Każda osoba niepełnosprawna, pomimo ograniczeń, dysponuje zasobami – sprawnością określonych funkcji, wiedzą czy też predyspozycjami psychicznymi, dzięki którym może podjąć pracę w danym zawodzie.

Niepełnosprawność to długotrwały stan, w którym występują pewne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka, na skutek obniżenia sprawności funkcji fizycznych lub psychicznych.

Wyróżnia się:

• inwalidztwo – częściową niezdolność do wykonywania pracy zawodowej.
• kalectwo – niedorozwój, brak lub nieodwracalne uszkodzenie narządu lub części ciała (trwałe uszkodzenie organizmu). Kalectwo nie musi powodować utraty zdolności do wykonywania pracy zawodowej.

Stopień niepełnosprawności może zostać ustalony przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, ZUS lub KRUS. W orzeczeniu umieszcza się symbol przyczyny niepełnosprawności. Jest to podstawą do określenia warunków pracy, jaką może wykonywać dana osoba.

Orzekaniem do celów rentowych zajmuje się lekarz orzecznik ZUS.  Kwalifikuje on, osoby z niepełnosprawnością, jako:

• całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji,
• całkowicie niezdolne do pracy,
• częściowo niezdolne do pracy.      

Ocenę warunków pracy wykonuje u pracodawcy inspektor BHP wykonujący zadania służby BHP w uzgodnieniu z lekarzem medycyny pracy, sprawującym opiekę nad zakładem pracy. Co ważne, stanowisko pracy należy dostosować do stopnia niepełnosprawności pracownika. Jeśli pracodawca ubiega się o dotację z tego tytułu, miejsce pracy pracownika niepełnosprawnego podlega ocenie przez Państwową Inspekcję Pracy. Dopiero po uzyskaniu pozytywnej opinii PIP oraz spełnieniu wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, pracownik może podjąć pracę.

Osoby niepełnosprawne oraz ich pracodawcy powinni respektować zalecenia lekarza medycyny pracy lub lekarza prowadzącego leczenie. Postępowanie niezgodne z wytycznymi służby medycznej może bowiem spowodować pogorszenie stanu zdrowia pracownika. Zgodnie z Art. 229 Kodeksu pracy, wszystkie osoby starające się o pracę, powinny dostarczyć pracodawcy orzeczenie, wystawione przez lekarza medycyny pracy, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Badania te wykonuje się na koszt pracodawcy.

Zgodnie z Art. 237 3  Kodeksu pracy, pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Każdy nowy pracownik musi więc odbyć szkolenie wstępne BHP – instruktaż ogólny i stanowiskowy, a z biegiem stażu pracy – szkolenie okresowe BHP. Co więcej, obowiązkiem zakładu pracy jest opracowanie oceny ryzyka zawodowego dla każdego stanowiska pracy. Ten przepis będzie więc również dotyczył stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej.

W tej kwestii należy powołać się na Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ( Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.). Zgodnie z § 48 pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych ma obowiązek zapewnienia technicznych i organizacyjnych wymagań miejsc ich pracy.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić między innymi:

• odpowiednią do rodzajów niepełnosprawności pracowników szerokość i sposób otwierania drzwi, dodatkowe wyposażenie umożliwiającego poruszanie się tych pracowników po schodach lub dotarcie do stanowiska pracy z pominięciem schodów,
• urządzenia i rozwiązania techniczne, które umożliwią korzystanie z toalet, natrysków i umywalek
• narzędzia pracy dostosowane do możliwości pracowników niepełnosprawnych,
• wejścia do budynków i wyjścia ewakuacyjne dostosowane do możliwości pracowników niepełnosprawnych.

Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a czas pracy osoby niepełnosprawnej o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.

Źródło: https://www.bhp-center.com.pl/jakie-zasady-i-przepisy-bhp-obowiazuja-przy-zatrudnianiu-osob-niepelnosprawnych/

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.