Sektor przemysłu stoczniowego napędza rozwój całego szeregu przemysłów kooperujących i stanowi w wielu krajach kluczowy czynnik rozwoju gospodarczego. W Polsce od dziesiątków lat zaniedbywano tę gałąź przemysłu mimo jego kilkudziesięcioletniego znaczącego udziału na  światowym i europejskim rynku budowy, przebudowy i remontów statków. Na pogorszenie kondycji tego sektora w Polsce nakładał się też kryzys światowy i zmiany w powiązaniach gospodarczych świata. Kryzys w sektorze okrętowym i zmiany systemu szkolnictwa wyższego, również przyczyniły się do zahamowania rozwoju kadry naukowej odciętej od inwestycji, na trudne, czasochłonne i kosztowne badania. Zaprojektowanie i zbudowanie statku wymaga dużego doświadczenia, w wielu dziedzinach zarówno w trakcie projektowania i budowy jak również od wykładowców przygotowujących kadry w szkołach zawodowych, technikach i na wyższych uczelniach.

Obecnie, jako państwo, jesteśmy na etapie wielu potrzebnych reform. Deklaracja rozwoju przemysłu stoczniowego i gospodarki morskiej nawiązuje do trendu europejskiego i światowego, gdzie ta gałąź określana jest, jako sektor strategiczny, co znajduje swoje potwierdzenie w wielu dokumentach wydanych przez Komisję Europejską, Parlament Europejski i Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, poprzedzonych konsultacjami i debatami z udziałem pracodawców i pracobiorców. 

Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ ,,Solidarność” oraz Sekcja Krajowa Przemysłu Okrętowego NSZZ ,,Solidarność” już w 2018 roku, przed opublikowaniem w Dzienniku Ustaw z dnia 25.09.2018 poz. 1818 zawierającego Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 września 2018 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych, zwracała uwagę na zagrożenie wprowadzanych rozwiązań, które mogą trwale marginalizować lub wyeliminować wydziały okrętowe, takie jak Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej będącym głównym zapleczem edukacyjnym dla przemysłu stoczniowego. Potwierdzeniem dla tej tezy jest brak w załączniku do cyt. Rozporządzenia  klasyfikacji dziedzin nauki i dyscyplin naukowych ( pkt. 2 dziedziny Inżynieryjno techniczne ) związanych z przemysłem stoczniowym tj. inżynieria morska, statki morskie dotychczas występujące jako Oceanotechnika i Okrętownictwo, pomimo, że jest onwymieniony w Wykazie dziedzin nauki i technik, według klasyfikacji OECD pkt.2 nauki inżynieryjne i techniczne podpunkt 2.7 ,,Inżynieria środowiskowa” i ustęp 2.7 e ,,Inżynieria morska, statki morskie”.

Wprowadzone zmiany ww. Rozporządzeniem powodują, że gospodarka morska ma bardzo ograniczone możliwości kształcenia i otrzymania bezpośredniego wsparcia finansowego w zakresie badań naukowych, niezależnie od innych dyscyplin, szczególnie ważnego dla sektora okrętowego.

Problem przygotowania kadr dla sektora stoczniowego to nie tylko problem szkolnictwa wyższego. Każdy zawód w sektorze stoczniowym przy nowoczesnej technologii wymaga rozbudowanego szkolenia, poczynając od szkół zawodowych, techników aż do uczelni wyższych. Z dużą nadzieją patrzymy na dostrzeżenie w naszym państwie roli i możliwości sektora stoczniowego. Bez programu całościowego będzie trudno wykorzystać szanse, jaka pojawia się teraz na rynku, aby odzyskać utracone znaczenie w globalnym sektorze stoczniowym i szeroko rozumianym rozwoju technologii morskich.

Mając powyższe na uwadze i troskę o przyszłość przemysłu stoczniowego i technologii morskich w Polsce, wnosimy o wprowadzenie odpowiedniej dyscypliny naukowej, związanej z oceanotechniką i okrętownictwem, do struktury dziedzin i dyscyplin naukowych  oraz dodanie nowych dziedzin związanych z budową morskich farm wiatrowych

Gdańsk 4.04.2022 r.

Krzysztof Dośla
Przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”