Pracodawca musi zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Jest on też zobowiązany do podejmowania działań na rzecz ochrony przeciwpożarowej. W realizacji tego obowiązku, pracodawcę wspiera inspektor. Zatrudniona na tym stanowisku osoba musi spełniać określone wymagania w zakresie wykształcenia i uprawnień, które zdobywa się po ukończeniu szkolenia.

Na podstawie art. 209(1) ustawy Kodeks pracy, pracodawca musi zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników oraz wyznaczyć do tych zadań odpowiednie osoby. Ponadto pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia łączności ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej. 

Obowiązki wynikające z przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej (dalej jako: ustawa) oraz wielu aktów wykonawczych wymuszają na pracodawcy (który działa także jako właściciel, zarządca, użytkownik budynku, obiektu budowlanego lub terenu) konieczność zatrudnienia pracownika, którego zadaniem będzie wykonywanie określonych czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Przepisy nie określają wprost praw i obowiązków inspektora ochrony przeciwpożarowej. W związku z tym, pracodawca sam musi określić swoje potrzeby i przełożyć je na zakres obowiązków osoby zatrudnionej na tym stanowisku. 

Prawodawca określił w art. 4 ust. 1 ustawy, co powinien robić właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, aby zapewnić ochronę przeciwpożarową. W realizacji tych czynności, pracodawcę może wspierać inspektor ochrony przeciwpożarowej. Na tej podstawie można wskazać, że osoba zajmująca to stanowisko powinna: 

• kontrolować i doradzać pracodawcy w zakresie przestrzegania przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych;
• doradzać pracodawcy w zakresie wyposażenia budynku, obiektu budowlanego lub terenu w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice;
• dbać o zapewnienie konserwacji oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie;
• doradzać pracodawcy w zakresie zapewnienia osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwa i możliwość ewakuacji;
• doradzać pracodawcy w zakresie przygotowania budynku, obiektu budowlanego lub terenu do prowadzenia akcji ratowniczej;
• zapoznawać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi;
• ustalać sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Ponadto na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, inspektor ochrony przeciwpożarowej powinien: 

• brać czynny udział w opracowaniu instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla obiektu budowlanego oraz aktualizować ją według potrzeb (par. 6 ust. 1 rozporządzenia);
• okresowo organizować próbne ewakuacje: co najmniej raz na 2 lata w obiekcie przeznaczonym dla ponad 50 osób będących jego stałymi użytkownikami, niezakwalifikowanego do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV lub co roku w obiektach, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich (par. 17 rozporządzenia).

Osoby wykonujące czynności w wyłącznie wyżej wymienionym zakresie, powinny posiadać co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe i uprawnienia inspektora ochrony przeciwpożarowej lub kwalifikacje do wykonywania zawodu technik pożarnictwa. Uprawnienia nabywa się, na okres pięciu lat, po ukończeniu szkolenia inspektorów ochrony przeciwpożarowej albo szkolenia aktualizującego. Szkolenia prowadzą szkoły, ośrodki szkolenia i instytuty badawcze Państwowej Straży Pożarnej. Przepisy ustawiają inne wymagania wobec osób, które będą wykonywały czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej, w tym wyżej wymienione czynności, polegające na zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożaru. Zgodnie z art. 4 ust. 2a ustawy, czynności te należy zlecać osobom posiadającym tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa albo tytuł zawodowy inżynier i dyplom ukończenia studiów w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w zakresie inżynierii bezpieczeństwa w specjalności inżynieria bezpieczeństwa pożarowego lub studiów na kierunku inżynieria bezpieczeństwa w zakresie bezpieczeństwa pożarowego. Specjaliści ci będą wykonywali swoje zadania np. w dużych zakładach pracy, w których występuje większe ryzyko pożaru.

Źródło: https://www.prawo.pl/kadry/inspektor-ochrony-przeciwpozarowej-prawa-i-obowiazki,187877.html

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.