Zgodnie z informacją resortu zdrowia i NFZ co 11 dorosły Polak jest chory na cukrzycę. Na dodatek dane te dotyczą jedynie pacjentów z rozpoznaną chorobą, diabetyków niezdiagnozowanych bądź osób w stanie przedcukrzycowym może być znacznie więcej. Statystyki globalne, pochodzące z WHO, są jeszcze bardziej zatrważające. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że liczba chorych wynosi 415 mln ludzi i zgodnie z prognozami w 2040 r. wzrośnie do 642 mln. Cukrzyca jest bez wątpienia cichą pandemią XXI wieku – co 10 sekund ktoś na świecie umiera z powodu jej powikłań. Dlatego tak ważna jest nie tylko profilaktyka, ale i wczesne rozpoznanie choroby. Z cukrzycą można bowiem zwyczajnie żyć, w tym również rozwijać karierę zawodową.

Cukrzyca to choroba (mówi się również o grupie chorób) wywoływana zaburzeniami wydzielania i działania insuliny – hormonu produkowanego przez trzustkę i niezbędnego do metabolizowania cukrów w organizmie człowieka. W efekcie dochodzi do podwyższenia poziomu glukozy we krwi. Jeśli stan ten utrzymuje się przez długi czas, dochodzi do uszkodzenia czy nawet niewydolności różnych narządów wewnętrznych np. nerek, serca, oczu, a także układu nerwowego czy naczyń krwionośnych.

Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące tej choroby i jej wpływu na czynności zawodowe przygotował Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Znajdziemy je w zakładce Diabetyk w pracy na stronie instytutu. CIOP podkreśla, że prawidłowo leczeni chorzy nie mają poważnych powikłań i jako pracownicy są tak samo efektywni, jak ludzie zdrowi i poza nielicznymi, ściśle określonymi sytuacjami nie ma powodu, by osoby z cukrzycą nie pracowały.

Specjaliści z CIOP zauważają jednak, że przebieg kariery zawodowej nie powinien kolidować ze skuteczną terapią. Również powikłania pojawiające się wraz z rozwojem cukrzycy niekoniecznie muszą oznaczać zakończenie aktywności zawodowej – wszystko zależy od uzyskiwanych wyników leczenia.

CIOP przytacza listę prac i zawodów niewskazanych dla diabetyków, opublikowaną w artykule Cukrzyca jako problem orzeczniczy dla lekarza medycyny pracy („Medycyna Pracy”, 2005;56 (4): 329). Na liście znajdują się:

• praca w nienormowanym systemie zmianowym (nieregularne posiłki zaburzają prawidłowy poziom glikemii),
• kierowca, pilot, strażak, nurek czy maszynista (wymagają pełnej sprawności psychoruchowej, niewskazane są z uwagi na tendencję do hipoglikemii, a co za tym idzie – zaburzeń świadomości),
• praca w nasilonym stresie (większe ryzyko hiperglikemii u chorych na cukrzycę typu 1 i 2 na skutek działania hormonów stresowych, które działają antagonistycznie w stosunku do insuliny i zwiększają poziom glukozy we krwi),
• praca ze zwiększonym ryzykiem wypadkowym (np. w hutach, na wysokościach, przy maszynach w ruchu lub na platformie wiertniczej),
• praca wymagająca dużego wysiłku fizycznego,
• praca w odosobnieniu.

Centralny Instytut Ochrony Pracy zaleca, by praca diabetyków:

• odbywała się w stałych godzinach, na poranną zmianę – gdyż tryb zmianowy oraz nienormowany czas pracy mogą być zbyt obciążające dla chorych;
• nie była zbyt wyczerpująca fizycznie (maksymalnie umiarkowane obciążenie, rozłożone równomiernie w czasie pracy). Dodatkowo, jeśli diabetyk wykonuje pracę związaną z wysiłkiem fizycznym, powinien często kontrolować poziom cukru we krwi oraz dostosowywać do wyników badania oraz do poziomu wysiłku dietę;
• pozwalała na robienie przerw na dodatkowe posiłki i ewentualne badanie glikemii, by zminimalizować ryzyko hipoglikemii.

Pracodawcy powinni mieć świadomość, że właściwie leczona cukrzyca w wielu przypadkach nie stanowi najmniejszego przeciwwskazania do zatrudnienia cierpiącej na nią osoby. W przypadku medycznych przeciwwskazań, niedopuszczalna jest także dyskryminacja kandydatów do pracy lub pracowników z uwagi na cukrzycę. Instytut podkreśla, że diabetycy muszą mieć swobodę wykonywania zawodu zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, a jakiekolwiek ograniczenia zawodowe powinny być nakładane na diabetyków po dokładnej analizie ich indywidualnej sytuacji i stanu zdrowia.

Pracodawcy muszą mieć zatem przynajmniej podstawową wiedzę na temat tej choroby cywilizacyjnej, a także umożliwić diabetykom wykonywanie w miejscu zatrudnienia takich czynności jak:

• pomiar glikemii,
• przyjmowanie leków,
• spożywanie zgodnych z dietą posiłków o ściśle ustalonych porach.

Co więcej, zatrudniony powinien mieć w pracy miejsce na przechowywanie urządzeń i akcesoriów niezbędnych do kontrolowania poziomu cukru we krwi (takich jak glukometr wraz z paskami do testowania, zapas igieł, insulina, leki, a także przekąski spożywane między posiłkami itp.).

Źródło: https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/diabetyk-w-miejscu-pracy_pr-5537.html

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.