W Polsce, pomimo że minęło już ponad trzydzieści lat od zmian ustrojowych, stan dialogu  społecznego odbiega od poziomu w krajach Europy Zachodniej. Wciąż wielu polskich pracodawców nie dostrzega korzyści, jakie dają przedsiębiorstwu partnerskie stosunki  w relacjach pomiędzy pracodawcą i pracownikami. Co prawda istnieją instytucje dialogu społecznego, ale nie mają one istotnego wpływu na politykę. Poniżej przedstawiamy krótka historię dialogu społecznego w Polsce.

1980 rok

W sierpień 1980 roku po raz pierwszy w historii Polski (nie licząc porozumienia podpisanego w grudniu 1970 roku w Gdyni), odbyły się rozmowy, w których wzięli udział na równych zasadach przedstawiciele dwóch stron, dzisiaj nazwalibyśmy, dialogu społecznego. Po jednej stronie stołu negocjacyjnego zasiedli przedstawiciele strony rządowej, która w warunkach systemu komunistycznego, gdy większość zakładów pracy była państwowa, jednocześnie była stronę pracodawców. Po drugiej stronie zaś znalazła się strona społeczna, która w pewnym momencie stała się reprezentacją, nie tylko pracowników strajkujących zakładów, ale całego polskiego społeczeństwa.

30 sierpnia 1980 r.

W Szczecinie dochodzi do podpisania porozumień pomiędzy strajkującymi a stroną rządową.

31 sierpnia 1980 r.

W Stoczni Gdańskiej władze PRL reprezentowane przez Komisję Rządową oraz Międzyzakładowy Komitet Strajkowy podpisali Porozumienie Gdańskie. Podpisanie Porozumień Gdańskich, na mocy których mają powstać niezależne samorządne związki zawodowe.

3 września 1980 r.

Podpisanie porozumień w Jastrzębiu-Zdroju na Śląsku pomiędzy MKS a stroną rządową.

11 września 1980 r.

Zawarto porozumienie określane jako tzw. katowickie (chociaż podpisane było w Dąbrowie Górniczej).

13 grudnia 1981 r.

Wprowadzenie stanu wojennego przez władze PRL spowodowały zastopowanie na wiele lat dialogu społecznego w Polsce.

Maj i sierpień 1988 roku

Strajki doprowadzają do zgody władz PRL na rozmowy z NSZZ „Solidarność”.

6 lutego – 5 kwietnia 1989 r.

Obrady Okrągłego Stołu. Rozmowy dotyczą między innymi reformy ustrojowej, polityki społecznej i gospodarczej, pluralizmu związkowego, reform prawa i sądów, środków masowego przekazu, ustroju samorządu terytorialnego.

29 grudnia 1989 r.

Sejm przyjmuje zmiany w konstytucji, które ustalają, że Polska jest demokratycznym państwem urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

29 maja 1992 r.

Zawarto porozumienie pomiędzy przedstawicielami Rady Ministrów i Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w sprawie reguł postępowania przy rozwiązywaniu sporów między administracją państwową i NSZZ „Solidarność”.

6 października 1992 r.

Rozpoczynają się negocjacje „Solidarności” z rządem i organizacjami pracodawców nad pakietem ustaw „Pakt o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń”.

10 listopada 1992 r.

Zostaje podpisane trójstronne porozumienie między rządem, organizacjami pracodawców i NSZZ „Solidarność”.

14−18 grudnia 1992 r.

„Solidarność” proklamuje strajki ostrzegawcze w związku z lawinowo rosnącymi kosztami utrzymania.

7 stycznia 1993 r.

Podpisano porozumienie kończące spór zbiorowy pomiędzy „Solidarnością” a rządem w sprawie rekompensowania wzrostu kosztów utrzymania.

22 lutego 1993 r.

Przedstawiciele rządu, pracodawców i związków zawodowych podpisują „Pakt o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształcania”. Równolegle sygnowano go w trzech wersjach: z NSZZ “Solidarność”, z OPZZ i z siedmioma pozostałymi branżowymi związkami zawodowymi (Federacją Związków Zawodowych Pracowników Polskich Kolei Państwowych, Federacją Związków Zawodowych Energetyków, Porozumieniem Związków Zawodowych Dozoru Górniczego “Kadra”, Związkiem Zawodowym Inżynierów i Techników, Związkiem Zawodowym Maszynistów Kolejowych w Polsce, Związkiem Zawodowym Pracowników Komunikacji Miejskiej i Związkiem Zawodowym Przemysłu Elektromaszynowego).

Każdorazowo Pakt podpisała Konfederacja Pracodawców Polskich oraz minister pracy i polityki socjalnej jako przedstawiciel strony rządowej.

15 lutego 1994 r.

Rada Ministrów powołała Trójstronną Komisję do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Była to realizacja jednego z postanowień „Paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształcania”. Powołana została do życia w 1994 r. uchwałą rządu.

15 marca 1995 r.

Komisja Krajowa „Solidarności” wchodzi w spór zbiorowy z rządem w sprawie warunków płacy i pracy pracowników przemysłu zbrojeniowego.

26 maja −2 czerwca 1995 r.

W Warszawie „Solidarność” poprzez akcje protestacyjne domaga się reformy ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych, powszechnego uwłaszczenia oraz wprowadzenia prorodzinnego systemu podatkowego.

2 kwietnia 1997 r.

Zgromadzenie Narodowe uchwaliło Konstytucję, w której znalazły się odniesienia do o dialogu społecznym. Między innymi w preambule Konstytucji znalazło się : My- Naród- (…) ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. W Konstytucji RP wpisano także ideę dialogu społecznego w artykuł 20: Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

11 marca 1999 r.

 Zostaje podpisane porozumienie w sprawie waloryzacji wynagrodzeń pracowników oświaty w 1999 r. przez stronę rządową i związkową.

6 lipca 2001 r.

Uchwalono ustawę o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, opublikowana w Dzienniku Ustaw Nr 100, poz. 1080 z dnia 18 września 2001 r. z późn. zm., która określa skład, organizację, kompetencje i zadania Trójstronnej Komisji.

6 sierpnia 2002 r.

Związkowcy z „Solidarności” w czasie manifestacji w Warszawie domagają się uchwalenia przez Sejm nowelizacji kodeksu pracy, opracowanej przez Związek. Pod projektem podpisało się 200 tys. osób.

29 czerwca 2003 r.

Przedstawiciele NSZZ „Solidarność” składają w Sejmie 650 tys. podpisów pod inicjatywą ustawodawczą dotyczącą przywrócenia zasiłków i świadczeń przedemerytalnych.

21 kwietnia 2004 r.

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność“ postanawia kontynuować akcję protestacyjną w obronie praw pracowniczych i związkowych wobec braku przeciwdziałań ze strony rządu i parlamentu na negatywne zjawiska uderzające w ludzi pracy.

21 marca 2006 r.

Komisja Krajowa zadecydowała o przystąpieniu do rozmów o projekcie umowy społecznej w Komisji Trójstronnej.

3 kwietnia 2007 r.

Partnerzy społeczni podpisali deklarację otwierającą proces negocjacji umowy społecznej „Gospodarka – praca – rodzina – dialog”. W deklaracji uznano m.in., że głównym celem polityki społecznej jest ograniczenie sfery wykluczenia społecznego i zapewnienie podstawowej równowagi w sferze pracy. Stronę rządową reprezentował Jarosław Kaczyński.

27 sierpnia 2007 r.

Przewodniczący „S” Janusz Śniadek podpisał z premierem Jarosławem Kaczyńskim porozumienie dotyczące realizacji postulatów związkowych: m.in. podniesienia płacy minimalnej oraz wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej.

5 listopada 2008 r.

Kilka tysięcy związkowców trzech największych central związkowych pikietowało przed Sejmem domagając się rzetelnego dialogu społecznego.

 16 września 2009 r.

Z powodu rosnących zagrożeń dla środowisk pracowniczych i szykan pracodawców wobec członków „Solidarności” Komisja Krajowa ogłosiła trwające aż do odwołania Krajowe Dni Protestów.

10 lutego 2010 r.

Komisja Krajowa domaga się przystąpienia w Komisji Trójstronnej do negocjacji tzw. ustawy antykryzysowej.

 30 czerwca 2011 r.

Pod hasłem „Polityka wasza – bieda nasza” kilkadziesiąt tysięcy związkowców z „Solidarności” protestowało na ulicach Warszawy. Postulaty dotyczyły m.in. podniesienia płacy minimalnej do 50 proc. średniej krajowej oraz wprowadzenia aktywnej polityki prorodzinnej.

16 lutego 2012 r.

„Solidarność” złożyła prawie półtora miliona zebranych podpisów pod projektem referendum w sprawie wieku emerytalnego.

11 maja 2012 r.

Sejm głosami PO i PSL przegłosował podniesienie wieku emerytalnego do 67 lat dla kobiet i mężczyzn. Przed Sejmem protestowali związkowcy z „Solidarności”. Głos związkowców nie zostaje uwzględniony przez rządzących

26 czerwca 2013 r.

„Solidarność” wycofała się z prac Komisji Trójstronnej.

14 września 2013 r.

150 tysięcy osób wzięło udział w manifestacji w Warszawie przeciwko polityce rządu Donalda Tuska pod hasłem „Dość lekceważenia społeczeństwa”.

5 maja 2015 r.

Podpisanie umowy między kandydatem na prezydenta Andrzejem Dudą a „Solidarnością”. W porozumieniu znalazły się między innymi postulaty: obniżenia wieku emerytalnego i powiązania uprawnień emerytalnych ze stażem pracy, zapewnienia rodzinom wychowującym dzieci dodatkowego wsparcia, przywrócenia odpowiedzialności państwa za zdrowie obywateli i reformy szkolnictwa, skutecznej walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz wprowadzenia sprawiedliwego systemu podatkowego, zapewnienia wzrostu minimalnego wynagrodzenia do poziomu 50 procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

24 lipca 2015 r.

Uchwalono ustawę o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego. Rada zastąpiła Trójstronną Komisję ds. Społeczno-Gospodarczych. Zadaniem Rady jest prowadzenie dialogu społecznego w celu zapewnienia warunków właściwego rozwoju społeczno-gospodarczego oraz zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki i spójności społecznej. Pierwszym przewodniczącym RDS został Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”.

2016 r.

 Akcja zbierania podpisów pod obywatelskim projektem ustawy ograniczającej handel w niedziele.

1 kwietnia 2016 r.

Realizowany jest w Polsce program „Rodzina 500 plus” z zakresu polityki społecznej, mający pomóc rodzinom w wychowaniu dzieci poprzez comiesięczne świadczenia wychowawcze na dzieci. Początkowo było to świadczenie na drugie i następne dziecko, obecnie na każde dziecko w rodzinie. Jest to realizacja drugiego punktu umowy między Andrzejem Dudą i „Solidarnością”, który brzmiał: „Zapewnienie rodzinom wychowującym dzieci dodatkowego wsparcia”.

1 stycznia 2017r.

Weszła w życie minimalna stawka godzinowa obowiązująca przy umowach-zleceniach.

1 października 2017 r.

Weszła w życie ustawa przywracająca wiek emerytalny 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn.

30 stycznia 2018 r.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele.

4 kwietnia 2019 r.

NSZZ „Solidarność” zorganizował pikiety przed urzędami wojewódzkimi w Polsce pod hasłem podwyżek płac w sferze finansów publicznych.

7 kwietnia 2019 r.

Podpisano porozumienie pomiędzy stroną rządową a Krajową Sekcją Oświaty i Wychowania „S” w sprawie podwyżek płac dla nauczycieli. Dzień później ZNP rozpoczęło strajk w placówkach oświatowych, do którego przyłączyła się część członków „Solidarności”.

5 maja 2020 r.

„Solidarność” podpisała drugą umowę z ubiegającym się o reelekcję Andrzejem Dudą i udzieliła mu poparcia w wygranych 12 lipca (ponowne głosowanie) wyborach prezydenckich. Bilans pierwszej kadencji Andrzeja Dudy pokazał, że większość złożonych przez niego w 2015 roku obietnic została zrealizowana, dlatego NSZZ „Solidarność” udziela mu poparcia w nadchodzących wyborach prezydenckich. W nowej umowie programowej zawartej z „Solidarnością” prezydent Andrzej Duda zadeklarował m.in. utrzymanie obecnych programów społecznych, działania na rzecz wprowadzenia tzw. dodatku solidarnościowego dla osób, które straciły pracę w wyniku epidemii COVID-19, dążenie do wzmacniania roli i promocji zawierania układów zbiorowych pracy.