w Słowniku języka polskiego PWN 

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej