Zapewnienie pracownikom środków ochrony osobistej (indywidualnej) wydaje się prostym zadaniem. Dotyczy to zwłaszcza dużych przedsiębiorstw, w których zatrudnia się specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) oraz funkcjonuje służba BHP. Wówczas to do tych podmiotów należy analiza potrzeb w zakresie środków ochrony osobistej niezbędnych na określonym stanowisku pracy albo w konkretnym dziale zakładu pracy. W mniejszych firmach postępowanie w dziedzinie ustalenia środków ochronnych, o których mowa, również nie powinno powodować większych trudności. Niekiedy zdarzają się jednak sytuacje, które mogą wzbudzać pewne wątpliwości – warto zatem przypomnieć sobie podstawowe zasady dotyczące tych zagadnień.

Obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia pracownikom środków ochrony indywidualnej zostały określone w odpowiednich zapisach Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy, zwanej dalej „kp”.

Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz przekazywać mu informacje o sposobach posługiwania się tymi środkami (art. 2376 § 1 kp). Środkami ochrony indywidualnej są wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Zgodnie z art. 2379 § 1 kp pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy.

Pracodawca jest obowiązany zadbać o to, aby stosowane środki ochrony indywidualnej posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zagwarantować ich konserwację oraz naprawę. Ponadto musi dopilnować, aby środki ochrony indywidualnej, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu do tego wyznaczonym.

Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej określono w załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, zwanego dalej „rozp. w sprawie BHP”.

Zgodnie z generalną zasadą środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie ma możliwości ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej albo odpowiedniej organizacji pracy.

Dostarczane pracownikom środki ochrony indywidualnej powinny:

• być adekwatne do istniejącego zagrożenia, a ponadto nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia;
• uwzględniać konkretne warunki istniejące w danym miejscu pracy;
• uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika;
• być odpowiednio dopasowane do użytkownika – po przeprowadzeniu niezbędnych regulacji;
• spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach.

Jeżeli zachodzi konieczność stosowania więcej niż jednego środka ochrony indywidualnej (przy występowaniu co najmniej dwu różnych zagrożeń) – środki te powinny stwarzać możliwość ich wzajemnego dopasowania bez zmniejszania ich właściwości ochronnych.

Pracodawca określa w zakładowych przepisach warunki stosowania środków ochrony indywidualnej, a szczególnie czas i przypadki, w których powinny być używane. Ustalenia te wymagają uwzględnienia stopnia zagrożenia, częstości narażenia na zagrożenie, cech stanowiska pracy każdego pracownika i skuteczności działania wspomnianych środków. Jeżeli pracodawca jest obowiązany do tworzenia regulaminu pracy, to w tym akcie zakładowego prawa pracy należy zawrzeć postanowienia w zakresie wyposażenia pracowników w środki ochrony osobistej. W przypadku gdy pracodawca nie jest zobowiązany do wydania regulaminu pracy, zasady obowiązujące w zakresie przydziału środków ochrony indywidualnej określa się w zarządzeniu lub innym dokumencie zakładowym.

Rodzaje środków ochrony indywidualnej zostały szczegółowo wyliczone w tabeli nr 3 zawartej w załączniku nr 2 do rozp. w sprawie BHP. Środkami ochrony indywidualnej jest:

• odzież ochronna (m.in. kombinezony, bluzy, fartuchy, peleryny, ochraniacze różnych części ciała, osłony);
• środki ochrony głowy (m.in. hełmy ochronne, w tym hełmy z wyposażeniem dodatkowym, czapki, czepki i stożki, kaptury);
• środki ochrony kończyn górnych (rękawice i ochraniacze);
• środki ochrony kończyn dolnych (buty, saperki, kalosze, trepy, ochraniacze różnych części kończyny dolnej, getry);
• środki ochrony twarzy i oczu (okulary, gogle, osłony twarzy, w tym półsłony i przyłbice, tarcze);
• środki ochrony słuchu (wkładki przeciwhałasowe, nauszniki i hełmy przeciwhałasowe);
• środki ochrony układu oddechowego (m.in. sprzęt oczyszczający do pracy ciągłej, sprzęt izolujący do pracy ciągłej, sprzęt ucieczkowy oczyszczający oraz izolujący);
• środki izolujące cały organizm (m.in. środki z doprowadzeniem powietrza);
• środki ochrony przed upadkiem z wysokości (uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe, linki bezpieczeństwa, amortyzatory, urządzenia samohamowne);
• dermatologiczne środki ochrony skóry (środki osłaniające skórę – kremy, pasty, maści, środki oczyszczające skórę, środki regenerujące skórę).

Środki ochrony indywidualnej powinny spełniać wymagania dotyczące ocen zgodności, które określono w Ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 roku o systemie ocen zgodności oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy.

Źródło: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-jak-ustalic-rodzaje-srodkow-ochrony-indywidualnej

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.