W sytuacji gdy pracownik przebywał na zwolnieniu chorobowym w okresie dłuższym niż 30 dni, przed powrotem do pracy musi wykonać badania kontrolne. Wynika to wprost z art. 229 § 2 Kodeksu pracy, w którym mowa o tym, że pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim, a w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Co najważniejsze, to pracodawca zobowiązany jest skierować pracownika wracającego ze zwolnienia chorobowego na badania kontrolne, w celu potwierdzenia, że stan zdrowia pracownika pozwala na jego ponowne przystąpienie do pracy.

Natomiast pracownik zgodnie z art. 211 kp ma obowiązek poddania się badaniom lekarskim, na które skieruje go pracodawca po zakończeniu okresu rekonwalescencji oraz stosować się do wskazań lekarskich. Niezastosowanie się do powyższych przepisów  może skutkować nałożeniem kary upomnienia lub nagany lub nawet karą pieniężną, co stanowi art. 108 kp. 

W przypadku, gdy stan zdrowia pracownika nie pozwala na powrót do pracy w celu wykonywania zadań w ramach swojego dotychczasowego stanowiska, pracodawca zobligowany jest do jego odsunięcia od pracy. Pracodawca w takim przypadku powinien np. przenieść pracownika do innej pracy zgodnie ze wskazówkami lekarskimi.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników z 30 maja 1996 roku określa, jakie informacje powinno zawierać skierowanie na badanie. Przeczytać tam można, że powinny się na nim znaleźć następujące informacje:

• rodzaj badania profilaktycznego (w tym przypadku kontrolne),
• określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,
• dotyczące występowania na stanowisku czynników szkodliwych lub warunków uciążliwych wraz z pomiarem czynników szkodliwych dla zdrowia wykonanych na tych stanowiskach.

Jak można przeczytać w artykule 229 kp, badania kontrolne powinny być przeprowadzone w miarę możliwości w trakcie godzin pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych. 

Badania kontrolne przeprowadzane są na koszt pracodawcy.

W przypadku, gdy pracownik odmawia poddania się badaniom kontrolnym, nie może rozpocząć pracy, a tym samym nie przysługuje mu już wynagrodzenie.

Odmowa wykonania badań kontrolnych przez pracownika może skutkować jego odpowiedzialnością porządkową, a także materialną, jeżeli spowodowałoby to szkodę dla pracodawcy. Odmowa wykonania badań może być również podstawą do rozwiązania stosunku pracy.

Natomiast, zgoda pracodawcy na dopuszczenie pracownika do pracy bez przeprowadzonych badań kontrolnych, jest zaniedbaniem ze strony pracodawcy. Brak wykonanych badań może narazić pracodawcę na odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracowniczym. Pracodawca może również ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą w przypadku, gdy stanu zdrowia pracownika ulegnie pogorszeniu wskutek wykonywanej pracy.

Jeśli pracownica przed udaniem się na urlop macierzyński przebywała na zwolnieniu chorobowym dłuższym niż 30 dni, to skierowanie jej na badania kontrolne jest jak najbardziej zasadne. Może jednak zaistnieć taka sytuacja, że pracownica przed macierzyńskim nie była na chorobowym albo jej absencja chorobowa trwała krócej niż 30 dni. Powstaje wówczas pytanie, czy w takiej sytuacji również należy wysłać ją na badania kontrolne. Przepis traktuje sprawę jednoznacznie: na badania kontrolne wysyłamy pracownika, który był niezdolny do pracy przez 30 dni, przy czym niezdolność ta spowodowana była chorobą. W związku z tym, że ciąża nie jest chorobą, nie ma konieczności wysyłania takiej pracownicy na badania kontrolne.

Gdy niezdolność pracownika do wykonywania pracy z powodu choroby trwała krócej niż 30 dni, pracodawca nie ma obowiązku kierowania go na badania kontrolne. Może jednak zlecić wykonanie tych badań, pod warunkiem, że pracownik wyrazi na nie zgodę. Bez zgody pracownika, pracodawca nie może zlecić mu wykonania badań kontrolnych, jeśli okres zwolnienia nie przekroczył 30 dni.

Podobnie niedopuszczalnym jest kierowanie pracownika na badania kontrolne jeszcze w trakcie trwania zwolnienia lekarskiego. Tak więc po długotrwałej chorobie pracownik wracający do pracy ma obowiązek wykonania badań w pierwszym dniu od zakończenia okresu zwolnienia, ale przed przystąpieniem do wykonywania swoich obowiązków.

Źródło: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-badania-kontrolne-po-zwolnieniu-lekarskim

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.