Na czym polega zarządzanie BHP w kontekście starzejącej się siły roboczej?

Starsi pracownicy są coraz liczniej reprezentowani wśród siły roboczej. Jako że ludzie pracują dłużej, priorytetem stało się zarządzanie BHP w odniesieniu do starzejących się pracowników.

Zwiększenie poziomu zatrudnienia i wydłużenie okresu aktywności zawodowej są ważnymi celami polityki krajowej i europejskiej od końca lat 90. XX wieku. Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku od 55 do 64 lat w UE-27 wzrósł z 40,5% w 2005 r. do 58,5% w 2018 r. Jest to wciąż znacznie poniżej wskaźnika zatrudnienia osób w wieku od 20 do 64 lat, który wynosił 72,6% w 2018 r.

Przyjęty w strategii „Europa 2020”  cel zwiększenia stopy zatrudnienia ludności w wieku 20–64 lat do 75% oznacza, że Europejczycy będą musieli pracować dłużej.

Wiele cech, takich jak mądrość, myślenie strategiczne, postrzeganie całościowe i rozwaga, pojawia lub rozwija się wraz z wiekiem. Z upływem lat wzrasta również doświadczenie zawodowe i wiedza fachowa.

Niektóre zdolności funkcjonalne, głównie fizyczne i sensoryczne, ulegają jednak pogorszeniu w trakcie naturalnego procesu starzenia się. Potencjalne zmiany zdolności funkcjonalnych muszą być brane pod uwagę w ocenie ryzyka i wymagają odpowiedniego dostosowania warunków pracy i miejsca jej wykonywania.

Związane z wiekiem zmiany funkcjonalne nie są jednolite ze względu na indywidualne różnice stylu życia, odżywiania, kondycji fizycznej, predyspozycji genetycznych w zakresie podatności na choroby, poziomu wykształcenia oraz charakteru pracy i innych środowisk.

Starsi pracownicy nie są jednorodną grupą i mogą występować znaczne różnice pomiędzy osobami w tym samym wieku.

Związany z wiekiem spadek możliwości dotyczy głównie zdolności fizycznych i sensorycznych, które mają największe znaczenie przy ciężkiej pracy fizycznej. Przejście od przemysłu wydobywczego i wytwórczego w kierunku usług i przemysłu opartego na wiedzy, a także wzrost automatyzacji i mechanizacji oraz zastosowania urządzeń zasilanych elektrycznie, są czynnikami, które zmniejszyły zapotrzebowanie na ciężką pracę fizyczną.

W tej sytuacji na znaczeniu zyskuje wiele zdolności i umiejętności przypisywanych osobom starszym, takich jak umiejętności interpersonalne, obsługa klienta i świadomość jakości.

Wiele zmian związanych z wiekiem ma ponadto wpływ na zdolność wykonywania niektórych, ale nie wszystkich, czynności zawodowych. Na przykład zmiany zmysłu równowagi są istotne w przypadku strażaków i pracowników służb ratowniczych, którzy pracują w ekstremalnych warunkach, obsługując ciężki sprzęt i przenosząc ludzi. Z kolei pogorszenie zdolności oceny odległości i prędkości poruszających się obiektów ma wpływ na zdolność kierowania pojazdami w nocy, ale nie ma znaczenia w przypadku pracowników biurowych.

Wiek to tylko jeden z aspektów zróżnicowanej siły roboczej. Ocena ryzyka uwzględniająca aspekt wieku oznacza wzięcie pod uwagę właściwości różnych grup wiekowych, w tym potencjalnych zmian zdolności funkcjonalnych i stanu zdrowia.

Ryzyko istotne dla starszych pracowników to w szczególności:

  • ciężka praca fizyczna,
  • zagrożenia związane z pracą zmianową,
  • wysoka/niska temperatura i hałas w miejscu pracy.

Jako że różnice indywidualne zwiększają się wraz z upływem lat, nie można dokonywać założeń wyłącznie w oparciu o wiek. Ocena ryzyka powinna uwzględniać wymagania pracy w stosunku do umiejętności i stanu zdrowia danej osoby.

Dobrze zaprojektowane miejsce pracy niesie korzyści dla wszystkich grup wiekowych, w tym osób starszych. Zmiany możliwości i zdolności powinny być kompensowane zmianami w organizacji pracy, takimi jak na przykład:

  • przeprojektowanie stanowiska pracy lub rotacja,
  • częstsze krótkie przerwy,
  • lepsza organizacja pracy w systemie zmianowym, np. szybka rotacja zmian do przodu (co 2–3 dni),
  • odpowiednie oświetlenie i ograniczanie hałasu,
  • ergonomiczna konstrukcja urządzeń,

Źródło: https://osha.europa.eu/pl/themes/osh-management-context-ageing-workforce

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej