Specyfika niektórych zawodów polega na wykonywaniu pracy na otwartym terenie, tak w czasie upałów jak i w niskich temperaturach. Istnieją dość szczegółowe uregulowania dotyczące pracy w warunkach, na które wpływają pogoda i ekstremalne temperatury. Z racji że mamy właśnie zimę i to dość mroźną przyjrzyjmy się co mówią przepisy dotyczące pracy, gdy temperatura za oknem spada grubo poniżej zera.

Obowiązki pracodawców dotyczące pracy w niskich temperaturach regulują przepisy kodeksu pracy oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. 2003.169.1650 z późn. zm).

Temperatura w miejscu pracy powinna być dostosowana do wykonywanych obowiązków. I tak:

• temperatura w pomieszczeniach stałej pracy siedzącej nie może być niższa niż 18°C.
• temperatura w halach produkcyjnych nie  powinna być niższa niż 14°C.

Jeśli pracownicy wykonują pracę na mrozie, to pracodawca zobowiązany:

• zapewnić pracownikowi odzież ochronną;
• posiłki regeneracyjne i ciepłe napoje, przy temperaturze powietrza zimą (od 1 listopada do 31 marca) niższej niż 10°C. Obowiązek zapewnienia posiłków regeneracyjnych dotyczy pracowników, którzy wykonują prace na otwartej przestrzeni w okresie zimowym związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet;
• zapewnić pomieszczenia, w którym pracownicy wykonujący prace na wolnej przestrzeni ogrzeją się lub zmienią odzież – temperatura w nich nie powinna być niższa niż 16°C.

W okresie zimy warunki pogodowe mogą ograniczyć prowadzenie prac na otwartej przestrzeni. Silne wiatry, opady śniegu i niskie temperatury stwarzają dodatkowe zagrożenia np. dla prac budowlanych.

W trudnych warunkach pogodowych zabronionych jest szereg prac. I tak montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań, ruchomych podestów roboczych są zabronione podczas gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu, gołoledzi oraz w czasie burzy lub przy wietrze o prędkości powyżej 10 m/s.

Nie wolno także prowadzić robót rozbiórkowych, jeżeli zachodzi możliwość przewrócenia części konstrukcji obiektu przez wiatr, jest zabronione; gdy prędkość wiatru przekracza 10 m/s – roboty należy wstrzymać.

Ważne jest także, aby rusztowania, ruchome podesty robocze, żurawie budowlane i stanowiska pracy powinny być każdorazowo sprawdzane po silnym wietrze czy opadach atmosferycznych.

Jeżeli pracodawca nie zapewni pracownikowi odpowiednich warunków w miejscu pracy, pracownik może odmówić wykonywania obowiązków.

Nowoczesne technologie umożliwiają prowadzenie niektórych prac budowlanych w niskich temperaturach. To jednak do pracodawcy należy, aby zapewnił swoim pracownikom ciepłą odzież roboczą. Potrzebna jest także dobra organizacja placu budowy.

To co pracodawca powinien wziąć pod uwagę to udowodniony przez naukowców fakt, że praca w niskich temperatur otoczenia ma wpływ na zaostrzenie chorób układu krążenia. Dlatego szczególnie należy zadbać o pracowników w starszym wieku, którzy często obciążeni są chorobami układu krążenia (chorobą wieńcową, nadciśnieniem tętniczym). W Polsce od wielu lat choroby te odpowiadają  za ok. 50 proc. wszystkich zgonów.

Z badań statystycznych wynika, że przypadki zawału serca i zaostrzenia choroby niedokrwiennej serca występują częściej w chłodniejszych porach roku. Według badań, narażenie na zimno zwiększa również skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze krwi. Powtarzająca się ekspozycja na środowisko zimne w miejscu pracy może stanowić również ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca.

Małgorzata Kuźma

Źródło:

1. https://lublin.pip.gov.pl
2. https://www.ciop.pl/

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.