Praca z dużym obciążeniem fizycznym jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia układu mięśniowo-szkieletowego pracowników. Pracownicy, w których zakres obowiązków wchodzą czynności wymagające przemieszczania ładunków, używania dużych sił, przyjmowania niewygodnych pozycji czy wykonywania powtarzalnych ruchów narażeni są na duże obciążenie, które może mieć poważne skutki dla ich zdrowia.

Jakie są rozwiązania?

Istnieje jednak wiele rozwiązań, których wdrożenie może w znacznym stopniu pomóc w zminimalizowaniu narażenia pracowników na kontuzje, wypadki, czy dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego. W pierwszej kolejności należy scharakteryzować określone stanowisko pracy, zakres obowiązków pracownika i proces pracy, a także wziąć pod uwagę psychofizyczne możliwości pracownika. Pomoże to w określeniu narażenia danego pracownika na danym stanowisku, a następnie we wdrożeniu działań zaradczych. Działania te mogą obejmować dwie ścieżki: dostosowanie stanowisk pracy do możliwości pracowników, ale też zwiększanie możliwości psychofizycznych kadry.

Środki zaradcze

Aby stanowisko pracy stanowiło jak najmniejsze zagrożenie i obciążenie dla pracownika, należy zastosować określone środki zaradcze. Pierwszym z nich jest eliminacja prac wymagających ręcznego przemieszczania ciężarów. Należy tutaj rozważyć wykorzystanie podnośników lub wózków widłowych. Jeżeli całkowite wyeliminowanie tych czynności nie jest możliwe, należy rozważyć możliwość zastosowania urządzeń pomocniczych.

Organizacja pracy też ma bardzo duże znaczenie, ważne są przerwy i rotacja na stanowiskach pracy. Pracownicy powinni być także poinformowani o wpływie ręcznego przemieszczania ciężarów na zdrowie, a także szkoleni w zakresie prawidłowych technik i korzystania z urządzeń pomocniczych. Prawidłowa pozycja przy podnoszeniu ładunku (wyprostowany tułów, ugięcie kolan i bioder) oraz wysokość podnoszenia i odkładania ładunku (na wysokości bioder pracownika) oraz urządzenia pomocnicze umożliwiające ustawienie przedmiotu na odpowiedniej wysokości istotnie zmniejszają narażenie. Należy też pamiętać, że w przypadku pracowników starszych maksymalne siły dopuszczalne ciągnięcia, pchania oraz masa transportowanych przedmiotów powinny być o 15 proc. mniejsze niż te ustalone dla ogólnej populacji.

Możliwości psychofizyczne

Oprócz środków zaradczych związanych z dostosowaniem i organizacją stanowiska pracy, należy też pochylić się nad możliwością zwiększenia możliwości psychofizycznych pracowników. W tym celu pomocne mogą okazać się trening fizyczny wytrzymałościowy i siłowy a także trening mentalny. Treningi fizyczne oprócz zwiększenia sprawności i siły mięśniowej są również skuteczne w zwalczaniu i zapobieganiu dolegliwości bólowych układu mięśniowo-szkieletowego. Treningi grupowe łączące ćwiczenia równowagi i siłę, takie jak na przykład Tai Chi (rodzaj gimnastyki) są efektywne w zapobieganiu upadkom. Planując formy i intensywności treningu należy wziąć pod uwagę możliwości fizyczne oraz sposoby spędzania wolnego czasu.

Aby skutecznie zapobiegać ryzyku dla zdrowia jakie stanowi wykonywanie pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym, trzeba połączyć kilka rodzajów działań interwencyjnych, zarówno organizacyjnych jak i ukierunkowanych na indywidualnego pracownika. Działania tylko na jednym polu, z dużym prawdopodobieństwem okażą się nieskuteczne. Oprócz tego należy podkreślić jak ważne jest współdziałanie z pracownikami, zaangażowanie ich w proces zmian. Od tego może zależeć powodzenie podejmowanych działań.

(mk)
zdjęcie: ELEVATE/pexels.com

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.