Czy pracodawca ma prawo badać pracowników na obecność narkotyków?
W kwestii badania przy pomocy narkotestu nie obowiązują żadne szczególne przepisy regulujące możliwość poddania pracowników badaniu na zawartość narkotyków. W tym zakresie co do zasady nie ma zatem podstawy prawnej przyznającej pracodawcy możliwość żądania wykonania tych testów wbrew woli pracownika.
W zasadzie nie istnieje również podstawa do wzywania Policji w celu rozstrzygnięcia kwestii przebywania pod wpływem środków odurzających przez pracownika. Należy oczywiście stosować przepisy Kodeksu pracy, w szczególności w zakresie zasad BHP, które w przypadku uzasadnionych podejrzeń co do możliwości stworzenia zagrożenia dla siebie lub innych pracowników pozwalają na odsunięcie takiego pracownika od pracy.
Można skłonić się do interpretacji, że wobec takich pracowników możliwe jest odpowiednie stosowanie art. 17 ustawy z dnia 26 października 1992 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, jednakże przepis ten nie może być stosowany w sposób bezpośredni do przypadku podejrzenia znajdowania się pod wpływem środków odurzających. Jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że dany pracownik znajduje się pod wpływem środków odurzających pracodawca powinien zatem niezwłocznie odsunąć go od pracy, a następnie przebadać przy pomocy tzw. testów narkotycznych. W tym celu konieczne jest jednak wprowadzenie u pracodawcy odpowiednich regulacji wewnętrznych (regulamin pracy) dotyczących możliwości przeprowadzania testów oraz określających procedurę ich przeprowadzenia.
Należy przy tym pamiętać, że badanie narkotestem może zostać wykonane tylko za zgodą pracownika i powinno zostać przeprowadzone zgodnie z zasadą poszanowania godności pracownika, w sposób nienaruszający dóbr osobistych pracownika.
W przypadku kwestionowania przez pracownika pozytywnego wyniku narkotestu, powinien mieć on możliwość poddania się badaniu w odpowiednich zewnętrznych instytucjach na swój koszt, jeśli chciałby wykazać, że nie zażywał narkotyków.
Warto również nadmienić, że pozytywny wynik testu na obecność narkotyków nie zawsze będzie wiarygodny, gdyż narkotest może wykazywać wykryte substancje nawet po długim czasie od ich zażycia.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
