Co zrobić, aby miejsce pracy był bezpieczne i zdrowe dla pracownika zastanawiali się uczestnicy konferencji zorganizowanej wspólnie przez Okręgowy Inspektorat Pracy w Gdańsku I Politechnikę Gdańską, 11 października br. w auli PG.

Trzy spojrzenia na bezpieczeństwo w miejscu pracy

Konferencja „Więcej dla bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy” została podzielona na dwa bloki tematyczne. W pierwszym panelu poświęconym wdrożeniu i funkcjonowaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem wzięli udział  Piotr Ciara specjalista ds. bhp w Rafinerii Gdańskiej,  Piotr Ratkowski społeczny inspektor pracy i przewodniczący „Solidarności”w Porcie Gdańskim Eksploatacja S.A. oraz Paweł Grabowski zastępca okręgowego inspektora pracy w Gdańsku. Moderatorem wydarzenia był Piotr Prokopowicz nadinspektor pracy w OIP Gdańsk.

Zdaniem Piotra Ciary, pierwszego prelegenta, następuje zmiana podejścia do niepożądanych zdarzeń w miejscu pracy z reaktywnego, na proaktywne, czyli wyprzedzające wystąpienie wypadków.

Specjalista ds. bhp w Rafinerii Gdańskiej mówił także o korzyściach jakie niesie ze sobą wdrożenie przez zakład pracy systemu zarządzania BHP. Wskazał on między innymi na zwiększenie wpływu i zaangażowania pracowników. Głos pracownika jest słuchany w organizacji, ma on również większy wpływ na kształt swojego stanowiska pracy, poprawie ulega także atmosfera pracy.

SZBHP charakteryzuje się systematycznym i planowym działaniem polegającym np. na uporządkowaniu procesów i procedur, ujednoliceniem standardów dokumentacji. Zarządzanie odbywa się przez cele, które są mierzalne, komunikatywne i monitorowane.

O roli związków zawodowych  w kształtowaniu bezpieczniejszych warunków pracy mówił w  swoim wystąpieniu Piotr Ratkowski  społeczny inspektor pracy i przewodniczący „Solidarności” w Porcie Gdańskim Eksploatacja SA. Przedstawił on między innymi inicjatywy legislacyjne przygotowane przez związki zawodowe dotyczące poprawy bezpieczeństwa pracy.

Dopełnieniem wystąpień przedstawicieli pracodawców i związków zawodowych było wystąpienie Pawła  Grabowskiego, zastępcy okręgowego inspektora pracy w Gdańsku. Mówił on między innymi o ryzyku zawodowym, którego jedna z definicji brzmi:  Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy. Zdaniem zastępcy OIP w Gdańsku, ważnym w tej definicji słowem jest prawdopodobieństwo, gdyż zawsze będzie istniało prawdopodobieństwo zaistnienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, ale trzeba robić wszystko, aby prawdopodobieństwo było jak najmniejsze.

Mówił on także o relacji  zachodzącej między wskaźnikami wypadków urazowych i wydarzeń wypadkowych bezurazowych.

Zdarzenie potencjalnie wypadkowe to takie zdarzenie, które nie powoduje urazów, lecz stwarza zagrożenie i może być przyczyną strat materialnych (np. upadek na śliskiej powierzchni, pęknięcie tarczy szlifierskiej itd.). Według badań wynika, że na 411 przypadków „bezurazowych” przypada 11 z urazami powodującymi absencję do 3 dni i jeden powyżej 3 dni. Dlatego ważne jest, aby w poprawie bezpieczeństwa brać pod uwagę także zdarzenia potencjalnie wypadkowe.

Zdrowe i przyjazne miejsce pracy

Drugi panel dyskusyjny dotyczył zagadnień związanych z ergonomią i fizjologią w miejscu pracy, a także występowaniu zjawisk niepożądanych w obszarze relacji interpersonalnych w zakładzie pracy, w skrajnych przypadkach objawiających się mobbingiem, molestowaniem lub dyskryminacją.

W tej części konferencji prelegentami i uczestnikami dyskusji byli przede wszystkim przedstawiciele nauki:: prof. Magdalena Błażek Prodziekan Wydziału Nauki o Zdrowiu GUMED, Jerzy Grabosz Prezes Gdańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego, dr inż. Krzysztof Redlarski pracownik naukowy Politechniki Gdańskiej oraz Patrycja Potocka-Szmoń zastępca okręgowego inspektora pracy w Gdańsku.

O zjawiskach niepożądanych w obszarze relacji interpersonalnych w zakładzie pracy mówiła prof. Magdalena Błażek,  prodziekan Wydziału Nauki o Zdrowiu GUMED. Poruszyła ona między innymi kwestię znaczenia dobrej atmosfery w pracy zarówno dla rozwoju firmy, jak i dla dobrostanu pracowników.

Istotą radości z pracy jest jej sens, ale ważne jest aby, dobrze się czuć i pracować w sprzyjającej atmosferze – podkreślała prof. Magdalena Błażek. Trudno oczywiście zmierzyć poziom dobrej atmosfery w pracy. Jednym z takich mierników  może być wskaźnik Losady (od nazwiska jednego z badaczy), który pokazuje proporcje pozytywnych i negatywnych sygnałów: emocji, słów, gestów.

Dla firmy najlepsza ilościowa relacja werbalnych zachowań pozytywnych do negatywnych to 2,9:1. Okazuje się, że z tą dobrocią nie można przesadzić, bo gdy ten stosunek wynosi 13:1 pracodawca może stracić autorytet.

Profesor Błażek mówiła również o mobbingu w pracy i sposobach walki z nim. Jej zadaniem przeciwdziałanie zjawiskom niepożądanym w obszarze relacji interpersonalnych w miejscu pracy powinno odbywać się dwutorowo. Po pierwsze przez właściwe zarządzanie personelem w miejscu pracy, po drugie przez regularne szkolenia i konferencje poświęcone przemocy w miejscu pracy.

Swoistym dopełnieniem wykładu profesor Magdaleny Błażyk, było wystąpienie Patrycji Potockiej-Szmoń – zastępcy okręgowego inspektora pracy w Gdańsku, która mówiła o roli pracodawcy wobec zagrożeń zjawiskami mobbingu i dyskryminacji.

Potrzeby zmian legislacyjnych w obszarze czasu pracy z uwzględnieniem fizjologii pracy poruszył natomiast Jerzy Grabosz, prezes Gdańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego.

Ergonomia odpowiedzią na nowe wyzwania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy to natomiast temat wystąpienia dr inż. Krzysztof Redlarski,  pracownik naukowy Politechniki Gdańskiej.

Małgorzata Kuźma

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.