Listopad to ostatni miesiąc działań podejmowanych w projekcie  „Godna praca to bezpieczna praca”,  prowadzonym przez Dział Programów Europejskich Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarności”. Głównym celem projektu  było promowanie bezpieczeństwa w miejscu pracy, zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Ważnym elementem były również działania wspierające społecznych inspektorów pracy.

Projekt finansowany był  przez Norwegię poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021 w ramach programu „Dialog Społeczny – Godna Praca”. Realizacja projektu wpisuje się w cele funduszy EOG i funduszy norweskich, polegające na wspólnym działaniu na rzecz „Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej”.

Do udziału w projekcie gdańska „Solidarność”  zaprosiła społecznych inspektorów pracy oraz kandydatów na SIP, przedstawicieli pracowników i pracodawców, związkowców. Projekt prowadzony był przez pracowników Działu Programów Europejskich, kierowanym przez Jagnę Łobodzińską, rozliczenia finansowe prowadziła Joanna Szarkowska.

W  przedsięwzięciu  istotne znaczenie miała współpraca dwustronna pomiędzy polskim i norweskimi związkami zawodowymi oraz organizacjami pracodawców. Niestety, realizacja projektu przypadła na okres pandemii koronawirusa, co spowodowało ograniczenie kontaktów bezpośrednich.

Debaty

Projekt rozpoczął cykl czterech debat poświęconych różnym aspektom  BHP,  w których wzięli udział obok związkowców i społecznych inspektorów pracy, przedstawiciele Państwowej Inspekcji Pracy, politycy oraz naukowcy z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy.

Debaty odbywały się od września 2020 roku do marca 2021, a więc w szczytowym okresie pandemii COVID 19, dlatego odbywały się one przede wszystkim w formie hybrydowej. Koncepcje debat przygotowała Iwona Pawlaczyk, ona też je prowadziła. Ich tematyka dotyczyła między innymi systemów ochrony pracy w Polsce i Norwegii, ze szczególnym naciskiem na przedstawicielstwo pracownicze. Omówiono również funkcjonowanie komisji bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach.

Dużą wartością tych konferencji było to, że uczestniczyli w nich oprócz związkowców (prezydium ZRG NSZZ „Solidarność” reprezentowali Zbigniew Kowalczyk, Stefan Gawroński, Jacek Rybicki) i społecznych inspektorów pracy (Janusz Wiśniewski z Mostostalu Chojnice sp. z o.o. spółka komandytowa i Lech Górski z Baltic Operator), także przedstawiciele Państwowej Inspekcji Pracy (Agnieszka Dobrodziej, zastępca okręgowego inspektora pracy w Gdańsku), eksperci (dr Zofia Pawłowska z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy). W dwóch debatach uczestniczył przewodniczący Rady Ochrony Pracy poseł na Sejm Janusz Śniadek. W ostatnim zaś spotkaniu specjalnymi gośćmi byli: Jakub Kraszewski, dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, jego zastępca ds. personalnych Piotr Ciborski i kierownik Inspektoratu BHP w UCK Marek Czarnecki.

– Pierwszy podstawowy efekt naszych debat to fakt, że rozpoczęliśmy dyskusję na temat zmian systemowych w zakresie ochrony pracy w Polsce, a w szczególności warunków pracy i  społecznego nadzoru. Jedna z naszych rekomendacji dotyczy komisji BHP. Kiedyś był obowiązek ich tworzenia w zakładach zatrudniających 50 pracowników, niestety kilka lat temu podniesiono tę liczbę do 250 pracowników. Postulatem jest, żeby wrócić do liczby 50 pracowników i to nie jest żadna rewolucja, bo to już było w naszym systemie. Następna kwestia jest bardziej skomplikowana i dotyczy społecznego nadzoru nad warunkami  pracy, w zakładach gdzie nie ma związków zawodowych.  Tam gdzie są związki zawodowe jest społeczna inspekcja pracy, a jak wiadomo w Polsce uzwiązkowienie jest niskie, tak więc w przeważającej liczbie zakładów pracy nie ma społecznego nadzoru – tak debaty podsumowywała Iwona Pawlaczyk ( Niestety Iwona Pawlaczyk zmarła na początku 2022 roku).

Szkolenia

Ważnym działaniem w projekcie, cieszącym się  dużym zainteresowaniem wśród uczestników, były trzydniowe szkolenia dla społecznych inspektorów pracy lub kandydatów na to stanowisko. Z zasad BHP, funkcjonowania społecznej inspekcji pracy oraz prawa pracy przeszkolono 151 osób, w tym 84 mężczyzn, 67 kobiet. Szkolenia prowadzone były przez doświadczonych inspektorów z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku.  

Poniżej kilka opinii uczestników szkoleń:

Piotr Madej, przewodniczący Komisji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” przy Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku, społeczny inspektor pracy.

– Społecznym inspektorem pracy, jestem od kilkunastu lat. Przez ten czas uczestniczyłem w wielu szkoleniach, ale zakres wiedzy, który jest potrzebny w pracy sipowca jest duży, dlatego każde szkolenie jest cenne. To szkolenie w ramach projektu „Godna praca to bezpieczna praca” oceniam bardzo dobrze, uważam, że poruszono wiele spraw potrzebnych w codziennej pracy społecznego inspektora pracy.

Tymoteuszem Jakubek, społeczny inspektor pracy w Nadleśnictwie Cewice

– Niektóre sprawy przedstawione w czasie szkolenia organizowanego w ramach projektu „Godna praca to bezpieczna praca” były dla mnie nowością. Na społecznego inspektora pracy zostałem wybrany w grudniu ubiegłego roku, więc dopiero „wgryzam” się w temat. Wiedza przekazywana przez prowadzących jest bardzo pożyteczna.

Daniel Starzyński, społeczny inspektor pracy w Muzeum Narodowym w Gdańsku Region Gdański NSZZ „Solidarność”

– Takie szkolenia są bardzo potrzebne przede wszystkim dlatego, że mamy kontakt z osobą, która ma duże doświadczenie w dziedzinie BHP. Jest to specjalista z Państwowej Inspekcji Pracy, który widział niejedno w swoim życiu i może dużo powiedzieć o ciekawych przypadkach. Nie przekazuje tylko suchej wiedzy na temat przepisów, ale mówi o praktyce w jej stosowaniu.

Zenon Purta, społeczny inspektor pracy w Urzędzie Miejskim w Gdańsku

– Jestem społecznym inspektorem pracy od kilku lat i takie szkolenia są dla nas bardzo cenne. Mogę poszerzyć swoją wiedzę, np. jak powinny wyglądać wpisy w książce zaleceń i na jakich przepisach je opierać.

Joanna Jaśniewicz, społeczny inspektor pracy

– Bardzo dziękuje za możliwość udziału w niezwykle interesującym szkoleniu. Jedno co mogę dodać to fakt, iż było zbyt krótkie. Z nieukrywaną przyjemnością uczestniczyłabym w kolejnych szkoleniach.

Badanie ankietowe

W ramach projektu „Godna praca to bezpieczna praca” przeprowadzone zostały badania ankietowe dotyczącego warunków pracy w zakładach. Na pytania ankietowe odpowiedziało 500 osób z przedsiębiorstw różnej wielkości i reprezentujących różne branże.

Koncepcje badań, jak i same pytanie ankietowe przygotowała Iwona Pawlaczyk, specjalistka ds. BHP. Niestety w zeszłym roku zmarła. Analizą zebranych ankiet zajęła się Joanna Jenda, która również jest autorką raportu podsumowującego badania.

Konferencja

Jednym z ostatnich działań w projekcie była konferencja zatytułowana „Bezpieczeństwo pracy w leśnictwie – stan obecny, wyzwania na przyszłość”, która odbyła się w 23 września br. w budynku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Organizatorem wydarzenia był Region Gdański NSZZ „Solidarność” przy współpracy z Krajowym Sekretariatem Zasobów Naturalnych, Ochrony Środowiska i Leśnictwa NSZZ „Solidarność”. W konferencji wzięło udział około 300 osób, przede wszystkim pracownicy służb BHP i społeczni inspektorzy pracy, związkowcy. Obecni byli również dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych, nadleśniczy, przedstawiciele Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku.

W bogatym programie konferencji znalazły się wystąpienia poświęcone wypadkowości w leśnictwie, zastosowania nowoczesnych technologii w szkoleniach, działalności służb BHP i społecznej inspekcji pracy. Poruszono także kwestie odpowiedzialności prawnej za wypadki w lesie, a także potrzeby wsparcia psychologicznego pracowników Lasów Państwowych.

Małgorzata Kuźma

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.