Upadki z wysokości, porażenia prądem elektrycznym, urazy spowodowane spadającymi przedmiotami lub będącymi w ruchu częściami żurawia – to najważniejsze zagrożenia, na jakie narażony jest operator żurawia. Obowiązkiem pracodawcy jest organizacja pracy w taki sposób, by maksymalnie zabezpieczyć pracowników przed ewentualnymi wypadkami podczas wykonywania czynności zawodowych.

Rozporządzenie ministra przedsiębiorczości i technologii z dnia 22 października 2018 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze żurawi wieżowych i szybkomontujących ujmuje wszystkie kwestie regulujące bezpiecznie i higieniczne warunki pracy. Rozporządzenie dotyczy wszystkich osób wykonujących prace operatora – bez względu na formę zatrudnienia (umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa zlecenie zawarta z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, umowa o dzieło).

Zgodnie z § 3 Rozporządzenia operatorem żurawia może być osoba, która:

• ukończyła 18 lat i posiada ważne zaświadczenie kwalifikacyjne do obsługi żurawia uzyskane na podstawie przepisów dotyczących trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych;
• posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na tym stanowisku.

Pracodawca przed dopuszczeniem do pracy operatora żurawia powinien mu udostępnić do stałego korzystania informacje i instrukcje bezpieczeństwa prac transportowych oraz instrukcję ewakuacji z kabiny żurawia. Jego obowiązkiem jest też dopilnowanie, by operator zapoznał się z postanowieniami zawartymi w tych dokumentach.

Operatorzy nie mogą pracować dłużej niż 8 godz. na dobę. Nie ma tutaj żadnych wyjątków, jest to niezależne od tego, czy za dłuższy czas przysługiwałoby dodatkowe wynagrodzenie i niezależnie od treści zawartej umowy, czy poleceń kierownika budowy bądź przełożonego.

Do czasu pracy wlicza się czas potrzebny na wejście i zejście na żuraw. Oznacza to, że czas pracy operatora zaczyna się od rozpoczęcia wchodzenia na wierzę żurawia, a kończy się wraz z zejściem z wierzy.

Pracodawca powinien dokładnie ewidencjonować czas pracy w książce dyżurów.

W § 11 ust. 1 Rozporządzenia zawarte są wszystkie czynności, które są niedopuszczalne przy obsłudze żurawia. A więc zabrania się:

• obsługiwanie żurawia nieposiadającego ważnej decyzji zezwalającej na jego eksploatację;
• obsługiwanie niesprawnego żurawia;
• zmienianie ustawień elementów zabezpieczających żurawia;
• dokonywanie przeróbek części składowych żurawia;
• obsługiwanie żurawia w warunkach atmosferycznych ograniczających widoczność, o zmroku lub w nocy bez dostatecznego oświetlenia zasięgu pracy żurawia;
• obsługiwanie żurawia podczas wyładowań atmosferycznych;
• obsługiwanie żurawia w trakcie prac związanych z transportem ładunków wielkowymiarowych przy prędkości wiatru
• w porywach powyżej 10 m/s;
• obsługiwanie żurawia w przypadku innych prac niż wymienione w pkt 7 przy prędkości wiatru w porywach powyżej 15 m/s, chyba że producent określił w instrukcji żurawia inne dopuszczalne wartości prędkości wiatru lub jego porywów;
• przenoszenie ładunków spoza określonego terenu, na którym wykonywane są prac związane z wykorzystaniem żurawia, i w odwrotnym kierunku, w przypadku gdy miejsce poza tym terenem jest w czasie jego pracy nieoznaczone i niezabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych;
• podnoszenie ładunków o masie przekraczającej dopuszczalny udźwig żurawia;
• obsługiwanie żurawia przy wyłączonych ogranicznikach obciążenia;
• obsługiwanie żurawia w przypadku, gdy komunikacja z sygnalistą nie jest możliwa;
• obsługiwanie żurawia w przypadku niesprawnych urządzeń określonych w § 16 ust. 3 i § 20;
• obsługiwanie żurawia, jeżeli temperatura w kabinie żurawia jest niższa niż 18°C albo wyższa niż 28°C;
• obsługiwanie żurawia, jeżeli natężenie poziomu hałasu w kabinie żurawia przekracza 80 dB;
• pozostawianie po zakończonej pracy zawieszonych na haku żurawia ładunków, zawiesi i innego osprzętu;
• zrzucanie jakichkolwiek przedmiotów z żurawia;
• przeciąganie przez żuraw ładunków spoczywających na podłożu;
• podnoszenie i wyrywanie przez żuraw ładunków i przedmiotów połączonych trwale z podłożem lub do niego przymarzniętych.

Źródło: https://www.seka.pl/zasady-bhp-dla-operatorow-zurawi/