Jakie wymagania powinny spełniać schody ewakuacyjne?
Schody ewakuacyjne muszą jednocześnie spełniać wymagania dla schodów, jak i wymagania dla dróg ewakuacyjnych. Wszystkie te wymagania określają przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Chodzi o rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu to:
- szerokość użytkowa biegu min. od 0,8, m do 1,5 m,
- szerokość spocznika to min. Od 08 m do 1,5 m.
- Szczegółowe ustalenia zawiera tabela z par. 68 ww. warunków technicznych.
W budynkach użyteczności publicznej oraz budynkach produkcyjnych szerokość użytkową biegów oraz szerokość użytkową spoczników w klatkach schodowych, stanowiących drogę ewakuacyjną, należy projektować proporcjonalnie do liczby osób mogących jednocześnie przebywać na kondygnacji, na której przewiduje się najwięcej użytkowników, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób.
Schody zewnętrzne nie powinny być węższe niż 1,2 m, z jednoczesnym zachowaniem minimalnych szerokości schodów w budynku.
Przepisy techniczne regulują również max liczbę stopni w jednym biegu, jest to:
- 14 stopni – w budynku opieki zdrowotnej;
- 17 stopni – w innych budynkach.
- 10 stopni – dla schodów zewnętrznych
Przy projektowaniu schodów wewnętrznych obowiązuje również zasada określona wzorem:
2h + s = 0,6 do 0,65 m (gdzie: h oznacza wysokość stopnia, s – jego szerokość).
Przy czym szerokość stopni schodów zewnętrznych przy głównych wejściach do budynków mieszkalnych wielorodzinnych i budynków użyteczności publicznej musi mieć co najmniej 0,35 m.
W budynku opieki zdrowotnej zabrania się stosowanie schodów zabiegowych i wachlarzowych.
Przepisy warunków technicznych wprowadzają cały szereg zakazów dotyczących schodów ewakuacyjnych. Na drogach ewakuacyjnych zabrania się stosowanie spoczników ze stopniami a także schodów ze stopniami zabiegowymi, (jeżeli jest to jedyna droga ewakuacyjną), choć przewiduje się wyjątki.
Krawędzie stopni schodów w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i użyteczności publicznej powinny wyróżniać się kolorem kontrastującym z kolorem posadzki.
Na schodach trzeba też zaprojektować oświetlenie awaryjne.
Klatki schodowe przeznaczone do ewakuacji powinny być obudowane i zamykane drzwiami dymoszczelnymi oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub urządzenia służące do usuwania dymu – uruchamiane samoczynnie za pomocą systemu wykrywania dymu (przepis przewiduje również wyjątki w tym zakresie).
W budynku wysokich i wysokościowych należy zapewnić możliwość ewakuacji co najmniej dwoma klatkami schodowych, które powinny być obudowane i oddzielone od korytarzy i pomieszczeń (w szczególnych przypadkach przepisy dopuszczają jedną klatkę schodową).
Ściany wewnętrzne i stropy stanowiące obudowę klatki schodowej lub pochylni powinny mieć odpowiednią klasę odporności ogniowej a biegi i spoczniki schodów ewakuacyjnych powinny być wykonane z materiałów niepalnych i mieć również odpowiednią klasę odporności ogniowej.
Schody zewnętrzne i wewnętrzne, służące do pokonania wysokości przekraczającej 0,5 m, powinny być zaopatrzone w balustrady lub inne zabezpieczenia od strony otwartej przestrzeni. Balustrady przy schodach powinny mieć wysokość min 1,1 m a prześwity nie większe niż 0,2 m albo min 0,12 (dla budynków wielorodzinne i zamieszkania zbiorowego, oświaty i wychowania oraz zakładów opieki zdrowotnej).
Dodatkowo nawierzchnia schodów powinna być wykonana z materiałów niepowodujących niebezpieczeństwa poślizgu.
Na koniec należy podkreślić, że wymagania te dotyczą nie tylko przypadków projektowania i budowania nowych budynków. Wybrane przepisy dotyczące schodów ewakuacyjnych, w tym dotyczące wymiarów schodów, awaryjnego oświetlenia mają również zastosowanie do wybranych budynków istniejących, budynków zagrażających życiu ludzi (wymienionych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie uzgadniania projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego, projektu technicznego oraz projektu urządzenia przeciwpożarowego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej).
Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.