Praca w szczególnych warunkach to nie to samo, co praca w szkodliwych (uciążliwych czy niebezpiecznych) warunkach. Praca w szczególnych warunkach daje możliwość skorzystania ze wcześniejszej emerytury. Zawody, które wykonywane są w szczególnych warunkach wymienia ustawa o emeryturach pomostowych.

Dodatek za pracę w szkodliwych lub szczególnych warunkach jest wypłacany tylko w sytuacji, gdy taki zapis jest ujęty w regulaminie pracy lub wynagradzania. Pracodawca nie ma obowiązku wypłacać pracownikowi dodatkowego wynagrodzenia w przypadku gdy na jego stanowisku pracy występują czynniki szkodliwe.

Pracodawca powinien natomiast dążyć w kierunku likwidacji i ograniczania warunków szkodliwych dla zdrowia i życia pracowników. W sytuacjach, kiedy na podstawie wyników pomiarów i przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego zostanie stwierdzone, że jest ono duże, tj. niedopuszczalne, konieczne jest wprowadzenie na danym stanowisku zmian w celu ograniczenia tego ryzyka poniżej poziomu stanowiącego zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika.

Kwestie dotyczące pracy w szkodliwych warunkach regulują głównie przepisy z dziedziny BHP. Definiują one obowiązki pracodawcy i sposób ochrony pracowników przed szkodliwymi czynnikami (np. stosowanie odzieży ochronnej, nauszników, okularów). Pracodawca jest zobowiązany wskazać czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy   i rozpoznać źródła ich pochodzenia, a następnie zlecić wykonanie badań i pomiarów tych czynników.  W zakładzie pracy, w którym pracownicy narażeni są na działanie czynników szkodliwych, pracodawca musi obowiązkowo prowadzić ewidencję tych czynników. Wyniki pomiarów i badań czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy pracodawca ma obowiązek rejestrować i przechowywać w celu udostępniania pracownikom i organom kontrolnym. Rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy należy przechowywać przez okres 40 lat, licząc od daty ostatniego wpisu.

Skierowanie na badanie profilaktyczne powinno zawierać informacje o czynnikach szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

W skierowaniu pracodawca może wypisać szkodliwe czynniki w środowisku pracy, które dzielą się na :

• Fizyczne: hałas, drgania mechaniczne (ogólne, miejscowe), pyły, metale występujące w postaci pylistej np. ołów, żelazo, promieniowanie laserowe, mikroklimat zimny, mikroklimat gorący. 
• Chemiczne: substancje toksyczne, substancje drażniące, substancje uczulające, substancje rakotwórcze.
• Biologiczne: bakterie, wirusy, grzyby.

W skierowaniu można wpisać również inne czynniki, w tym niebezpieczne i uciążliwe oraz inne wynikające ze sposobu wykonywania pracy. Pracodawca może wpisać takie czynniki jak:

• obsługa monitorów ekranowych (do 4 godzin/powyżej 4 godzin dziennie),
• praca na wysokości (do 3 m/ powyżej 3 m),
• praca w porze nocnej.

Zakres badań określa lekarz na podstawie skierowania na badania wydanego przez pracodawcę.

Źródło: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-szkodliwe-czynniki-w-srodowisku-pracy-a-skierowanie-na-badanie

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.